YARGITAY KARARI
DAİRE : 23. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/1486
KARAR NO : 2013/2063
KARAR TARİHİ : 01.04.2013
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatif ortağı iken 06.01.2001 tarihinde istifa ettiğini, çıkma payı alacağının ödenmediğini, daha sonra Kasım 2006 tarihli protokol ile ….513,47 TL asıl alacağın yanında, 2006 yılı hesap dönemi kapanış tarihi itibariyle ortaya çıkacak yasal borç miktarının ödenmesinin kararlaştırıldığını, davalının asıl alacak dışında ödemesi gereken bakiye yasal borcunu ödemediğini ileri sürerek, şimdilik ….000,00 TL’nın temerrüt faiziyle tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, bozma sonrası yargılama sırasında ….09.2012 havale tarihli ıslah dilekçesi ile ….489,52 TL’nin tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili, davacı alacağının tamamının ödendiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, taraflar arasındaki protokol ile davacıya ödenmesi gereken bedelin kararlaştırılarak ödendiği, davacı işlemiş faiz hakkını saklı tutmadan alacağını tahsil etiğinden BK’nın 113. maddesi gereği fer’i hakların sakıt olduğu, davacının uğradığı diğer zararları ispatlayamadığı gerekçesiyle,davanın reddine dair verilen kararın davacı vekili tarafından temyizi üzerine; Dairemizin ….01.2012 tarih 2011/4186 Esas, 2012/38 Karar sayılı ilamıyla; davacının, ….07.2006 tarihli ihtarnamesi ile ….513,47 TL’nın yasal faiziyle birlikte ödenmesini istediği,taraflar arasında yukarıda anılan ihtarnameden sonra düzenlendiği anlaşılan, Kasım 2006 tarihli protokolün …. maddesi, davalı kooperatifin ….513,47 TL’lık senedi, yükümlülüklerine karşılık davacıya vereceği, aynı protokolün …. maddesi, 2006 hesap dönemi kapanış tarihi itibariyle ortaya çıkacak yasal borç miktarını yine bu tarihten itibaren en geç altı ay içerisinde eşit taksitler halinde ve senet karşılığı ödeyip, tasfiye ettiğinde işbu teminat senedinin davalı kooperatife iade edileceği hükmünü içermekte olup, bu koşulların dikkate alınması gerektiğinden mahkemenin açıklanan gerekçesinin dosya kapsamına uygun düşmediği, zira davacının baştan beri temerrüt faizi talep ettiğini de kabul etmek gerektiği, bu durumda, mahkemece, yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde inceleme yapılmak suretiyle oluşacak uygun sonuca göre bir karar verilmesi gerektiği belirtilerek bozulmasına karar verilmiştir. Mahkemece, bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonunda dosya kapsamına ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacının davalı kooperatife yapmış olduğu toplam ….513,47 TL aidat ödemesi karşılığında, Kooperatifler Kanunu’nun …. ve anasözleşmesinin …. maddelerine istinaden, istifa tarihinden sonra yapılan ilk genel kuruldan bir ay sonrasına denk gelen ….07.2001 tarihinden dava tarihine kadar işlemiş faiz alacağının ….489,52 TL olduğu gerekçesiyle, davanın kabulü ile davacının ıslah ile istediği miktarın dava tarihinden itibaren yasal faiziyle tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
…-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı doğrultusunda inceleme yapılıp hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, bozmanın kapsamı dışında kesinleşmiş olan yönlere ilişkin temyiz itirazları incelenemeyeceğine ve 04.02.1948 gün ve 1944/… E, 1948/… K. sayılı … İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca, ıslahın HMK’nın 177/…. (HUMK’nın 84.) maddesinin açık hükmü gereğince soruşturma ve yargılama bitinceye kadar yapılabilmesine, …’ca karar bozulduktan sonra ıslah kurumundan yararlanmaya olanak bulunmamasına ilişkin ilkenin, bozma sonrası yapılan ıslaha geçerlilik tanınması halinde kazanılmış hakların ihlal edileceği esasına dayanmasına, somut olayda ise bozma öncesi davanın reddine karar verilmesi karşısında miktar bakımından kazanılmış hakların ihlalinden söz edilemeyeceğinden, bozma sonrası yapılan ıslahın geçerli olmasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
…-Dava, çıkma payına ilişkin temerrüt faizi alacağının tahsili istemine ilişkindir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun …/… ve anasözleşmenin …/… maddeleri hükümlerine göre, ayrılan ortağın hakları, ortaklıktan çıktığı veya çıkarıldığı yılın bilançosu çerçevesinde iade edilir. Hakların geri ödenmesi ise, ayrıldığı yılın sonunda yapılan bilançonun kesinleşmesinden, başka bir anlatımla bilançonun ertesi yıl genel kurulca kabulünden itibaren bir ay içinde yapılmalıdır. Dolayısıyla alacak, bilançonun genel kurulca kabulünden itibaren bir ay sonra kendiliğinden, herhangi bir ihtara gerek kalmaksızın muaccel hale gelir.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının istifa ettiği 06.01.2001 tarihinden önceki 2000 yılına ait bilançonun görüşüldüğü ….06.2001 tarihli genel kuruldan bir ay sonra alacağın muaccel olduğunun kabulü ile ….07.2001 ile dava tarihi olan 09.08.2008 tarihleri arası için davacının faiz alacağı hesaplanmıştır. Mahkemece yukarıda açıklanan ilke ve taraflar arasındaki protokolün borcun 2006 yılı hesap dönemi itibariyle hesaplanacağına ilişkin …. maddesi uyarınca, davacının işlemiş temerrüt faizi alacağının da 2006 yılı hesap dönemi itibariyle hesaplanması gerektiğinden, davacının istifa ettiği 2001 yılına ait bilançonun ve 2006 yılı hesap dönemine ait bilançonun 2002 ve 2007 yıllarında görüşüldüğü genel kurul tutanakları getirtilip, davacının alacağının 2001 yılına ait bilançoyu 2002 yılında görüşen ve onaylayarak kesinleştiren genel kuruldan bir ay sonra muaccel olduğu da dikkate alınarak, bu tarihten 2006 yılı bilançosunu 2007 yılında görüşüp, onaylayarak kesinleştiren genel kurula kadar davacının işlemiş olan temerrüt faizi alacağının miktarı ile ilgili ek rapor alınıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik incelemeye dayalı olarak hüküm kurulması doğru olmamıştır.
Bunun yanı sıra, davacının talep ettiği alacak kaleminin faiz alacağı olduğu gözardı edilip, BK’nın 104/…. maddesi hükmüne aykırı olarak faize faiz işletilmesi sonucunu doğuracak şekilde, …,489,52 TL faiz alacağına dava tarihinden itibaren faiz yürütülmesi de doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (…) no’lu bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (…) no’lu bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren … gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01.04.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.