YARGITAY KARARI
DAİRE : 23. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/1220
KARAR NO : 2013/1789
KARAR TARİHİ : 22.03.2013

MAHKEMESİ :… Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki sıra cetveline şikayetin yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı şikayetin reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde şikayetçi vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Şikayetçi, bedeli paylaşıma konu takip borçlusuna ait taşınmazın satışı sonrası düzenlenen ….09.2012 tarihli sıra cetvelinde, haczi düşmüş olduğu halde, yalnızca satış avansı yatırmış olması nedeniyle, şikayet olunanın … takip dosyasına kendisinden önce birinci sırada yer verildiğini, oysaki haczin ayakta kalabilmesi için taşınmazın ihaleye çıkarılması, pey ileri sürülmesi ve satışın gerçekleşmiş olması gerektiğini ileri sürerek, satış bedelinin alacaklı olduğu … dosyasına aktarılmasını istemiştir.
Şikayet olunan, haciz tarihinden itibaren süresi içerisinde avansını yatırmak suretiyle satış talebinde bulunduğunu, haczin ayakta kalabilmesi için bunun dışında bir işlem yapılmasının gerekmediğini savunarak, şikayetin reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre, şikayet olunanın alacaklı olduğu … takip dosyasında, borçluya ait taşınmaza 08.04.2008 tarihinde haciz konulduğu ve ….03.2010 tarihinde de avansı yatırılmak suretiyle satış talebinde bulunulduğu, bu bakımdan şikayet olunanın haczinin ayakta olduğu gerekçesiyle, şikayetin reddine karar verilmiştir.
Kararı, şikayetçi temyiz etmiştir.
Şikayet, sıra cetveline ilişkindir.
… ve İflas Kanunu’nun 106. maddesine göre taşınmazların haczinden itibaren iki yıl içinde satış istenmesi gerekir; aksi takdirde haciz düşer (İİK.m.110). Şikayet olunanın alacaklı olduğu 2008/64 Esas sayılı … dosyasında, borçluya ait taşınmaza 08.04.2008 tarihinde haciz konulmuş, alacaklı vekili tarafından ….03.2010 tarihinde taşınmazın satışı istenmiş ve aynı günlü makbuzla 60,00 TL satış avansı yatırılmış ise de, … Müdürlüğü’nün aynı tarihli kararıyla taşınmazın kıymet takdiri yapılmadığından satış talebinin reddine karar verilmiştir. Satışın reddine ilişkin … müdürü kararına karşı şikayet yoluna gidilmemesi ve bu suretle kararın kesinleşmiş olması nedeniyle, geçerli bir satış talebinin varlığından söz edilemez. Şikayet olunanın alacaklı olduğu … dosyasındaki … Müdürünün satış talebinin reddi kararı ile ilgili muamelenin tarafı olan şikayet olunan tarafından şikayet yoluna gidilmediği halde, başka bir … dosyasının alacaklısı olan şikayetçinin sıra cetveli ile ilgili şikayet üzerine … Hakimi önüne getirildiğinin kabulü mümkün değildir. … Hukuk Genel Kurulu’nun ….03.2010 tarih ve 2010/…-45 E-140 K. sayılı kararı da bu yöndedir. Bu durumda, mahkemece, süresi içerisinde geçerli bir satış talebi bulunmayan şikayet olunanın haczinin düşmüş olduğu dikkate alınarak, şikayetin kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde, yanılgılı gerekçeyle hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, şikayetçi vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün şikayetçi yararına BOZULMASINA, kararın tebliğinden itibaren … gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ….03.2013 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY YAZISI

Şikayet olunan tarafından bedeli paylaşıma konu taşınmaz haciz tarihinden itibaren bir yıl içinde satışının talep edilip satış avansının yatırıldığı, taşınmazın kıymet takdirinin yapılmadığı gerekçesiyle … Müdürlüğü tarafından satış talebinin reddine karar verildiği dosya kapsamıyla sabittir. Mahkemece yazılı gerekçelerle süresinde satış talebinde bulunulduğu sonucuna varılarak, haczin ayakta olduğunun kabulü ile şikayetin reddine karar verilmiştir.
İİK’nın 106. maddesi “alacaklı haczolunan mal taşınır ise bir sene, taşınmaz ise iki sene içinde satılmasını isteyebilir.” hükmünü; İİK’nın 59. maddesi “bir talepte bulunan taraf bununla ilgili masrafları peşin olarak verir” hükmünü; İİK’nın 110. maddesi “bir malın satılması kanuni müddet içinde istenmez veya takip geri alınıp da bu müddet içinde yenilenmezse o mal üzerindeki haciz kalkar. “hükmünü içermektedir. Haciz düşse dahi … takibi ayakta kalmaya devam eder.
Somut olayda, şikayet olunan alacaklı tarafından bir yıllık kanuni süre içinde satış istendiği, satış avansının … ve İflas Kanunu Yönetmeliği’nin …. ve 61. maddesinde belirlendiği şekilde para olarak yatırıldığı, … Müdürlüğü’nün taşınmazın kıymet takdirinin yapılmadığı gerekçesiyle satış talebini reddettiği dosya kapsamı ile sabittir.
Sayın çoğunluk; … Müdürlüğü’nün ret kararının şikayet yolu ile … hakimi huzuruna getirilmemesi nedeniyle satış isteminin geçersiz olduğunu, bu nedenle de haczin düştüğünü kabul etmektedir.
İİK’nın 106. maddesi ile alacaklının takibi sürüncemede bırakmaması amaçlanmıştır. Bu amaca uygun olarak alacaklı tarafından satış talebinde bulunulmuş, avans da yatırılmıştır. Satış talebinin red gerekçesi kıymet takdirinin yapılmamış olmasıdır.Bu red kararının, anılan yasal düzenlemeye uygun olan satış talebindeki haklılığı ortadan kaldıran bir karar niteliğinde bulunmadığını kabul etmek gerekir. Zira, İİK’nın 106. maddesinde satış …/…
istenmesineden söz edildiği, bu talebin … müdürlüğü tarafından reddedilmesi halinde talebin geçerliliğini kaybedeceğine ilişkin hiç bir yasa hükmü bulunmadığı gibi, İİK’nın 106. maddesinden kaynaklanan hukuki uyuşmazlıklara ilişkin … …. Hukuk Dairesince alınan yargısal kararların da bu yönde olduğu, … yıllık süre içerisinde alacaklının bir an evvel satışa yönelik iradesini … dosyasına yansıtmak zorunda olduğu ve isteğini … müdürlüğüne iletip İİK’nın 59. Madde karşısında gereğini yerine getirmesi halinde geçerli bir satış talebinin doğduğu, bundan sonra satışın da aynı … yıllık süre içerisinde yapılması yönünde bir zorunluluk bulunmadığı, söz konusu haczin de geçerliliğini kaybettiğinden söz edilemeyeceği kabul edilmelidir. Aynı Kanun’un 59. maddesi uyarınca, bir işlemin yapılmasını isteyen taraf, o işlemin yapılması için gerekli masrafları avans olarak (peşin) yatırmalıdır. … ve İflas Kanunu Yönetmeliği’nin …. maddesine göre, bu masrafların, tahsilat makbuzu karşılığında para olarak alınması gerekir. Aksi takdirde talep yapılmamış sayılır. Cüz’i de olsa satış avansının yatırılmış olması, usulüne uygun bir satış talebinin bulunduğu anlamına gelir. Yatırılan masrafın yetmeyeceği sonradan anlaşılırsa, bunun tamamlanması istenebilirse de, masraf hiç yatırılmamışsa geçerli bir talebin varlığından söz edilemez.
Kıymet takdiri kesinleşmeden satış yapılmamakla birlikte, kıymet takdiri yapılmadan da satış istenebilir. Diğer bir deyişle kıymet takdirin yapılmaması sadece satışın yapılmasına engel olur. Aksinin kabulü, mutlak butlanla batıl bir görüş olup, … müdürünün red kararının ayrıca … Hakimliğince iptalinin talep ve dava edilmesine gerek dahi olmadan re’sen nazara alınması anılan madde hükümlerine uygun olacaktır.
Şikayet olunanın satış talebi, yukarıda belirtilen ilke çerçevesinde usulüne uygun bir satış talebi olup, avansın kıymet takdiri aşamasında kullanılmasının sorumluluğu alacaklıya yüklenemeyeceği gibi, eksik masraf avansının … Müdürlüğü’nce her zaman tamamlatılması mümkündür.
Diğer yandan, alacaklıya yüklenen görev, satış isteyerek avansını yatırmaktır. Anılan yasanın 123. maddesinde satış görevi … dairesine yüklenmiştir. Bu durumda şikayet olunanın haczinin düşmediğinin kabulü gerekir. Dairemizin ….06.2012 tarih ve 2868 E, 4131 K sayılı ve ….03.2012 tarih ve 1020 E, 2296 K sayılı ilamları bu yöndedir.
İki yıllık satış isteme süreci içinde taşınmaz başka bir dosyadan satılmış ise haciz düşmeyecektir. İlmi ve yargsal inançların bu yolda olduğu açıktır. (M.Oskay- C.Koçak İİK şerhi … cilt, Ank.sh. 3046; Y…. H.D. 04…..2001 gün ve 8906 Esas 8078K.)
Öte yandan; … müdürlüğünce satış talebinin reddi kararı, alacaklının yasa ile doğan hakkın özünü ortadan kaldıran bir karar olması nedeniyle süresiz şikayete tabi olan bu karara yönelik şikayetin işbu dava ile yine şikayete bakmakla görevli … mahkemesinin önüne getirildiğinin de kabulü gerekir. Bu durumda; anılan red kararının takip hukuku bakımından kesinleştiği sonucuna varılmamalıdır.
Şikayet konusu işlemin bir hakkın yerine getirilmesinden veya sebepsiz sürüncemede bırakılmasından dolayı ve kamu düzenine aykırı olan işlemlere karşı yapılacak şikayetlerin süresiz bulunduğu hususunun somut olayımızda uygulama yeri olmasına göre … müdürünün işleminin işbu dava ile ayrıca şikayet de edilmesine göre, red kararının da bu davada ele alınıp değerlendirilmesi gerektiği gözetilmelidir.
… uygulamalarına (örneğin Y…..HD’nin ……..2003 gün ve 2126/24743 sayılı ilamı) göre en önemli kriter, tarafların, üçüncü kişilerin ve kamunun menfaatinin korunması için konulmuş emredici(amir) hükümlerine aykırılık teşkil etmesi olup, bu nitelikteki … müdürünün işleminin süreye bakılmaksızın incelenmesi gerekecektir. (Bkz: M.Oskay-C.Koçak, İİK şerhi Ank.sh.140,141 )
Belirtilen bu nedenlerle süresiz şikayet hakkına sahip olan şikayet olunanın aleyhindeki bu karara karşı İİK’nın …. maddesine göre süreli şikayet yoluna gitmemesi nedeniyle … müdürünün kararının iptal ettirilmemiş olmasının hakkın özü olan İİK’nın 106. ve 110. maddeleri gereğince satış talebinde bulunmadığı şeklinde yorumlamamalıdır.
Sonuç itibariyle İİK’nın 106. maddesi uyarınca bir yıl içinde satış talebinde bulunan, 59. maddesi uyarınca masrafını yatıran şikayet olunan alacaklı, yasa ile kendisine yüklenen işlemleri yerine getirdiğinden, haczinin ayakta olduğunun kabulü gerekir. … müdürünün satış isteme talebinin reddi kararına karşı süreli şikayet yoluna başvurulmadığı gerekçesiyle haczin düştüğü sonucuna varılması, anılan yasal düzenlemelerle ve hakkaniyetle bağdaşmamaktadır.
Bu nedenlerle, kararın bu gerekçelerin ilave edilmesi suretiyle onanması görüşünde olduğumdan, sayın çoğunluğun bozma yönünde oluşan görüşüne katılamıyorum.