YARGITAY KARARI
DAİRE : 23. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/7200
KARAR NO : 2014/197
KARAR TARİHİ : 17.01.2014
MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 11. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 10/04/2013
NUMARASI : 2013/64-2013/108
Davacı yanca açılan iflasın ertelenmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hüküm süresi içinde davacı A. U… Otomotiv San. ve Tic. AŞ., U… İnşaat Nakliye San. ve Tic. Ltd. Şti., A. U.. Motorlu Araçlar San. Tur. ve Tic. A.Ş. ile A. U.. Sigorta Aracılık Hiz. Ltd. Şti. vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmiştir.
Temyize konu karar niteliği gereği duruşmaya tâbi olmadığından duruşma istemlerinin reddiyle incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacılar vekili, müvekkili şirketlerin grup şirketleri olduklarını ve aynı sermaye yapısına sahip bulunduklarını; müvekkili firmaların ekonomik kriz, banka kredi faizleri, aleyhe gelişen döviz kurları, azalan talep, yükselen risk algısı, yükselen ham madde fiyatları, alacak tahsilindeki sıkıntılar ile diğer sektörel sebeplerin etkisi ile borca batık hale geldiğini; ne var ki, müvekkili grubun elinde bütün borçları ödeyebilecek taşınmazlar ile bunlara ilişkin projelerin bulunduğunu, nakit darboğazından kurtulabilmeleri için cebri icra baskısı olmadan faaliyetlerinin yürütülmesinin gerektiğini, bu imkanın sağlanması halinde 1,5 – 2 yıl içinde tüm borçların ödenmesinin mümkün olduğunu, sundukları 30.06.2009 tarihli ara dönem mali tabloları uyarınca şirket borçlarının aktiflerinden fazla olduğunu belirterek, müvekkili şirketlerin iflasının 1 yıl süre ile ertelenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece iddia, müdahil beyanları, kayyım ve bilirkişi raporları ile tüm dosya kapsamına göre, C.. Otomotiv San. ve Tic. AŞ., A. U.. Otomotiv San. ve Tic. AŞ. ve U.. İnşaat Nakliye San. ve Tic. Ltd. Şti. nin borca batık durumda olduğu, ticari faaliyetinin bulunmadığı ya da ciddi biçimde azaldığı, sunulan iyileştirme projesinin de ciddi ve inandırıcı olmadığı gerekçesiyle bu üç şirketin iflasına; borca batık olmadıkları anlaşılan A.. U.. Motorlu Araçlar San. Tur. ve Tic. A.Ş. ile A. U…Sigorta Aracılık Hiz. Ltd. Şti. yönünden iflasın ertelenmesi taleplerinin reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacılar A. U… Otomotiv San. ve Tic. AŞ., U… İnşaat Nakliye San. ve Tic. Ltd. Şti., A… U… Motorlu Araçlar San. Tur. ve Tic. A.Ş. ile A. U… Sigorta Aracılık Hiz. Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacılar A. U…Otomotiv San. ve Tic. AŞ., U… İnşaat Nakliye San. ve Tic. Ltd. Şti., A.. U… Motorlu Araçlar San. Tur. ve Tic. A.Ş. ile A. U…Sigorta Aracılık Hiz. Ltd. Şti. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- İflasın ertelenmesini isteyen kooperatif ve sermaye şirketlerinin borca batık durumda bulunması (bir diğer ifade ile varlıklarının rayiç değerlerinin borçlarını karşılayamaması), fevkalade mühletten yararlanmamış olması ve sunacakları iyileştirme projesi kapsamında mali durumlarının ıslahının imkân dâhilinde görülmesi gerekir.
(İİK.m.179). Gerek borca batıklığın ve gerek iyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olup olmadığının tesbiti özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden bu değerlendirmelerin yapılması için bilirkişi görüşüne başvurulmalıdır (HMK.m.266). Hâkim de bu raporla o konudaki özel ve teknik bilgi ihtiyacını giderebilmeli ve raporun hukuka uygunluğunu denetlemelidir. Projenin ciddi ve inandırıcılığı öncelikle ve özellikle sermaye ve/veya kârlılığın ne şekilde arttırılacağı ve borca batıklıktan kurtulmanın ne şekilde sağlanacağı somut, belgelere dayalı ve gerçekçi bilgi ve öngörülerden yola çıkılarak tesbit edilmeli, diğer proje unsurları için de bilimsel veriler değerlendirilmelidir.
Mahkemece oy ve görüşüne başvurulan bilirkişi heyetince verilen 29.01.2013 günlü raporda şirketlerin (bir yıldan fazla bir süre önceki) 31.12.2011 tarihli mali durumu dikkate alınmıştır. Oysa iflasın ertelenmesi davalarında borca batıklık ve iyileşme süreci, dava tarihinden itibaren ve karar tarihine kadar takip edilmeli; hükmün verilişi sırasında da güncel (ya da güncele en yakın) durum dikkate alınmalıdır.
Öte yandan bu raporun özellikle sonuç kısmı çelişki içermektedir. Şöyle ki, hem faaliyetlerin durma noktasında olduğu, 2012 yılının ilk dokuz ayının projede gösterilen hedeflerin çok uzağında bulunduğu belirtilmiş; hem de taşınmaz artışı ve sermaye ilavesi suretiyle şirketlerin özvarlık durumlarının iyiye gittiğinden söz edilmiş ve davacı beş şirketten ikisinin borca batıklıktan kurtulduğu gibi diğer üçünün de kurtulabileceği öngörülmüştür. Bilirkişi raporunda şirketlerin karşılıklı borç ve teminat riskleri değerlendirilmemiş; bir kısmının kurtulması ya da iflası halinde, diğerlerinin mali durumlarının ne şekilde etkileneceği üzerinde de durulmamıştır.
Bu rapordan daha sonra verilen 19.03.2013 günlü (14 üncü) kayyım raporunda şirketlerin dördünün borca batıklıktan çıktığı belirtilmiştir.
Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz. Şirketlerin sunduğu iyileştirme projelerinin ciddi ve inandırıcı olmadığı; arttırılan ve ödenen sermaye tutarlarının sermayenin bütünü ve borca batıklık tutarı içinde cüz’i meblağlardan ibaret kaldığı, kaynak girişinin aktiflerin elden çıkartılması niteliğindeki taşınmaz satışlarıyla sağlandığı da dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.
Bu durumda mahkemece davacı şirketlerin borca batıklık durumlarının tereddüde yer bırakmayacak biçimde belirlenmesi ve gerek kayyım ve bilirkişi raporları ve gerek bilirkişi raporunun kendi içindeki çelişkilerin giderilmesi, diğer taraftan yukarıda belirtildiği gibi şirketlerden bir kısmının iflası ya da erteleme talebinin reddi halinde ortaya çıkacak mali durumun, diğer şirketlerin durumunu ne şekilde etkileyeceğinin değerlendirilmesi amacıyla ek rapor alınması ya da oluşturulacak uzman bir bilirkişi kurulundan yeni bir rapor alınması ve varılacak uygun sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve hatalı değerlendirmelerle yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda (1) sayılı bentte açıklanan nedenle davacılar A. U… Otomotiv San. ve Tic. AŞ., U… İnşaat Nakliye San. ve Tic. Ltd. Şti., A.. U…. Motorlu Araçlar San. Tur. ve Tic. A.Ş. ile A. U…. Sigorta Aracılık Hiz. Ltd. Şti. vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) sayılı bentte açıklanan nedenle hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 10 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17.01.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.