YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/33360
KARAR NO : 2017/11823
KARAR TARİHİ : 22.05.2017

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, hizmet alım ihalesi yoluyla faaliyet yürütülen tespite konu Konya Kamu Hastaneleri Birliğine bağlı Dr. …Devlet Hastanesi işyerinde davalı …Ş. tarafından fiilen hastaların kabul, kayıt, randevuların takibi, hastaya ait dokümanın bilgisayardan çıkarılarak kendisine verilmesi, arşiv tutma, dosyalama işleri, sağlık tesislerini ilgilendiren çeşitli bilgilerin bilgisayarlara girilmesi, veri işleme, otomasyon, bilgisayar programlama ve danışmanlık faaliyetleri yapılmasına rağmen, bu işlerin “Hastane Hizmetleri” olarak tanımlanan asıl faaliyet konusuna yardımcı işlerden olduğu kabul edilerek, yapılan işlerin niteliği itibariyle İşkolları Yönetmeliğinin 17 sıra numaralı “Sağlık ve Sosyal Hizmetler” işkoluna girdiğine dair 19.09.2015 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2015/99 karar sayılı işkolu tespit kararının iptaline, tespite konu Konya Kamu Hastaneleri Birliğine bağlı Dr. … Devlet Hastanesi işyerinde davalı …Ş. işçileri tarafından yürütülen faaliyetlerin niteliği gereği İşkolları Yönetmeliğinin 10 sıra numarasında yer alan “Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar” işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılara tebligat yapılmamıştır.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, dava dilekçesinde gider avansı olmadığı anlaşıldığından masrafın suç üstü ödeneğinden karşılanması suretiyle; davacı vekiline dava şartı olan gider avansını iki haftalık kesin süre içerisinde tamamlaması aksi takdirde takdirde 6100 sayılı HMK’nun 114/1-g maddesi, HMK 115/2, HMK 120/2 ve HMK 94. maddesi uyarınca davanın usulden reddine karar verileceği hususuna ilişkin davacı vekiline tebligat çıkarıldığı ve tebligatın 20.11.2015 tarihinde usulüne uygun tebliğ edildiği, ancak davacının kendisine verilen 2 haftalık kesin süreye riayet etmediği anlaşıldığından davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 4 ve 5. maddeleri kapsamında işkolu tespitine itiraza ilişkindir.
Türk toplu iş hukukundaki normatif düzenlemelerde işkolu kavramı önemli bir yer tutmaktadır. 6356 sayılı Kanun’un 3. maddesine göre, sendikalar kuruldukları işkolunda faaliyette bulunurlar. İşkolunun belirlenmesi konusunu düzenleyen 6356 sayılı Kanun’un 5. maddesine göre, işkolu tespiti … Güvenlik Bakanlığınca yapılacaktır. … Güvenlik Bakanlığınca yapılan tespit ile ilgili kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasını müteakip, bu tespite karşı ilgililer, onbeş gün içinde dava açabilir. Belirtilen süre hak düşürücüdür.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 316. ve 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 7. maddesi gereğince basit yargılama usulünün uygulandığı İş Mahkemelerinde yapılacak yargılamada gözetilmesi gereken dava şartları, 6100 sayılı Kanun’un 114. maddesinde düzenlenmiştir.
Dava şartları, mahkemenin davanın esası hakkında yargılamanın devamı için gerekli olan şartlardır. Diğer bir anlatımla; dava şartları, dava açılabilmesi için değil mahkemenin davanın esasına girebilmesi için aranan kamu düzeni ile ilgili zorunlu koşullardır.
6100 sayılı Kanun’un 114/1-g maddesinde “Davacının yatırması gereken gider avansının yatırılmış olması” dava şartı olarak düzenlenmiştir. Aynı Kanun’un 115. maddesinin ikinci fıkrasına göre ise “Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verir. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddeder”. Düzenleme gereğince, eksik olan bir dava şartı, belirli bir süre verilerek giderilebilecek ise, hakim tarafından eksikliğin giderilmesi için kesin süre verilmesi gerekir. Bu süre içinde dava şartı eksikliği tamamlanmaz ise dava, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddedilmelidir.
6100 sayılı Kanun’un harç ve avans ödenmesi başlıklı 120. maddesinde ise “(1) Davacı, yargılama harçları ile her yıl Adalet Bakanlığınca çıkarılacak gider avansı tarifesinde belirlenecek olan tutarı, dava açarken mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. (2) Avansın yeterli olmadığının dava sırasında anlaşılması hâlinde, mahkemece, bu eksikliğin tamamlanması için davacıya iki haftalık kesin süre verilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Belirtilen hükümlere göre, davanın açıldığı tarihte eksik veya hiç gider alınmamış olsa bile gider avansı dava şartı olmakla hüküm verilinceye kadar ikmal ettirilebilir. İster gider avansı isterse tamamlama avansı olarak tanımlansın ikmal edilmesi gereken paranın hukuk yargılamasındaki nitelemesi dava şartı olarak gösterilen gider avansıdır. Gider avansının yatırılmaması veya ikmal edilmemesi halinde dava usulden reddedilecektir. Ne var ki, bunun ön koşulu, mahkemece kanuni düzenlemelere ve gider avansı tarifesine uygun muhtıra çıkartılması gerekliliğidir.
Maddi olay tarihinde yürürlükte bulunan ve 30.09.2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan gider avansı tarifesinin “Gider avansı miktarı” başlıklı dördüncü maddesine göre “(1) Davacı; a) Taraf sayısının beş katı tutarında tebligat gideri, b) Dava dilekçesinde tanık deliline dayanılmış ve tanık sayısı belirlenmiş ise tanık sayısınca tanık asgari ücreti ve tebligat gideri; tanık sayısı belirtilmemiş ise en az üç tanık asgari ücreti ve tebligat gideri, c) Dava dilekçesinde keşif deliline dayanılmış ise keşif harcı avansı ile birlikte 85 TL ulaşım gideri, ç) Dava dilekçesinde bilirkişi deliline dayanılmış ise Bilirkişi Ücret Tarifesinde davanın açıldığı mahkeme için öngörülen bilirkişi ücreti, d) Diğer iş ve işlemler için 55 TL, toplamını avans olarak öder.”
Bu açıklamalar ışığında, somut uyuşmazlığı değerlendirmek gerekmektedir. Mahkemece, eksik gider avansını tamamlaması için davacı vekiline çıkartılan muhtırada, taraf sayısının beş katı tutarında tebligat gideri olan 250,00 TL ile diğer iş ve işlemler için 250,00 TL’nin toplamı olan 500,00 TL’nin 2 haftalık kesin sürede yatırılması ihtar olunmuş, verilen kesin sürede masraf yatırılmadığından, dava usulden reddedilmiştir. Gider avansı tarifesinde diğer iş ve işlemler için 55,00 TL’lik tutarın ödenmesi gerektiği belirtildiği halde, mahkemece gerekçesi belirtilmeksizin tarifeye aykırı olarak diğer iş ve işlemler için 250,00 TL’nin ödenmesi gerektiğinin ihtarı, muhtıranın geçersizliği sonucunu doğurur. Hal böyle olunca, geçersiz muhtıraya istinaden davanın usulden reddi isabetsizdir.
Mahkemece, yukarıda ayrıntılı olarak belirtilen kanuni düzenlemeler ile gider avansı tarifesine uygun şekilde belirlenecek gider avansı miktarının mahkeme veznesine yatırılması için, davacı vekiline yeniden muhtıra tebliğ edilerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekmektedir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 22.05.2017 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.