YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/14815
KARAR NO : 2018/24190
KARAR TARİHİ : 12.11.2018

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı … bünyesinde arıza bakım ve onarım teknisyeni elemanı olarak 29.04.2008-16.09.2011 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalıştığını, davalı …’ın asıl işveren olması nedeniyle tüm alacakları yönünden sorumlu olduğunu, müvekkilinin çalıştırıldığı tarihte ödeneceği taahhüt edilen ayda 200,00 TL yol ve 300,00 TL yemek ücretinin ödenmediğini, bu hususta … 1. 2. ve 3. İş Mahkemelerinde açılmış davaların bulunduğunu ve davaların karara bağlanmış olup da emsal kararların söz konusu olduğunu ve kararların Yargıtay 9. Hukuk Dairesinde onanarak kesinleştiğini, yıllık izinlerin kullandırılmadığını belirterek tüm kalemler yönünden fazlaya ilişkin tüm haklarının saklı kalması koşulu ile ödenmeyen; 20,00 TL kıdem tazminatı, 20,00 TL ihbar tazminatı, 20,00 TL yıllık izin ücreti, 400,00 TL yemek ücreti ve 400,00 TL yol ücreti olmak üzere toplam 860,00 TL’ nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında, davacının yol ve yemek ücreti alacaklarının bulunup bulunmadığı noktasında uyuşmazlık vardır.
Mahkemece, emsal dava dosyalarında verilen kararlar, alt işveren şirketlerle … arasında yapılan Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin sayfa 14, madde 38, sayfa 15, madde 39 ve sayfa 16, madde 41 ile diğer hükümlerde işverenin yemek ve yol yardımı yapacağı hususu belirtildiği, gerekçesiyle bozma üzerine sadece kıdem süresinin değiştiği nazara alınarak hüküm kurulmuştur.
Bozma ilamında alt işveren şirketlere davanın ihbarı ile sunulan belgeler incelenerek hüküm kurulması nedeniyle bozulmuşsa da alt işveren şirketlerce dosyaya bilgi ve belge sunulmamıştır.
Somut olayda, Mahkemece Hizmet İşleri Genel Şartnamesi ve davalı … Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin … İl Müdürlüğü’nün 31.10.2012 tarihli yazısına dayanılarak, davacının beyan ettiği aylık yemek ve yol ücreti tutarları esas alınarak yapılan hesaplamaya göre yol ve yemek ücreti alacakları hüküm altına alınmıştır. Ancak yapılan araştırma ve inceleme yeterli değildir.
Şöyle ki; davacının çalıştığı alt işverenlerin davalı ile yaptıkları hizmet alım sözleşmesi ve ekleri yargılama esnasında dosyaya kapsamında bulunmamaktadır. Emsal dava dosyasına atıf yapılmış ise de, dosya ekinde emsal olduğu belirtilen dava dosyası fiziken dosya içerisinde yer almadığından bu aşamada bir değerlendirme yapılması mümkün değildir.
Anılan sebeple, öncelikle, davacının çalıştığı alt işveren şirketlerle yapılan ihale sözleşmesi ve idari şartnameler ve davacının yaptığı işe göre her bir sözleşme döneminde çalışmaya dayanak hizmet alım sözleşmeleri, teknik ve idari şartnameler ile hizmet sözleşmeleri sair ekleri davalıdan ve davacının çalıştığı alt işverenden celp edilerek incelenmeli, şartnamede yemek ve yol yardımına ilişkin hüküm bulunup bulunmadığı ve ihale sözleşmelerinde şartnameye atıf olup olmadığı ve sözleşmede birim fiyata yol ve yemek ücretinin dahil edilip edilmediği ve bordrolarda her bir ihale sözleşmesi döneminde idari şartname kapsamında sözleşme bedeline dahil ücretlerin bordrolara yansıtılıp yansıtılmadığı, ödeme yapılıp yapılmadığı mali müşavir ve ihale sözleşmeleri konusunda uzman bilirkişilerce incelenmeli sözleşmede birim fiyata yol ve yemek ücretinin dahil edilip edilmediği denetlenmelidir. Emsal dava dosyası da dosya ekine alınarak, içeriğindeki bilgi ve belgeler incelenmeli, aylık 200,00 TL yol ücreti ve aylık 300,00 TL yemek ücreti ödenmesine ilişkin kabullerin dayanaklarının ne olduğu belirlenmelidir.
Başka bir dava dosyasına cevaben düzenlendiği anlaşılan … Elektrik Dağıtım A.Ş. … İl Müdürlüğü’nün 31.10.2012 tarihli yazısında, yol ve yemek ücretlerinin nakdi olarak ödendiğine ilişkin ifade bulunmakta olup, bu yazı üzerinde durularak, hangi tarih aralıklarında ne miktarda ödeme yapılması hususunun kararlaştırılmış olduğu, ilgili müdürlükten sorularak, alınacak cevabi yazı ve ekleri incelenmelidir.
Yukarıda belirtilen eksiklikler tamamlandıktan sonra davalının yemek ve yol ücreti ödemesi gerektiği anlaşılıp da ödenecek yemek ve yol yardımının miktarının belirlenememesi halinde ilgili oda ve kurumlara müzekkere yazarak, davacının çalıştığı döneme ilişkin her yıl için ayrı ayrı ve gidiş geliş toplu taşıma ücreti sorulmalı, yine davacının çalıştığı döneme ilişkin her yıl için ayrı ayrı günlük yemek ücreti konusunda emsal araştırması yapılmalı, gelen yazı cevapları ve araştırma yazıları ile birlikte dosya bilirkişiye tevdi edilerek ek rapor alınmalı ve sonucuna göre hüküm kurulmalıdır.
3-Giydirilmiş ücretin hesabı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Kıdem ve ihbar tazminatına esas alınacak olan giydirilmiş ücretin tespitinde 4857 sayılı İş Kanunu’nun 32. maddesinde sözü edilen asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler gözönünde tutulur. Buna göre ikramiye, devamlılık arz eden prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, kira, aydınlatma, servis yardımı, yemek yardımı ve benzeri ödemeler kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır.
Somut olayda davacı vekili dava dilekçesinde işe girişinden itibaren davacıya ödenmesi gereken yol ve yemek ücretlerinin ödenmediğini iddia etmiş davacının işyeri yemekhanesinden veya personel servisinden yararlandığını da belirtmemiştir. Bozma sonrası ek raporda davacının ücretine yol ve yemek ücreti (200+300 TL) giydirilerek kıdem tazminatı hesabı yapılmıştır. 2. bozma nedeni de gözönünde bulundurularak yapılan araştırma sonucunda yol ve yemek ücreti ödenmesi gerektiğinin tespiti halinde ancak yol ve yemek ücreti kıdem tazminatına esas ücrete eklenebilir.
Bu husus gözönünde bulundurulmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulması da hatalı olmuştur.
Sonuç:Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 12.11.2018 gününde oybirliği ile karar verildi.