YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/13460
KARAR NO : 2019/2831
KARAR TARİHİ : 07.02.2019

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : Ankara 9. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : YETKİ TESPİTİNE İTİRAZ

İLK DERECE
MAHKEMESİ : Sivas 2. İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkili sendika tarafından davalı…End. Tem. Gıda İnş. Taah. Paz. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. işyerinde toplu iş sözleşmesi yapmak üzere çoğunluğun bulunduğunun tespiti için 23/02/2015 tarih ve 25983 sayılı yazı ile başvuru yapılmasına karşın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının herhangi bir cevap vermediğini, davalı …-İş Sendikasının ise 20/03/2015 tarihinde aynı işyerinde toplu iş sözleşmesi yapmak üzere yetki tespiti için yaptığı başvuru üzerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından davacının başvurusu göz ardı edilmek suretiyle 15/04/2015 tarih ve 7443 sayılı yazı ile toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi verildiğini, ilgili yazının müvekkiline 20/04/2015’te tebliğ edildiğini, Toplu İş Sözleşmesi Yetki Tespiti ile Grev Oylaması Hakkında Yönetmeliğin 7’nci maddesi gereğince yetki tespit başvurusunun Bakanlık evrak kayıtlarına alındığı tarihin başvuru tarihi olarak kabul edildiğini ve yetki şartlarına sahip işçi sendikasına olumlu yetki tespiti verileceğini, davalı … Sendikasının davaya konu işyerinde davacının tespit talebinde bulunduğu 23/02/2015 tarihinde yasada aranan çoğunluğa sahip olmamasına karşın müvekkili sendikanın çoğunluğunun bulunduğunu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 23/02/2015 tarihi itibarıyla işyerinde çalışan işçi sayısının ve taraf sendikalara üye sayılarının hatalı tespit edildiğini, tüm bu nedenlerle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 15/04/2015 tarih ve 7443 sayılı olumlu yetki tespit yazısının iptaline, müvekkili Hizmet-İş Sendikasının davalı işyerinde başvuru tarihi 23/02/2015 tarihi itibariyle toplu iş sözleşmesi yapmak üzere çoğunluğununu bulunduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalılar istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Bölge Adliye Mahkemesinin kararına karşı, davalılar temyiz kanun yoluna başvurmuştur.
Gerekçe:
Toplu iş sözleşmesi yetkisi, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir.(Günay, Cevdet İlhan: İş Hukuku Yeni İş Yasaları, Ankara, 2013, s. 942.)
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun “Yetki” başlıklı 41. maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.”
6356 sayılı Kanun’un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” başlıklı 42. maddesine göre ise “Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister. İşveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren de Bakanlığa başvurarak yetkili işçi sendikasının tespitini isteyebilir. Bakanlık, kayıtlarına göre başvuru tarihi itibarıyla bir işçi sendikasının yetkili olduğunu tespit ettiğinde, başvuruyu, işyeri veya işletmedeki işçi ve üye sayısını, o işkolunda kurulu işçi sendikaları ile taraf olacak işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene altı iş günü içinde bildirir. İşçi sendikasının yetki şartlarına sahip olmadığının ya da işyerinde yetki şartlarına sahip bir işçi sendikasının bulunmadığının tespiti hâlinde, bu bilgiler sadece başvuruyu yapan tarafa bildirilir. Sigortalılığın başlangıcı ile sona ermesine ilişkin bildirimlerden yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılmayanlar, yetkili işçi sendikasının tespitinde dikkate alınmaz…”
Yine aynı Kanun’un “Yetki İtirazı” başlıklı 43. maddesinin birinci fıkrasına göre de, “Kendilerine 42 nci madde uyarınca gönderilen tespit yazısını alan işçi veya işveren sendikaları veya sendika üyesi olmayan işveren; taraflardan birinin veya her ikisinin yetki şartlarına sahip olmadığı veya kendisinin bu şartları taşıdığı yolundaki itirazını, nedenlerini de göstererek yazının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren altı iş günü içinde mahkemeye yapabilir.”
Aynı maddenin dördüncü fıkrasına göre ise “42 nci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca kendisine yetki şartlarına sahip olmadığı bildirilen işçi sendikası, altı iş günü içinde yetkili olup olmadığının tespiti için dava açabilir. Mahkeme açılan davayı o işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birini üye kaydeden işçi sendikaları ile işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene de bildirir. Mahkeme davayı iki ay içinde sonuçlandırır.”
Belirtilen düzenlemeler ışığında uyuşmazlığın değerlendirilmesi gerekmektedir.
Dosya içeriğine göre, davacı … 23/02/2015 tarihinde, davalı … ise 20/03/2015 tarihinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına ayrı ayrı başvuru yapmak suretiyle dava dışı…End. Tem. Gıda İnş. Taah. Paz. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. işyerinde gerekli çoğunluğu sağladıklarının tespitine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Çalışma ve Sosyal Güvenliği Bakanlığı tarafından ise, 15/04/2015 tarih ve 7443 sayılı olumlu tespit kararı ile Belediye İş Sendikasının gerekli çoğunluğu sağladığı tespit edilmiş, davacı … Sendikasının başvurusu hakkında olumlu yahut olumsuz bir karar verilmemiştir.
Somut uyuşmazlıkta, davacı sendika tarafından yukarıda belirtilen olumlu yetki tespiti kararının iptali talep edilmiş ve ayrıca davacı sendikanın 23/02/2015 tarihi itibariyle de toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkili olduğunun tespiti talep edilmiştir. Yetki tespitine itiraz davasının niteliği gözetildiğinde, yargılama sonucunda verilecek karardan işveren…End. Tem. Gıda İnş. Taah. Paz. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.’nin hukuki menfaatinin etkileneceği tartışmasızdır.
Bu itibarla, mahkemece davacı sendikaya davasını…End. Tem. Gıda İnş. Taah. Paz. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.’ne de yöneltmesi için süre verilmesi, taraf teşkili sağlandıktan sonra işverenin de göstereceği deliller toplandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekirken, taraf teşkili sağlanmaksızın sonuca gidilmesi hatalıdır.
Anılan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme sonucunda ilk derece mahkemesince yazılı şekilde hüküm tesisi ve bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddi kararı hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgililere iadesine, 07/02/2019 tarihinde oybirliğiyle olarak karar verildi.