YARGITAY KARARI
DAİRE : 23. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/403
KARAR NO : 2013/1406
KARAR TARİHİ : 08.03.2013
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit ve ihraç kararının iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin üyesi olduğu davalı kooperatife ihtarname tarihi itibariyle borcu olmadığı halde usul ve yasaya aykırı şekilde ihraç edildiğini ileri sürerek, ihraç kararının iptaline ve müvekkilinin davalı kooperatife ihtarnamede gösterilen ….818,00 TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; davacının davalı kooperatife birinci ihtarname tarihi olan ….08.2009 tarihinde toplam ….410,00 TL borcu bulunduğu, ihtarnamelerde talep edilen miktarın gerçek borcu yansıtmaması ve iki ihtarnamedeki borç miktarının farklı olması nedeniyle ihraç kararının usulüne aykırı olduğu gerekçesiyle ihraç kararının iptaline ve davacının ihtarname tarihi olan ….08.2009 tarihi itibariyle talep edilen ….818,00 TL’nin ….408,00 TL’lik bölümü için borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
…)Davalı vekilinin ihraç kararının iptali davasının kabulüne yönelik hükme ilişkin temyiz itirazları yönünden;
a)Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
b)Mahkemece, ihtarnamelerdeki borç tutarının gerçeğe uygun olmadığı ve iki ihtarda gösterilen tutarın farklı olduğu gerekçesiyle ihraç kararının iptaline karar verilmiş ise de ….08.2009 tarihli ihtarnamede 31.07.2009 tarihi itibariyle biriken borç talep edilmiş olmakla anasözleşmenin …/…. maddesine aykırı olarak henüz bir aylık gecikme koşulu gerçekleşmemiş olan Temmuz 2009 ayı aidatının da dahil edilerek ihtarname keşide edilmiş olduğu, bu ihtarnameye dayalı olarak ihraç kararı verilemeyeceği anlaşıldığından bu gerekçeyle davanın kabulü gerekirken, aynı sonuca yazılı gerekçelerle varılması isabetsiz ise de, sonucu itibariyle isabetli görülen kararın, HUMK’nın 438/son maddesi hükmü uyarınca, gerekçesi yukarıdaki şekilde değiştirilmek suretiyle onanması gerekmiştir.
…)Davalı vekilinin borçlu olmadığının tespitine ilişkin hükme yönelik temyiz itirazları yönünden;
a) Dava, menfi tesbit istemine ilişkindir. Ortaklık hak ve sıfatına bağlı olarak dava açan kişinin şayet yargılama sırasında bu sıfatı sona erecek olursa ortağın davayı takip ve sonuçlandırmakta hukuki yararı kalmaz. Zira bu husus dava koşulu olup davacının sıfatının yargılama sonucu ve hükmün kesinleşmesine kadar devam etmesi zorunludur ve bu yön mahkemece re’sen gözönünde bulundurulmalıdır. Mahkemece her ne kadar her iki istem birlikte incelenerek karar verilmiş ise de, ihraç kararının iptali davası tefrik edilerek, menfi tesbit istemi bakımından ihraç kararının iptali davasının sonucunun bekletici mesele yapılması gerekir. Zira, ihraç kararının iptali davasının sonucuna göre davacının üyelik durumu belirlenecek ve buna göre menfi tesbit davasında aktif dava ehliyetinin bulunup bulunmadığı tesbit edilecektir.
Mahkemece, menfi tespit istemine ilişkin davacının aktif dava ehliyetinin ve hukuki yararının belirlenmesi için, bu davanın tefriki ile ayrı bir esasa kaydı yapılıp, ihraç kararının iptali davasının kesinleşmesinin beklenmesi ve sonucuna göre, davacının menfi tespit davasındaki aktif dava ehliyetinin ve hukuki yararının belirlenmesi gerekirken, her iki davayı birlikte görmesi doğru olmamıştır.
b)Bozma nedenine göre, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1a) no’lu bentte açıklanan nedenle, davalı vekilinin ihraç kararının iptali davasının kabulüne yönelik diğer temyiz itirazlarının reddine, (1b) no’lu bentte açıklanan nedenle, temyiz itirazlarının reddi ile hükmün HUMK’nın 438/son maddesi uyarınca gerekçesi değiştirilmek suretiyle ONANMASINA, (2a) no’lu bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin borçlu olmadığının tespitine ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA,(2b) no’lu bentte açıklanan nedenlerle, diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, fazla yatırılan peşin harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren … gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08.03.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.