YARGITAY KARARI
DAİRE : 23. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/415
KARAR NO : 2013/1402
KARAR TARİHİ : 08.03.2013
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatif ortaklığından 2010 yılında ihraç edildiğini, ödemiş olduğu üyelik aidatlarının iade edilmemesi üzerine toplam 51.565,92 TL’ nin tahsili amacıyla başlatılan takibe davalının itirazının haksız olduğunu ileri sürerek, vaki itirazın iptaline ve … inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; davacının 2010 yılında davalı kooperatiften ihraç edildiği, 2010 yılı hesap dönemi genel kurulunun yapıldığı ve bilançonun onaylandığı 08…..2011 tarihinden bir ay sonrası olan 08…..2011 tarihinde davacının alacağının muaccel hale geleceği, davacının ise takibini alacağı muaccel hale gelmeden 09.09.2011 tarihinde başlattığı, ayrıca haklı nedenlerle çıkma payı ödemelerinin ertelendiği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, çıkma payı alacağının tahsili için başlatılan … takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Kooperatif üyeliğinden ayrılan ortak, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun …/…. ve anasözleşmenin …. maddeleri gereğince, ödemiş olduğu aidatın tamamını değil, ayrıldığı yıl sonu bilançosuna göre hesaplanacak olan masraf hissesi düşüldükten sonra bakiyesinin iadesini talep hakkını haiz olup, ayrıldığı yıl sonu bilançosunun genel kurulca kabulü suretiyle kesinleşmesinden itibaren bir ay geçtikten sonra bu hak talep edilebilir. Aynı Kanun’un …/…. maddesi uyarınca kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşüreceği gerekçesiyle ödemelerin … yıla kadar geciktirilmesine ilişkin bir kararın, anılan aynı genel kurulda alınması ve mahkemece, ödemenin kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürecek nitelikte olduğunun bilirkişi raporu ile yargılama sırasında saptanması halinde, erteleme kararındaki süre geçmeden önce açılan dava, alacağın muaccel olmasından önce (erken) açıldığı gerekçesiyle reddedilmelidir.
Öte yandan, davalı kooperatif anasözleşmesinin …. maddesinde “Ortaklığı sona erenlerin yerine ortak alınması halinde eski ortağın …. madde uyarınca ödediği gider taksitleri derhal ödenir.” hükmü yer almaktadır. Ayrılan ortağın doğrudan üyelik payı yerine yeni ortak alınması halinde eski ortağın yapmış olduğu ödemelerin derhal kendisine iade edilmesi gerekmektedir. Bu durumda, erteleme kararı alınmış olsa bile davalı bu karardan yararlanamayacaktır. Gerek davacı yerine üye alınması gerekse alınmaması halinde iade edilecek aidatlar bakımından ifa günü belli olup, kooperatifin temerrüde düşürülmesi için ayrıca ihtar gönderilmesine gerek bulunmamaktadır.
Mahkemece, davacının ihraç edildiği 2010 yılına ilişkin bilançonun tasdik edildiği 2011 yılında yapılan olağan genel kurul toplantı tutanakları getirtilip, ertelemeye ilişkin bir karar alınıp alınmadığı, alınmış ise bu genel kurul tarihi itibari ile ayrılan tüm ortaklara yapılacak ödemelerin bu tarih itibariyle kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürüp düşürmeyeceği hususunun bilirkişi raporu alınarak değerlendirilmesi, doğrudan davacının ortaklık payı yerine ortak alınmış ise, anasözleşmenin …/…. maddesi uyarınca çıkma payının davacıya derhal ödenmesi gerekeceği ve bu durumda, erteleme kararından davalının yararlanamayacağı hususu göz önünde bulundurulmak suretiyle hüküm kurulması gerekirken, 2010 yılı bilançosunun görüşülmediği 08…..2011 tarihli olağanüstü genel kurul toplantısı esas alınarak alacağın muaccel olmadığının kabulü ve davacının ihracının onaylandığı ….06.2010 tarihli genel kurul toplantısında alınan ödemelerin ertelenmesi kararının davacı yönünden bağlayıcı olmayacağı hususları göz ardı edilerek yanılgılı gerekçeyle, eksik incelemeye dayalı, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren … gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08.03.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.