YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/30112
KARAR NO : 2020/6753
KARAR TARİHİ : 15.06.2020
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı işyerinde 10.10.2006 tarihinden 20.04.2015 tarihine kadar 6 gün günde 8 saat, ilk iki yıl ise günde 10 saat çalıştığını, iyiniyetle gönderilen ihtarnamenin sonuçsuz kaldığını, manevi baskı uygulandığını kötü ve bozuk yemekler sunulduğunu, 3 kişi çalışması gereken yer de bir kişi çalıştırıldığını, üstelik asılsız çıktığı anlaşılan hırsızlık isnadında bulunulduğunu; psikolojik baskı ve ve iftira sebebi ile iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiğini ileri sürerek kıdem tazminatı ile fazla çalışma ücret alacağının tahsilini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, iddiaların asılsız ve dayanaksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, yazılı gerekçeyle davanın kısmen reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasında davacının fazla çalışma ücretine hak kazanıp kazanamadığı noktasında uyuşmazlık vardır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir.
İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda ise işçinin ihtirazi kayıt ileri sürmesi beklenemeyeceğinden, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının her türlü delil ile ispatı mümkündür.
Somut olayda; dava dilekçesinde içecek bölümünde reyon görevlisi olarak çalışan davacının haftada kaç gün ve hangi saatler arası çalıştığı belirtilmemiştir. Davacı vekili, müvekkilinin ilk iki yıl günde 10 saat çalıştığını sonrasında haftada 6 gün günde 8 saat çalıştığını iddia etmiştir.Davalı vekilinin cevap dilekçesinde fazla çalışma ile ilgili açıklaması bulunmamaktadır. Mahkemece tanıklara hangi saatlerde nasıl çalışıldığı fazla çalışma yapıp yapmadıkları sorulmamıştır. Hükme esas alınan Bilirkişi raporunda tanık beyanlarına göre fazla çalışma yapılmadığı ve yapılan fazla çalışmaların ücretlerinin bordrolara yansıtılarak kanuna uygun olarak ödendiği belirtilmiştir. Oysa dosya içeriğinde yer alan 2006 yılı aralık ayı – 2013 yılı ağustos ayı arası bordrolar imzasız olup bazı aylarda hafta sonu mesaisi ve genel tatil mesaisi adı altında ödemeler görünmekte fazla mesai ile ilgili ödeme görünmemektedir. İş sözleşmesinde fazla çalışmanın ücrete dahil olduğu yazılı olup ne var ki, davacının ücreti asgari ücret üzerinden ikramiye ve gıda yardımı eklenerek hesaplanmıştır. Mahkemece ; günlük çalışmanın başlangıç ve bitiş saatleri, ara dinlenme süresi, haftalık çalışma süresi araştırılıp açıklığa kavuşturulmadan, bilirkişi raporuna itibar edilerek fazla çalışma ücret alacağının reddine karar verilmesi yerinde değildir. Bu nedenle tanıklar yeniden dinlenerek, açıklanan yönlerden gerekli araştırma yapılmalı, tanıkların özellikle davacının çalışma düzeni ile ilgili bilgi sahibi olup olmadığı netleştirilip açıklığa kavuşturulduktan sonra dosya kapsamındaki tüm deliller yeniden bir arada değerlendirilmek suretiyle davacının önce günlük, sonra haftalık çalışma süresi belirlenerek haftalık çalışma süresinin aşılıp aşılmadığı ve davacının fazla çalışma yapıp yapmadığı yönünden bir sonuca varılmalıdır. Oluşacak sonuca göre de davacının iş sözleşmesini haklı nedenle feshedip feshetmediği ve kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığının değerlendirilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup, kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 15.06.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.