YARGITAY KARARI
DAİRE : 23. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/5577
KARAR NO : 2013/674
KARAR TARİHİ : 08.02.2013
MAHKEMESİ :… Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki sıra cetveline şikayetin yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde şikayetçi vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Şikâyetçi vekili, borçluya ait paranın haczi sonrası … …. … Müdürlüğü’nün 2008/12299 E. sayılı dosyasında düzenlenen sıra cetvelinde paranın şikayet olunan ile birlikte müvekkiline ½ oranında garameten paylaştırılması gerekirken müvekkiline pay ayrılmaması nedeniyle sıra cetvelinin usulsüz olduğunu ileri sürerek, sıra cetvelinin iptaline karar verilmesini talep ve şikayet etmiştir.
Şikayet olunan vekili, şikayetin reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre; şikayetçinin alacaklı olduğu … …. … Müdürlüğü dosyasının takipsiz bırakılması nedeni ile işlemden kaldırılması üzerine bu dosyada konulan haczin de aynı tarihte hükümsüz kalacağı ve bundan sonra dosyanın yenilenmesi üzerine gönderilen yeni haciz müzekkeresi ile konan haczin önceki haczin devamı olmayıp, yeni bir haciz olacağı, ayrıca … …. … Müdürlüğü dosyasında takip dayanağı ilamın … incelemesine gönderilmesi sırasında bu dosyaya alacaklı davalı tarafından ihtiyaten haczolunarak getirtilen paranın … müdürlüğünce teminat olarak kabul edilerek takip borçlusuna mehil vesikası verildiği gözetildiğinde İİK’nın 36. maddesine göre ilamı temyiz eden borçludan alınan teminata konu paranın …’ca ilamın onanması halinde ilam alacaklısına ödenmesi nedeni ile ilam alacaklısının bu teminat üzerinde rüçhan hakkı olduğu da düşünüldüğünde sıra cetvelinde birinci sırada şikayet olunanın yer almasının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle şikayetin reddine karar verilmiştir.
Kararı, şikayetçi vekili temyiz etmiştir.
İİK’nın 78/…. maddesi,”Haciz talebi kanuni müddet içinde yapılmaz veya geri alındıktan sonra bu müddet içinde yenilenmezse dosya muameleden kaldırılır. “hükmünü, aynı kanunun 106. maddesi, “Alacaklı haczolunan mal taşınır ise hacizden nihayet bir sene ve taşınmaz ise nihayet iki sene içinde satılmasını isteyebilir. “hükmünü, 110 . maddesi ise, “Bir malın satılması kanuni müddet içinde istenmez veya talep geri alınıpta bu müddet içinde yenilenmezse o mal üzerinde haciz kalkar.” hükmünü içermektedir. Buna göre kanuni müddet içinde haciz istendikten sonra süresinde satış istenmemesi halinde takip düşmeyip sadece haciz düşmektedir. Şikayetçinin alacaklı olduğu dosyada ihtiyati haciz kesin hacze dönüşmüş olduğundan, … müdürünün İİK’nın 78. maddesine göre takibin muameleden kaldırılması işlemi usul ve yasaya aykırı olup, şikayetçinin bu memur işlemine karşı şikayet yoluna gitmemiş olmasının sonuca etkisi bulunmayacağından, mahkemenin şikayetçinin dosyasının takipsiz bırakılması nedeniyle haczinin düştüğü yolundaki gerekçesinde isabet bulunmamaktadır. Ancak, para ya da alacak hacizlerine ilişkin işlemler, kural olarak İİK’nın 88. maddesi hükmü uyarınca menkul mal haczini düzenleyen hükümlere göre yapılır. Borçluya ait nakit parayla karşılaşan … memuru, İİK’nın 88. maddesi hükmü çerçevesinde bu parayı haczedebilir. Üçüncü kişinin elindeki bir paranın İİK’nın 89. maddesine göre değil de, taşınır hacizlerine ilişkin 88. maddesine göre haczedilmesinde, tıpkı taşınırlarda olduğu gibi, paranın somut olarak üçüncü kişi elinde mevcut olması gerekir.
Henüz mevcut olmayan bir paranın taşınır hükümlerine göre haczine yasal olanak bulunmamaktadır. Bu bakımdan üçüncü şahıstaki para alacağının da anılan 110. madde hükmüne kıyasen hacizden itibaren bir yıllık süre içerisinde … dosyasına celbinin istenmesi gerekir. Aksi halde haciz düşer (Satış talebi, para hacizlerinde dosya celbinin istenmesi suretiyle yapılır.). Öte yandan İİK’nın 142. maddesinde, cetvel suretinin tebliğinden yedi gün içinde her alacaklının takibin … edildiği mahal mahkemesinde alakadarlar aleyhine dava etmek suretiyle cetvel münderecatına itiraz edebileceği düzenlenmiş olup, bu madde hükmü ile sıra cetveline itiraz hakkı takip alacaklılara tanınmış ise de her alacaklı bu hakkı haiz değildir. YHGK’nın 05.03.2008 tarih ve …-161 E, 213 K. sayılı ilamında da açıklandığı üzere, sıra cetveline itiraz eden alacaklının … takibinin ve buna bağlı olarak geçerli bir haciz işleminin bulunması gerekir. Sıra cetveline yönelik itirazda bulunma yetkisi, bu itiraz üzerine düzenlenecek yeni sıra cetveline girme hakkı bulunan alacaklılara tanınmıştır. Bir diğer ifade ile bedeli paylaşıma konu mal üzerinde haczi ya da rehni bulunmayan alacaklının, sıra cetvelinin iptalini istemekte de hukuki yararı yoktur. Sıra cetveli bedeli paylaşıma konu mal üzerinde, satış tarihi itibariyle haczi bulunan alacaklılar dikkate alınarak düzenlenir. Aksi halde satış bedelinden pay ayrılamayacağından, adı geçenlerin sıra cetvelinin iptalini istemekte hukuki yararı bulunmamaktadır.
Somut olayda, şikayetçinin alacaklı olduğu … dosyasında borçlunun … Maliye Muhasebe Müdürlüğü’ndeki alacakları üzerine ……..2008 tarihli ihtiyati haciz kararına dayalı olarak ihtiyati haciz uygulandığı, ödeme emrinin borçluya ……..2008 tarihinde tebliğ edildiği, takibin kambiyo senedine dayalı olduğu gözetilerek ihtiyati haczin ödeme süresi olan … günlük sürenin dolduğu 03.01.2009 tarihinde kesinleştiği kabul edilmelidir. Zira, … takibinin kambiyo senetlerine özgü … takibi olmasına, İİK’nun 168. maddesi uyarınca bu takip yolunda ödeme emrine karşı itiraz ve şikayet süresinin … gün, ödeme süresinin … gün olmasına, bu takip şeklinde ödeme süresi geçmeden kesin haciz (İİK m.78/…) konulamayacağına, henüz kesin haciz yetkisine sahip olmayan alacaklının ihtiyati haczinin … günlük itiraz ve şikayet süresinin geçmesiyle değil, İİK’nın 264. maddesi uyarınca … günlük ödeme süresinin geçmesiyle kesinleşerek, sıra cetveli açısından kesin haciz hüküm ve sonuçlarını doğuracağına göre, bu sonuca varılmalıdır. Ne var ki, şikayetçinin 03.01.2009 tarihinden itibaren İİK’nın 106. maddesindeki bir yıllık süre içerisinde bu paranın … dosyasına celbini istemediği, bu nedenle haczinin anılan 110. madde hükmü uyarınca düştüğü anlaşılmaktadır. Bu durumda mahkemece, şikayetin hukuki yarar yokluğu nedeniyle reddi gerekirken aynı sonuca yazılı gerekçelerle varılması isabetsiz ise de, sonucu itibariyle isabetli görülen kararın, HUMK’nın 438/son maddesi hükmü uyarınca, değişik gerekçe ile onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle, şikayetçi vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile sonucu itibariyle doğru olan hükmün HUMK’nın 438/son maddesi uyarınca, değişik gerekçe ile ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenden alınmasına, kararın tebliğinden itibaren … gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08.02.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.