YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/12060
KARAR NO : 2018/19848
KARAR TARİHİ : 24.09.2018

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan … Özel Güvenlik Hiz. ve Sis. Ltd. Şti ve … vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı idarenin özel güvenlik işlerini ihale yolu ile yükümlenen … Özel Güv. Ltd. Şirketi’nde çalıştığını, 10.08.2008 tarihinde müvekkilinin iş sözleşmesi feshedildiğinde son alt işveren şirketin davalı … Güv. Ltd. Şti. olduğunu, davacıya kıdem ve ihbar tazminatlarının ödenmediğini, müvekkilinin aynı işyerinde 12.11.2008 tarihinde tekrar çalışmaya başladığını, davalılardan … Özel Güv. Hizm. Ltd. Şti. tarafından ihalenin kaybedilmesi nedeniyle 31.03.2013 tarihi itibariyle iş sözleşmesinin sona erdiğinin bildirildiğini belirterek 03.12.2004- 10.08.2008 dönemi için kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarının … Özel Güv. Hizm. Ltd. Şti. dışındaki davalılardan müştereken ve müteselsilen; 12.11.2008- 31.03.2013 dönemi için kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti alacaklarının … Güv. Ltd. Şti. dışındaki davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı … vekili; zamanaşımı def’inde bulunmuş, … Özel Güv. Ltd. Şirketi’nin … Büyükşehir Belediyesi’nden ihale yolu ile aldığı işi fiili zorluklar nedeniyle yüklenici şirketlere verdiğini, davacının da bu şirketler nezdinde belirli süreli iş sözleşmeleri ile çalıştığını, istifa etmek suretiyle işten ayrıldığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
Davalı … vekili; husumet itirazında bulunmuş, davacının… Güv. Ltd. Şti.’den istifa ettiğini, iş bitimi sebebiyle parklarda çalışıp çalışmayacağının sorulduğunu, ancak davacının çalışmayacağını şerh düştüğünü, … Özel Güv. Hizm. Ltd. Şti.’nde çalıştığı sırada 26.03.2013 tarihinde şirkete telgraf göndererek ihale süresinin bitimi nedeniyle kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti alacağının ödenmesini talep ettiğini, bu şirketin de davacıya 28.03.2013 tarihinde telgraf göndererek iş sözleşmesinin feshedilmediğini, şirketin devam eden güvenlik işleri olduğunu, aynı şartlarla işine devam edeceğinin bildirildiğini; ancak, davacının herhangi bir müracaatının bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Güv. Hizm. Ltd. Şti. vekili; davacının, müvekkili şirkete bağlı olarak 01.07.2012- 01.04.2013 tarihleri arasında 9 ay süreyle çalıştıktan sonra istifa ederek işten ayrıldığını, 1 yıldan az bir süre çalışmış olması nedeniyle kıdem tazminatına hak kazanamayacağı gibi istifa etmesi nedeniyle ihbar tazminatına da hak kazanamayacağını, yıllık iznini ise kullandığını beyanla davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı … Güv. Ltd. Şti vekili; … Güv. Hiz. Ltd. Şti.’nin, … Büyükşehir Belediyesi’nin “… Parkları’nın koruma-kollama- gözetim -denetim-kontrol” işini aldığını, müvekkili … Güv. Ltd. Şti.’nin de … Güv. Hiz. Ltd. Şti.’nin taşeronu olup davacının da ASKİ bünyesindeki işte çalışmakta iken iş sözleşmesinin sona erdiğini, müvekkili şirketin … Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma Dairesi Başkanlığı asıl işverenliğinde yürüttüğü çalışma ile ASKİ’nin güvenlik hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin işlerin tamamen birbirinden farklı olduğunu, davacı ile müvekkili arasındaki sözleşmenin belirli süreli olduğunu ve sürenin bitimi ile davacının iş sözleşmesinin kendiliğinden sona erdiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre davalılar … Güvenlik Ltd. Şti. ve … Özel Güvenlik Hizm. Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın husumet yokluğundan reddine; davalılar … ve … Özel Güvenlik Hiz. ve Sis. Ltd. Şti. bakımından davanın kabulüne karar verilerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti alacaklarından müştereken ve müteselsilen sorumluluklarına hükmedilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı … ve … Özel Güvenlik Hiz. ve Sis. Ltd. Şti. vekilleri temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı … ve … Özel Güvenlik Hiz. ve Sis. Ltd. Şti. vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalılar arasındaki hukuki ilişkinin tespiti ve davalıların talep konusu alacaklardan sorumlulukları noktasında toplanmaktadır.
Alt işveren; bir iş yerinde yürütülen mal ve hizmet üretimine ilişkin asıl işin bir bölümünde veya yardımcı işlerde, işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren alanlarda iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini, sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren olarak tanımlanabilir. Alt işverenin iş aldığı işveren ise asıl işveren olarak adlandırılabilir. Bu tanımlamalara göre asıl işveren – alt işveren ilişkisinin varlığından söz edebilmek için iki ayrı işverenin olması, mal veya hizmet üretimine dair bir işin varlığı, işçilerin sadece asıl işverenden alınan iş kapsamında çalıştırılması ve tarafların muvazaalı bir ilişki içine girmemeleri gerekmektedir.
Alt işverene yardımcı işin verilmesinde bir sınırlama olmasa da, asıl işin bir bölümünün teknolojik uzmanlık gerektirmesi zorunludur. 4857 sayılı İş Kanununun 2’nci maddesinde, asıl işveren alt işveren ilişkisinin sınırlandırılması yönünde yasa koyucunun amacından da yola çıkılarak, asıl işin bir bölümünün alt işverene verilmesinde “işletmenin ve işin gereği” ile “teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işler” ölçütünün bir arada bulunması şarttır. Yasanın 2 nci maddesinin altıncı ve yedinci fıkralarında “işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işler” sözcüklerine yer verilmiş olması bu gerekliliği ortaya koymaktadır. Alt İşverenlik Yönetmeliğinin 11’inci maddesinde de yukarıdaki anlatımlara paralel biçimde, asıl işin bir bölümünün alt işverene verilebilmesi için “işletmenin ve işin gereği ile teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektirmesi” şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerektiği belirtilmiştir.
Somut olayda; dosya kapsamındaki hak ediş raporları, fatura ve belgeler ile dosya içeriğindeki … Özel Güvenlik Hiz. ve Sis. Ltd. Şti. ile … arasında imzalanan hizmet alım sözleşmesinin 15. maddesinde öngörülen yüklenicinin alt yüklenici ile yaptığı ve yapacağı sözleşmeleri idarenin onayına sunacağı yönündeki düzenlemeye göre, davalı … Özel Güvenlik Hiz. ve Sis. Ltd. Şti. ile diğer davalı şirketler arasındaki ilişkinin davalı … Müdürlüğünün onayı dahilinde olduğu anlaşılmaktadır. Keza, Dairemizin 04.12.2017 tarihli geri çevirme kararı üzerine ibraz edilen ASKİ Genel Müdürlüğünün … Özel Güvenlik Hiz. ve Sis. Ltd. Şirketi’ne hitaben gönderdiği 09.07.2012 tarihli yazıda; Hizmet İşleri Genel Şartnamesi ve İdari Şartnamenin 18. maddeleri gereği, … Özel Güv. Hizm. Ltd. Şirketi’nin alt yüklenici olarak çalıştırılmasında kurumlarınca sakınca olmadığı belirtilmiştir. Öte yandan, Dairemizin incelemesinden geçen emsal nitelikteki 23.11.2017 tarih 2015/27763 Esas 2017/27296 Karar sayılı ilam da dikkate alındığında; davalılar … Özel Güvenlik Hiz. ve Sis. Ltd. Şti. ile … arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunması ve … Güvenlik Ltd. Şti. ile … Özel Güvenlik Hizm. Ltd. Şirketi’nin alt işveren … Özel Güvenlik Hiz. ve Sis. Ltd. Şirketi’nin alt işvereni olmaları sebebiyle davalı şirketlerin işçilik alacaklarından müştereken müteselsilen sorumluluklarına karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle … Güvenlik Ltd. Şti. ve … Özel Güvenlik Hizm. Ltd. Şti. aleyhlerine açılan davanın husumet yokluğundan reddine; davalılar … ve … Özel Güvenlik Hiz. ve Sis. Ltd. Şti. bakımından davanın kabulüne karar verilerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti alacaklarından müştereken ve müteselsilen sorumluluklarına hükmedilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 24.09.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.