YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/29930
KARAR NO : 2020/6881
KARAR TARİHİ : 16.06.2020

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı …vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti;
Davacı vekili, müvekkilinin 18.06.2012-15.09.2014 tarihleri arasında davalılardan … Enerji Üretim A.Ş.’ye ait işyerinde diğer davalı şirketin işçisi olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız ve hukuka aykırı olarak feshedildiğini ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı … İnşaaat Taahhüt ve Ticaret Ltd. Şti vekili, davacının belirli süreli iş sözleşmesi ile çalıştığını, sözleşme süresinin bitiminde kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamayacağını, gerçek ücretin bordroda gösterildiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı …Ş. vekili, talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, davalı şirketin asıl işinin elektrik enerjisi üretim ve satışı olduğunu, diğer davalı … Ltd. Şti’ın ise denizden su alma ve verme sistemi dahilindeki pompa/klorlama/elektrik binaları ve terfi/dönüş boru hatları inşaat teknik şartnamesindeki tariflenen işler, deniz su alma ve verme sistemindeki dahlindeki deşarj havuzu inşaatı ve deniz içi boruların döşenmesi teknik şartnamesi, karadaki boruların montaj teknik şartnamesi işlerini, anahtar teslimi (eser-istisna sözleşmesi) olarak yapmayı taahhüt ettiğini, davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile bir kısım alacakların davalılardan müştereken mütesilsilen tahsiline karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı …Ş. vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasında, davalı …Ş. ile diğer davalı … Taah. ve Tic. Ltd. Şti arasındaki hukuki ilişkinin niteliği ve bunun sonucu olarak davalı …nin dava konusu alacaklardan sorumlu olup olmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı Kanun’un 2. maddesinde “bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.” denilmektedir.
Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin varlığı için öncelikle işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de, tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenler de asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Alt işveren sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise, asıl işverenden istenilen işin, asıl iş ya da işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Dosya içeriğine göre, davalı şirketin … Organize Sanayi Bölgesinde termik santral inşaatı yaptırdığı, bu inşaatın bir bölümünün davalı …Ş. ile diğer davalı … Taah. ve Tic. Ltd. Şti. arasında imzalanan sözleşme gereğince davalı … Taah. ve Tic. Ltd. Şti ‘nin üstlendiği, davacının da davalı … Taah. ve Tic. Ltd. Şti’nin işçisi olarak termik santral inşaatında çalıştığı, davalı …Ş.’nin asıl işinin ise termik santral ile elektrik enerjisi üretmek olduğu anlaşılmaktadır.
Davalı …Ş. ile diğer davalı … Taah. ve Tic. Ltd. Şti. arasında imzalanan 03.05.2012 tarihli sözleşmede işin konusu; “… Enerji Üretim … Termik Santralı sahasında ekli şartnameye ve projelere uygun olarak; denizden sualma ve verme sistemi dahilindeki pompa / klorlama / elektrik binaları ve terfi/dönüş boru hatları inşaat teknik şartnamesinde tariflenen işler, denizden sualma ve verme sistemi dahilindeki deşarj havuzu inşaatı ve deniz içi boruların döşenmesi teknik şartnamesi, karadaki boruların montaj teknik şartnamesi ile tariflenen işlerin müteahhit tarafından yapılmasıdır.” şeklinde düzenlenmiştir.
Dosyadaki tüm bilgi ve belgeler ile davalı …Ş. ile diğer davalı … Taah. ve Tic. Ltd. Şti. arasında yapılan sözleşme ve ekleri nazara alındığında taraflar arasında belirli bir işin yapılıp teslim edilmesine ilişkin anahtar teslim işi konu alan bir eser sözleşmesi bulunduğu, davalı …Ş. ile diğer davalı … Taah. ve Tic. Ltd. Şti arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunmadığı anlaşılmaktadır (Dairemizin emsal 2017/8286 esas, 2017/15986 karar sayılı kararı da aynı doğrultudadır). Bu durumda davalı …Ş. aleyhine açılan davanın husumetten reddi gerekirken, asıl işveren olarak kabulü ile davacının taleplerinden sorumlu tutulması hatalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeple BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 16.06.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.