YARGITAY KARARI
DAİRE : 23. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/6727
KARAR NO : 2013/1218
KARAR TARİHİ : 01.03.2013

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi(Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)

Taraflar arasındaki genel kurul kararının iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-

Davacılar vekili, müvekkillerinin ortağı oldukları davalı kooperatifin 09.05.2009 tarihli olağan genel kurul toplantısında kooperatif ortağı oldukları halde 36 kişinin ismine bilinçli bir şekilde hazirun listesine yer verilmeyerek, bu kişilere oy kullandırılmadığını, bununla birlikte kooperatif sulama sahası içerisinde taşınmazı olmadığı halde bir takım kişilerin üye yapılarak kendilerine oy kullandırıldığını, ölen ortaklardan bir kısmının payının bilinçli olarak kanuni mirasçılarına devir edilmezken, bir kısmının payının ise yine bilinçli bir şekilde devire tabi tutulduğunu, kanuna, anasözleşmeye ve iyiniyet esaslarına aykırı olarak bir takım kararların alındığını ileri sürerek, anılan genel kurulun …,…,…,…,…,…,…,…,…,… ve …. maddelerinde alınan kararların iptaline karar talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; bir kısım ortakların ortaklık şartlarını taşımadıkları, bu nedenle genel kurul toplantısına katılmalarının usulsüz olduğu iddialarının haklarında kesinleşmiş ihraç kararları bulunmadığından yerinde olmadığı, ölen üyelerin mirasçılarının üyeliğe kabul kararları talebe bağlı olduğundan mirasçılarının üye olmaya zorlanamayacağı, üyelik için talepte bulunmayan mirasçıların genel kurul toplantısına davet edilmemesinde bir usulsüzlük bulunmadığı, 35 kişi yönünden ise haklarında verilen ihraç kararları henüz kesinleşmediği için genel kurul toplantısına çağrılmamalarının usulsüz olduğu fakat, genel kurulda alınan kararlar dikkate alındığında bu kişilerin tamamının aleyhte oy kullanması durumunda yani mavi listeye oy vermeleri durumunda toplam oyun 241 olacağı ve seçilen diğer adayların her biri 247 oy aldığından sonucun değişmeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacılar vekili temyiz etmiştir.
Dava, kooperatif genel kurul kararlarının iptali istemine ilişkindir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 45/… nci maddesi, “genel kurul sözleşmede gösterilen şekil ve surette toplantıya çağrılır. Toplantı nisabı sözleşmede gösterilir. Ancak yapı kooperatiflerinin genel kurul toplantısında ortakların en az …/… ünün şahsen veya
temsilen hazır bulunmaları şarttır.” hükmünü; aynı Kanun’un 51/…. maddesi ise “Kanun veya anasözleşmede aykırı hüküm bulunmadıkça, genel kurul kararlarında ve seçimlerde oyların yarıda bir fazlasına itibar olunur” hükmünü; anasözleşmenin 33. maddesinin …. fıkrasında “Genel kurulun toplanabilmesi ve gündemdeki konuları görüşebilmesi için, kooperatife kayıtlı ortaklardan genel kurula katılma hakkına sahip olanların en az …/…’ünün şahsen veya temsilen toplantıda hazır bulunması gerekir.” hükmünü; …. fıkrada ise “Genel kurulda kararlar, ortaklar cetvelinde imzası bulunanların yarıdan fazlasının oyu ile alınır.” hükmünü içermektedir. Anılan hükümler emredici nitelikte olup, bu hükümlere aykırılık teşkil eden genel kurul kararları, BK’nın … ve …. maddeleri hükümlerine göre mutlak butlanla batıldır.
Genel kurul toplantısına çağrılması gereken ortakların çağrılmaması toplantı ve karar nisabını etkiliyorsa bu durum, kararın mutlak butlan ile malûl sayılmasını gerektirir. Somut olayda, mahkemece, haklarındaki ihraç kararları kesinleşmeyen 35 ortağın genel kurul toplantısına çağrılmamalarının usulsüz olduğu hususu isabetli olarak tespit edilmiş ise de, ölen üyelerin mirasçılarının çağrılmamasında usulsüzlük olmadığı kabul edilerek sonuca gidilmiştir. İptali istenen genel kuruldan yaklaşık bir ay kadar önce ….04.2009 ve 01.04.2009 tarihli yönetim kurulu kararlarında ölen … ortak ile ilgili ortaklığın düşürülmesi kararı verilmiştir. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun …. maddesinin …. ve …. fıkrasında “Ortağın ölümü ile ortaklık sıfatı sona erer. Anasözleşmede gösterilecek şartlarla, ölen ortağın mirasçılarının kooperatifte ortak olarak kalmaları sağlanabilir.” hükmüne; kooperatif anasözleşmesinin ….maddesinde ise “Ölen ortağın kanuni mirasçılarının üç ay içinde temsilci tayin ederek kooperatife bildirmeleri halinde, ortaklık hak ve yükümlülükleri kanuni mirasçıları lehine devam eder. Mirasçıların temsilci tayin etmemeleri veya ortaklığa devam etmek istememeleri halinde, ölen ortağın alacak ve borçları …. madde hükümlerine göre tasfiye edilir.” hükmüne yer verilmiştir. Bu durumda, anılan yasa ve anasözleşme hükümleri ile getirilen düzenlemenin amacı ve özü gözetildiğinde ölen ortağın mirasçıları ortaklığa devam edip etmeyecekleri konusunda uyarılmaları gerektiğinden davalı kooperatifçe ölen ortakların mirasçılarına bu hususta tebligat yapılmadan murislerinin üyeliğinin düşürülmesi usulsüz olduğu gibi, ölen ortakların mirasçılarının genel kurula çağrılmaması da usulsüz olmuştur.
Karar nisabının her madde için ayrı ayrı o madde oylamasına katılan ortak sayısına göre değerlendirilmesi gerekmektedir. Karar alınan maddeyle ilgili ayrı bir sayım yapılmaması, katılım ve olumlu-olumsuz oy sayılarının yazılmaması durumunda, oylamaya katılım sayısı bir önceki madde oylamasına katılan ortak sayısına göre belirlenir. Somut olayda, 482 kayıtlı ortaktan 459 ortağın katılmı ile oylamalara başlandığı …. maddede tespit edilmiş ve bundan sonra başlayan oylamaların her birinin başında ayrı bir sayım yapılmamış olup, …-…. maddelerde olumlu ya da olumsuz oy verenlerin sayısı belirtilmeden oy çokluğu ile karar verildiği belirtildiğine göre, oy çokluğunun 229 red, 230 kabul şeklindeki oy dağılımına göre oluştuğunun, buna göre her maddede 459 kişinin oylamaya katıldığının kabulü gerekir.
Öte yandan, yönetim ve denetleme kurulu ile Birlik temsilcilerinin seçimine ilişkin …. made oylamasında … listenin yarıştığı, mavi ve beyaz oy pusulalarının mühürlü zarflara konulması suretiyle oylama yapıldığı, bakanlık temsilcilerinin imzaladığı ve toplam 460 olan rakamların yazılı olduğu dökümde 205 rakamına kadar işaretleme yapıldığı ve bunun “mavi pusula (…) ” için verilen oylar olduğunun belirtildiği, beyaz pusulaların sayısı işaretlenmemiş ise de genel kurul tutanağında diğer listede yer alan her asıl ve yedek üyenin
247 oy aldığının ve bunların seçildiğinin belirtildiği görülmüştür. Bu durumda, …. madde oylamasına 205 + 247 =452 ortağın katıldığı anlaşılmaktadır. Ortaklığı usulsüz olarak yönetimce düşürülen … ortağın mirasçıları ile ihraç kararı kesinleşmeyen 35 ortağın çağırılmadığı sabit olmakla, bunların gelmeleri ve red oyu vermeleri halinde red oyları 252’ye ulaşacağından oylamanın sonucu değişecektir.
Bu durumda, ortaklığı usulsüz düşürülen … ortağın mirasçılarının ve ihraç kararı kesinleşmeyen 35 ortağın çağrılmadığı sabit olmakla, bunların gelmeleri ve red oyu vermeleri halinde tüm kararlar için karar nisabı etkilenecektir. Bu sonuç çerçevesinde dava konusu …-…. maddelerinde alınan kararların karar nisabının oluşmadığı gerekçesiyle mutlak butlan ile malûl olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçeyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacılar yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren … gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01.03.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.