YARGITAY KARARI
DAİRE : 23. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/284
KARAR NO : 2013/2001
KARAR TARİHİ : 29.03.2013
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki birleştirilen tapu iptali, tescil ve tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı her iki davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı banka ile davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin, davalı … Konut Yapı Kooperatifi’nin üyesi dava dışı…e’den, ….2004 tarihinde … daireye tekabül eden kooperatif hissesini devraldığını, ….2004 tarihinde kooperatif üyeliğine kabul edildiğini ve bu üyeliklerle ilgili olarak kooperatif tarafından bildirilen tüm parasal yükümlülükleri yerine getirdiğini, diğer davalı … Konut Yapı Kooperatifi’nin mülkiyetinde bulunan bu … daireden … tanesinin mülkiyetinin ….2006 tarihinde müvekkiline devredildiğini, ancak A … blok …. kat 31 nolu dairenin mülkiyetinin yazılı ve sözlü ihtarlara rağmen bugüne kadar devredilmediğini ileri sürerek, bu bağımsız bölümün müvekkili adına tescilini talep ve dava etmiştir.
Davalı … Konut Yapı Kooperatifi vekili, davacının üyeliği devraldığı…’nin taşeron firma yetkilisi olarak kooperatifteki bir takım işleri yapması karşılığında dava konusu dairenin de içinde bulunduğu … daire için kooperatife üye olduğunu, taşeron firmanın üstlendiği işleri tamamen bitirmediğini, bu nedenle geriye kalan bir adet dairenin tapusunun verilmesinin mümkün olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı … Konut Yapı Kooperatifi vekili, dava konusu bağımsız bölümün tapuda müvekkili adına kayıtlı olduğunu, davalı diğer kooperatifin üyesi olan davacı bankanın, müvekkiline ait taşınmaz üzerinden hak iddiasında bulunmayacağını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Asli müdahil vekili müdahale dilekçesinde, …. T.A.Ş., T…. Konut Yapı Kooperatifi ile…Konut Yapı Kooperatifi’ni davalı olarak göstererek, davalılardan Tasfiye Halinde S…. Konut Yapı Kooperatifi’nin 72 dairesindeki eksik işlerin müvekkili tarafından tamamlanmasına karşılık, dava konusu dairenin müvekkiline devredileceği konusunda anılan kooperatif ile sözleşme yapıldığını, müvekkilinin sözleşmeden kaynaklanan edimlerini yerine getirdiğini ileri sürerek, dava konusu bağımsız bölümün müvekkili adına tescilini, bunun mümkün olmaması halinde bedelinin tahsilini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; davacı banka ile dava dışı… arasında yapılan hisse devir sözleşmesine göre, davacı bankanın, davalı kooperatif yönetim kurulu kararıyla, tapu harcı, altyapı giderleri, abonelik ücretleri gibi giderleri ödemek koşuluyla anahtar teslimi daire verileceği taahhüdü ile davalı kooperatif üyeliğine kabul edildiği, davacı bankanın üzerine düşen parasal yükümlülükleri yerine getirdiği, davacı bankaya bir takım giderleri ödemesi koşuluyla anahtar teslimi daire verileceği vaadi karşısında, davalı … Konut Yapı Kooperatifi’nin, BK’nın 167/…. maddesine göre,…’ye karşı eksik bıraktığı işler nedeniyle ileri sürebileceği def’ileri, bankaya karşı ileri süremeyeceği, yani eksik bırakılan işlerle ilgili davacı bankadan bir talepte bulunamayacağı, her ne kadar bağımsız bölümün tapu kaydı diğer davalı…. Konut Yapı Kooperatifi’nin üzerinde ise de, davalı iki kooperatif arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunduğu, uygulamada yüklenici durumundaki … Konut Yapı Kooperatifi’nin talebi üzerine, arsa sahibi … Konut Yapı Kooperatifi tarafından, yüklenici kooperatifin üyelerine tapu devrinin yapıldığı, nitekim davacı bankaya daha önce devredilen … dairenin de bu şekilde devredildiği, bu bakımdan … Konut Yapı Kooperatifi’ne husumet yöneltilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı, davanın açılmasından iki gün sonra davacı bankanın üyelikten ihracına karar verilmiş ise de, bu ihraç kararının iki yıl sonra tebliğ edilmesi karşısında, davalı kooperatifin, davacının üye olmadığı yönündeki savunmasının TMK’nın …. maddesi uyarınca iyiniyet kuralları ile bağdaşmadığı, davalı … Konut Yapı Kooperatifi ile asli müdahil arasında yapılan sözleşmede kooperatifteki eksik işlerin tamamlanması karşılığı dava konusu bağımsız bölümün asli müdahile verilmesinin kararlaştırıldığı, asli müdahilin bu sözleşmeden kaynaklanan edimlerini yerini getirdiğinin davalı kooperatiflerin de kabulünde olduğu, aralarında bu konuda bir ihtilaf bulunmadığı, davacı bankanın dava konusu bağımsız bölüm üzerinde üstün hak sahibi olması karşısında asli müdahilin tapu iptal ve tescil talebinin dinlenemeyceği, ancak davalı kooperatiflere yönelik tazminat talebinin yerinde olduğu gerekçesiyle, davacı bankanın tapu iptali ve tescil talebinin kabulü ile dava konusu bağımsız bölümün, davalı … Konut Yapı Kooperatifi adına olan tapu kaydının iptali ile davacı banka adına tesciline, asli müdahilin, davalılara yönelik tapu iptali ve tescil talebinin reddine, tazminat talebinin kabülü ile 100.000,00 TL’nin davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı banka ile davalılar vekilleri temyiz etmiştir.
…)Davalı …A.Ş. Genel Müdürlüğü’nün temyiz itirazları yönünden;
Asli müdahil, müdahale dilekçesinde tapu iptal ve tescil, bunun mümkün olmaması halinde tazminat istemiş ve tapu iptal tescil talebi yönünden doğru olarak …. T.A.Ş. Genel Müdürlüğü’nü de hasım olarak göstermiştir. Ancak tazminat istemi yönünden … T.A.Ş. Genel Müdürlüğü’nün husumet ehliyeti bulunmamaktadır. Bu durumda mahkemece, asli müdahilin … T.A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne yönelik tazminat isteminin pasif husumet yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
…) Davalılar vekillerinin temyiz itirazlarına gelince;
a-Davalı … Konut Yapı Kooperatifi yönünden;
Dava, tapu iptal ve tescil istemine ilişkin olup, davalı ….Konut Yapı Kooperatifi yönünden bu talep üyelik sıfatına bağlıdır. Ortaklık hak ve sıfatına bağlı olarak dava açan kişinin, şayet yargılama sırasında bu sıfatı sona erecek olursa artık davayı takip ve sonuçlandırmakta hukuki yararı kalmaz. Zira, bu husus dava koşulu olup, davacının bu sıfatının yargılama sonuna kadar devam etmesi zorunludur ve bu yön mahkemece re’sen gözönünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda davacının, anılan davalı kooperatif yönetim kurulunun ….2006 tarihli kararıyla üyelikten ihraç edildiği ve ihraç kararının ….03.2009 tarihinde davacıya tebliğ edildiği savunulmuştur.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun …/…, …. ve davalı kooperatif anasözleşmenin …/…, …. maddelerinde “Ortak çıkarma kararının tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde iptal davası açabilir. Tebliğ edilen karar yönetim kurulunca verilmiş ise ortak üç aylık süre içinde genel kurula da itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere, yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine itiraz davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı saklıdır. Üç aylık süre içinde genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmeyen çıkarılma kararları kesinleşir” hükmüne yer verilmiştir. Bir üyenin yönetimin ihraç kararına itirazı ihraç iptali davasından önce yönetimce genel kurula intikal ettirilmiş ve üye aleyhine davadan önce karar verilmiş ise, davanın yönetim kurulu kararına karşı açılmadığı, genel kurulca verilen karara karşı süresinde itiraz davası olarak açıldığı kabul edilerek, bundan sonra davanın esasına girilmesi; genel kurulca itirazın kabulüne karar verilmesi halinde, ortaklık devam ettiğinden davanın reddine karar verilmesi; şayet yargılama aşamasında bu itiraz genel kurula intikal ettirilmiş ise, genel kurul kararı sonucu beklenilerek bu karar ortak aleyhine çıktığı takdirde davaya genel kurul kararının iptali olarak devam edilmesi; genel kurulca itirazın kabulüne karar verilmesi halinde davanın konusunun kalmayacağının düşünülmesi; itiraz genel kurula davadan önce ya da sonra intikal ettirilmemiş ve intikal ettirilmeyecekse, üyeliğin askıda ve devam ettiği, yönetim kurulunun ihraç kararına karşı dava açılamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi gerekir. Genel kurul, üyenin ihraç kararına yaptığı itirazı üzerine esasen yetkisinde olan itirazı görüşerek karar bağlaması halinde, artık itirazın geç yapıldığına bakılmaksızın, davanın ihracı onaylayan genel kurul kararının tebliğinden itibaren üç ay içerisinde açılıp açılmadığı belirlenmelidir.
Somut olayda, mahkemece davalının yukarıda sözü edilen kanun ve anasözleşme hükümlerine uygun olarak genel kurula itirazının olup olmadığı, varsa itiraza ilişkin ihtarnamenin kooperatife tebliğ edilip edilmediği ve genel kurulca itirazla ilgili görüşme yapılıp yapılmadığı araştırılarak, görüşme yapılmamış veya yapılıp ta karar alınmamış ise ihraç kararı askıda kalmaya devam ettiğinden, üyelik sıfatının devam ettiği gözetilmeli, ihraç kararı genel kurulda onaylanmış ise, kararın tebliğinden itibaren üç ay içinde dava açılıp açılmadığı, açılmış ise davanın sonucu üzerinde durularak, ihraç kararının kesinleşip kesinleşmediği, diğer anlatımla davacının üyelik sıfatının devam edip etmediği, öte yandan, ihraç kararının tebliği üzerine davacı tarafından iptali için dava açılıp açılmadığı, sonuç olarak ihracın kesinleşip kesinleşmediği araştırılıp, ihraç kararının iptali davası açılmış ise sonuçlanmasının ve kesinleşmesinin beklenmesi, ihraç kararının kesinleşmesi halinde davacının üyeliğe bağlı bu talep yönünden hukuki yararının bulunmadığı gözönünde bulundurulurak davanın davacının bu davalıya yönelik dava açmakta hukuki yararının bulunmadığı gerekçesiyle reddine karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
b- Bozma nedenine göre, … Konut Yapı Kooperatifi’nin diğer, davalı …. Konut Yapı Kooperatifi’nin tüm temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ :Yukarıda (…) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı …A.Ş. Genel Müdürlüğü vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına, (…-a) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı … Konut Yapı Kooperatifi vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün bu davalı yararına BOZULMASINA, (…-b) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı … Konut Yapı Kooperatifi’nin diğer, davalı … Konut Yapı Kooperatifi’nin tüm temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harçların istek halinde iadelerine, kararın tebliğinden itibaren … gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, ….03.2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi.