YARGITAY KARARI
DAİRE : 23. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/6601
KARAR NO : 2013/868
KARAR TARİHİ : 18.02.2013
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki iflasın ertelenmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde müdahiller … … Paz. A.Ş. ve … Mümessillik ve Tic. Ltd. Şti. vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkili şirketin … alanında faaliyet gösterdiğini, üretilen malların ağırlıklı olarak ihraç edildiğini, ancak aktiflerin pasiflerini karşılayamaması nedeniyle borca batık olduğunu, iyileştirme projesinin uygulanması kapsamında bu süreçte sermayenin artırılıp maliyetlerin azaltılacağını, tahsilatların daha kısa vadelerde gerçekleştirileceğini, iflasın ertelenmesine karar verilmesi durumunda borca batıklıktan çıkılacağını aksi durumda alacaklıların da zarar görebileceğini ileri sürerek, müvekkili şirket hakkında iflasın ertelenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, iddia, müdahillerin beyanları, toplanan deliller, benimsenen ek bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, revize iyileştirme projesinin uygulanabilir olduğu, şirketin yargılama aşamasına sermaye artışında bulunduğu, ticari faaliyetlerine devam ettiği gerekçesiyle, davanın kabulü ile iflasın ertelenmesinin bir yıl süre ertelenmesine karar verilmiştir.
Kararı, müdahiller … … Paz. A.Ş. ve … Mümessillik ve Tic. Ltd. Şti. vekilleri temyiz etmiştir.
…) Mahkemece iflasın ertelenmesi talebi hakkında verilen hüküm temyiz edenlerden müdahil … Mümessillik ve Tic. Ltd. Şti. vekiline ….09.2012 günü tebliğ edildiği halde, temyiz dilekçesi İİK’nun 164. maddesinde öngörülen … günlük yasal süre geçirildikten sonra ….09.2012 tarihinde verilmiştir. Süresinden sonra yapılan temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, ….1990 gün ve 1989/… Esas, 1990/… Karar sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında … tarafından da karar verilebileceği kabul edilmiş olmakla, temyiz isteğinin reddi gerekmiştir.
…) Müdahil … … Paz. A.Ş. vekilinin temyiz istemi açısından;
Dava, İİK’nın 179. maddesine göre iflasın ertelenmesi istemine ilişkindir.
İflasın ertelenmesi geçici bir mali darboğaza düşen şirketlerin hayatiyetini koruması, istihdam ve milli ekonomiye katkı sağlaması için öngörülen geçici bir hukuki himaye yoludur. İflasın ertelenmesi bir şans kurumu olmayıp, alacaklıların durumunu zorlaştırmak ve bir şirket tasfiyesi yolu olarak kabul edilemez. İflasın ertelenmesini isteyen kooperatif ve sermaye şirketlerinin borca batık durumda bulunması ( bir diğer ifade ile varlıklarının rayiç değerlerinin borçlarını karşılayamaması ), fevkalade mühletten yararlanmamış olması ve sunacakları iyileştirme projesi kapsamında mali durumlarının ıslahının imkan dahilinde görülmesi gerekir ( İİK.m.179 ). Gerek borca batıklığın ve gerek iyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olup olmadığının tesbiti özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden bu değerlendirmelerin yapılması için bilirkişi görüşüne başvurulmalıdır ( HMK.m.266 ). Hakim de bu raporla o konudaki özel ve teknik bilgi ihtiyacını giderebilmeli ve raporun hukuka uygunluğunu denetlemelidir. Projenin ciddi ve inandırıcılığı öncelikle ve özellikle sermaye ve/veya karlılığın ne şekilde arttırılacağı ve borca batıklıktan kurtulmanın ne şekilde sağlanacağı somut, belgelere dayalı ve gerçekçi bilgi ve öngörülerden yola çıkılarak tespit edilmeli, diğer proje unsurları için de bilimsel veriler değerlendirilmeli, belirsiz nitelikteki emareler ise erteleme kararı verilmesi için yeterli kabul edilmemeli ve sadece haciz baskısından korunmak suretiyle iflasın ertelenmesinin istenmesinin tespit edilmesi durumunda projenin ciddi olmadığı göz önünde tutulmalıdır.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırmanın hüküm kurmaya elverişli olmadığı görülmüştür. Dosyaya sunulan ilk ve revize iyileştirme projesi, iyileştirme için takip edilecek yolları somut olarak gösteren bir proje olmaktan çok, bir mali müşavirin şirket yönetimine yol gösterici olmak üzere düzenlediği rapor niteliğinde olup somut veri ve proje unsuru içermemektedir. Özellikle hükme esas alınmış revize projede sadece sermaye artırımı yapılacağı, iyileşme tamamlanana kadar ortakların şirketten olan alacaklarını tahsil etmeyecekleri ve bilirkişi raporu üzerine ileriye yönelik mali hedeflerin azaltılmak suretiyle gerçekçi hale getirildiği hususları yer almaktadır. Ancak bilirkişi raporlarında ortaklara borcun ….468.871,… TL olduğu, belirlenmesine rağmen bu borcun neden kaynaklandığı, gerçek olup olmadığı üzerinde durulmamıştır.
Bu durumda, davacı şirketin tüm kayıt ve defterleri ve banka hesapları üzerinde, gerektiğinde mahallinde inceleme yaptırılarak, sermaye taahhütlerinin yerine getirilip getirilmediği, ortaklara borcun gerçek borç olup olmadığı, şirket varlıklarının rayiç değerleri dikkate alınarak, borca batık olup olmadığı, değerlendirmeye esas iyileştirme projesinin gerçekçi olup olmadığı, verilen tedbirlerden gözönünde bulundurulduğunda iyileştirme projesinde gerçekleşme sağlanıp sağlanmadığı sonuç olarak şirketin borca batıklıktan kurtulması imkanının olup olmadığı hususları üzerinde tek tek durularak, bilirkişilerden açıklamalı, gerekçeli ve denetime elverişli ek rapor alındıktan sonra oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken bilirkişinin ve kayyımın yeterli incelemeyi içermeyen, … denetimine elverişli olmayan raporlarına istinaden, eksik inceleme ve hatalı değerlendirmelerle yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
…) Bozma nedenine göre, müdahil … … Paz. A.Ş. vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (…) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, müdahil … Mümessillik ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz isteminin süre yönünden reddine, (…) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, müdahil … … Paz. A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, BOZULMASINA, (…) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harçların istek halinde temyiz edenlere iadesine, kararın tebliğinden itibaren … gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ….02.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.