YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/9772
KARAR NO : 2018/18234
KARAR TARİHİ : 11.09.2018
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı-karşı davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı karşı davalı vekili, davacının davalılara ait işyerinde garson olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin davacı tarafça haklı sebeple feshedildiğini ileri sürerek fazla çalışma ücreti ile birlikte bir kısım alacaklarının hüküm altına alınmasını, karşı davanın ise reddini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar, karşı davanın kabulü ile asıl davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece verilen kararın Dairemizin 02/05/2015 tarihli kararı ile bozulması üzerine, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda asıl davanın kısmen kabulüne karşı davanın ise reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Karar, yasal süresi içinde davacı karşı davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacının fazla çalışma ücreti alacağının hesaplanması noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Somut uyuşmazlıkta Mahkemece bozma öncesi kararda, davacının ücretinin “işveren tarafından ödenen ücret” ve “bahşiş geliri” olmak üzere iki kısımdan oluştuğu, davacının fazla çalışma süresi içerisinde bahşiş geliri elde ettiği, bu itibarla asıl ücretin % 150 zamlı olarak, bahşiş gelirinin ise % 50 zam kısmının ödeneceği kabul edilmiştir. Mahkemece verilen ilk hüküm Dairemizin 02.05.2015 tarihli ilamıyla, “fazla çalışma ücreti saat ücretinin % 150 zamlı miktarına söre değil sadece % 50 zam nispetine söre hesaplanması gerekirken hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir” gerekçesi ile bozulmuş ise de, Dairemizin bozma ilamının maddi hataya dayalı olduğu anlaşılmaktadır. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04/02/1959 tarihli ve 1957/13 esas, 1959/5 karar ile 09/05/1960 tarihli ve 1960/21 esas, 1960/9 karar sayılı kararlarında belirtildiği üzere, Yargıtayca maddi hata sonucu verilen bir karara Mahkemece uyulmasına karar verilmesi halinde dahi usulü kazanılmış hak oluşmaz ve Yargıtayın hatalı bozma kararından dönülmesi mümkündür.
Dairemiz uygulamasına göre, işçiye, garanti ücrete ilaveten, bahşiş, parça başına, satışa, sefer başına ya da kilometreye bağlı olarak prim ödemesi usulünün öngörüldüğü çalışma biçimlerinde, fazla çalışma ücretinin zamsız kısmının garanti ücrete ilaveten ödenen kısım (prim, bahşiş vb gibi) içerisinde kaldığı kabul edilmelidir. Bu halde, fazla çalışma ücreti hesaplamasında, temel ücretin, garanti ücret kısmı ile ilave kısmı (parça başına, satışa, sefer başına ya da kilometreye bağlı olarak ödenen prim, bahşiş vb. gibi) birbirinden ayrılmalı; ilave kısım üzerinden ödenmesi gereken fazla çalışma ücretinin belirlenmesinde, sadece zam nispeti üzerinden (0,5 çarpanıyla) hesaplama yapılarak sonuca gidilmeli; garanti ücret üzerinden hesaplanacak fazla çalışma ücreti kısmında ise normal şekilde (1,5 çarpanıyla) hesaplama yapılmalıdır. (Dairemizin 2017/12574 esas, 2017/12688 esas sayılı kararları da aynı doğrultudadır.)
Dosya kapsamına göre davacının asgari ücrete ilaveten bahşiş karşılığında çalıştığı, böylece davacının temel ücretinin garanti ücret ile bahşiş toplamından oluştuğu açıktır. Bu itibarla fazla çalışma ücretinin hesaplanmasında, yukarıda açıklanan ilke ve esaslara uygun olarak garanti ücrete ilaveten ödenen kısım (somut olayda bahşiş) üzerinden (0,5 çarpanıyla) hesaplama yapılarak sonuca gidilmeli; garanti ücret üzerinden hesaplanacak fazla çalışma ücreti kısmında ise normal şekilde (1,5 çarpanıyla) hesaplama yapılmalıdır. Hal böyle iken, maddi hataya dayalı bozma ilamına göre değerlendirme yapılarak, fazla çalışma ücretinin hesabında hata yapılması yerinde değildir.
Yukarıda belirtilen sebepten kararın bozulması gerekmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 11.09.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.