YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/16696
KARAR NO : 2019/1199
KARAR TARİHİ : 17.01.2019

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : İŞE İADE

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının, davalı şirkette 24.05.2013 tarihinden itibaren çalıştığını, şirketin organizasyon şirketi olduğunu, firmalara personel temin ettiğini, yazılı fesih ihbarnamesi olmadan iş sözleşmesinin işverence geçerli veya haklı sebep gösterilmeksizin feshedildiğini ileri sürerek, müvekkilinin işe iadesine ve kanuni haklarına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı … Organizasyon Danışmanlık ve Tanıtım Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde; davacının diğer davalı … Tic. A.Ş. ile yapılan personel temini sözleşmesi gereği davacının davalı şirket kadrosunda … Mağazalarında … Tic. A.Ş. ‘ nin talep ve talimatları doğrultusunda çalıştığını, … tarafından davacının görev yerinin değiştirilmesine karar verildğini ve davacıya İzmir saha ekibinde çalışmaya devam etmesi gerektiğinin bildirildiğini, davacının iş bu görev değişikliğini kabul etmediğini ve tazminatlarının ödenmesi suretiyle iş akdinin feshini talep ettiğini, davacının talebi doğrultusunda iş akdinin sonlandırıldığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dahili davalı …Ş. vekili de cevap dilekçesinde; davacının … Tic. A.Ş. çalışanı olmadığını, diğer davalı şirket ile müvekkili şirket arasında bir asıl işveren – alt işveren ilişkisi olmadığını, diğer davalı şirketin kendisine rücu ilişkisi kurarak başvurmasının söz konusu olamayacağını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece; yapılan yargılama sonucunda davalılar arasındaki ilişkinin muvazaaya dayandığının kabulü ile davacının gerçek işvereni davalı … Tic. A.Ş. ‘ndeki işine iadesine karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
Karara karşı davalı ihbar olunan … Tic. A.Ş. vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince; Bölge Adliye Mahkemeleri 20/07/2016 tarihinde faaliyete geçmiş olup Bölge Adliye Mahkemesine gönderilen eldeki dava dosyasında kanun yoluna başvurulan en son karar 14/05/2018 tarihinde verilmiş ise de, dava dosyasında verilen ilk 22/01/2016 tarihli yetkisizlik kararının Yargıtay (Kapatılan) 7. Hukuk Dairesinin incelemesinden geçtiği anlaşılmakla kararda belirtilen yasa hükümleri gereğince ancak temyiz yoluna başvurulabileceği, dolayısı ile kanun yolu incelemesi yapması gereken üst mahkemenin temyiz mahkemesi durumundaki Yargıtay olacağı kanaatine varılarak 6100 …ılı HMK’nun geçici 3/2.maddesi uyarınca davanın kanun yolu incelemesini yapmak görev ve yetkisi Yargıtay’a ait olduğundan, dava dosyasının temyiz incelemesi için Yargıtay’a gönderilmek üzere dosyanın Karşıyaka 3. İş Mahkemesine geri çevrilmesine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı ihbar olunan … Tic. A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasında öncelikle çözümlenmesi gereken uyuşmazlık, asıl işveren – alt işveren arasındaki ilişkinin kanuna uygun kurulup kurulmadığı veya muvazaaya dayanıp dayanmadığı noktasında toplanmaktadır.
4857 …ılı İş Kanunu’nun 2. maddesinin altıncı fıkrasında asıl işveren – alt işveren ilişkisi; “bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişki” olarak tanımlanmış; aynı maddenin yedinci fıkrasında “asıl işverenin işçilerinin alt işveren tarafından işe alınarak çalıştırılmaya devam ettirilmesi suretiyle hakları kısıtlanamaz veya daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse ile alt işveren ilişkisi kurulamaz. Aksi halde ve genel olarak asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı işleme dayandığı kabul edilerek alt işverenin işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçisi …ılarak işlem görürler. İşletmenin ve işin gereği ile teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektiren işler dışında asıl iş bölünerek alt işverenlere verilemez” kuralına yer verilmiştir.
Asıl işveren – alt işveren ilişkisinin geçerli olarak kurulabilmesi için iki işverenin bulunması, mal veya hizmet üretimine ilişkin bir işin varlığı ve asıl işin bölünerek alt işverene verilmesi halinde “işletmenin ve işin gereği ile teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektirme” unsurunun gerçekleşmiş olması gerekir. Bundan başka ilişki muvazaaya dayanmamalıdır. Aksi halde alt işveren işçisi başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçisi …ılarak işlem görecektir.
Somut olayda; davacı, dahili davalı … Tic. A.Ş. ‘ ye ait olan işyerinde davalı … Organizasyon Danışmanlık ve Tanıtım Ltd. Şti. ‘ nin işçisi olduğunu iddia ederek bu şirket aleyhine dava açmış, yargılama aşamasında davalı … Organizasyon Danışmanlık ve Tanıtım Ltd. Şti. ile … Tic. A.Ş. arasında şekli anlamda zorunlu dava arkadaşlığı bulunması sebebiyle … Ticaret A.Ş. de davalı konumunda davaya dahil edilmiştir.
Yargılama aşamasında ve dava dilekçesinde davalı … Tic. A.Ş. ile … Organizasyon Danışmanlık ve Tanıtım Ltd. Şti. arasında muvazaalı bir ilişki olduğu, asıl – alt işveren ilişkisi bulunmadığı iddia edilmediği halde Mahkemece re’sen araştırma yapılarak davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunun kabulü ile davacının, davalı … Tic. A.Ş.’ de işe iadesine karar verilmesi hatalıdır.
Davalılar arasında personel temininine ilişkin hizmet alım işi yapılmış olup davalılar arasında geçerli bir asıl – alt işveren ilişkisi mevcut olup davacının gerçek işvereni … Organizasyon Danışmanlık ve Tanıtım Ltd. Şti. dir. Hal böyle olunca, davacının gerçek işvereni olan … Organizasyon Danışmanlık ve Tanıtım Ltd. Şti.’ne işine iadesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile … Tic. A.Ş. ‘ ne iadesi hatalıdır.
Kabule göre de; davacı kendisini vekille temsil ettirmediğinden davacı yararına vekalet ücreti takdiri hatalıdır.
Belirtilen sebeplerle, 4857 …ılı Kanun’un 20. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, İlk Derece Mahkemesinin hükmünün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1-İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve …ısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-İşverence yapılan FESHİN GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının davalı … Organizasyon Danışmanlık ve Tanıtım Ltd. Şti. iş yerindeki İŞE İADESİNE,
3-Davacının kanuni sürede işe başvurmasına rağmen, işverenin süresi içinde işe başlatmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının işçinin kıdemi dikkate alınarak takdiren 4 aylık ücreti olarak belirlenmesine, davalıların bu miktardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarına,
4-Davacının işe iade için işverene süresi içinde başvurması halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar doğmuş bulunan en çok 4 aylık ücret ve diğer haklarının davacıya ödenmesi gerektiğinin belirlenmesine, davalıların bu miktardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarına,
5-Karar tarihi itibariyle alınması gerekli olan 44,40 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 27,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 16,70 TL karar ve ilam harcının dahili davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına, davacı tarafından peşin yatırılan 27,70 TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 402,30 TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7-Yatırılan gider avanslarından varsa kullanılmayan bakiyelerinin ilgili tarafa iadesine, dosyanın kararı veren İLK DERECE MAHKEMESİNE, kararın bir örneğinin BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNE gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, kesin olarak 17/01/2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.