YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/27296
KARAR NO : 2020/2714
KARAR TARİHİ : 17.02.2020

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin kamyon şoförü olarak 18.05.2013-09.01.2015 tarihleri arası 1.200,00 TL aylık net ücret ile çalıştığını, cumartesi-pazar günleri ile dini bayramlar hariç genel tatil günlerinde çalıştığı halde karşılığının ödenmediğini, izinlerin kullandırılmadığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının ödenmesini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, işyerinin beton santrali olduğunu, inşaat sezonuna entegre şekilde çalışma ve faaliyet gösterildiğini, kış ayları inşaat sezonu durduğu için dört aya kadar hava şartlarına bağlı olarak işyerinde faaliyet olmadığını, davacının asgari ücret üzerinden istihdam edildiğini, inşaat sezonunun bitimi ve işyerinde faaliyetlerin durması nedeniyle sözleşmesinin son bulduğunu, mevsimlik çalışma yapıldığını, yeniden işe başlamama sebebinin ise cezai müeyyide ile karşılaşılması sebebi ile yeni sezon faaliyet gösterecek işçilerde SRC belgesi olmasını şart koşulduğunu bu belge olmadan istihdam etmeyeceğini belirtmesine karşın davacının bu belgeyi temin etmediği için istihdam edilmediğini, trafik mevzuatı gereği 8 saatten fazla çalışmaya müsait olmadığını, ayrıldığı tarihten bir hafta sonra 15.01.2015 tarihinde banka hesabına bir kısım tazminatının yatırıldığını savunarak davanın reddini istemiştir
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar arasında davacının fazla çalışma ücret alacağı bulunup bulunmadığı husunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 98/A. maddesinde, “Ticari amaçla yük taşımacılığı yapan ve azami ağırlığı 3,5 tonu geçen araçların şoförleri ile ticari amaçla yolcu taşımacılığı yapan ve taşıma kapasitesi şoförü dahil 9 kişiyi geçen araçların şoförlerinin 24 saatlik herhangi bir süre içinde toplam olarak 9 saatten ve devamlı olarak 4,5 saatten fazla araç sürmelerinin yasak olduğu,” belirlenmiştir.
Somut olayda; davacı vekili, davacının 07.00-20.00 arası çalıştığını, ancak haftanın 4-5 günü akşam 23.00-24.00’e kadar çalışmanın devam ettiğini iddia etmiştir. Davalı vekili ise takograf ile ilgili en belirgin hususun ise bu tip çalışmaların Karayolları Trafik Kanunu ve sair trafik mevzuatı gereğince 8 saatten fazla çalışmaya müsait olmadığını, fazla çalışma iddiasının yersiz olduğunu savunmuştur. Yargılama sırasında dinlenen davacı tanığı “sabah 07:00 da iş yerinde bulunur ve 08:00 da işe başlardık. İşin durumuna göre değişmekle birlikte genel olarak 22:00-23:00-24:00 e kadar çalışıyorduk. …genel olarak haftanın dört günü yukarıda bahsettiğim çalışma aralığında yoğun olarak fazla mesai yapılarak geçiyordu ancak haftanın kalan günlerindeki çalışma şeklimiz 08:00-18:00 arası idi.”
Diğer davacı tanığı ise; “haftanın 2 günü normal mesaide geçiyordu yani 08:00 – 18:00 arası çalışıyorlardı ancak haftanın diğer günleri genelde 08:00- 21:00-22:00-23:00-24:00 e kadar değişik günlerde devam ediyordu.”
Davalı tanıkları ;…. 07.30/08:00 gibi başlıyordu. Ben işten 17:00 da ayrıldığım için 17:00 dan sonra kaçta işi bıraktıklarına vakıf değilim..” diğeri ise;”…..Genelde sabah 08:00 gibi başlarlar akşam iş bitimine göre işten ayrılırlar. Çok büyük bir inşaat söz konusu ise 12,15,18,20 saat kadar günlük çalışılırdı. Ancak aldığımız iş küçükse günlük 6 saat 8 saat çalışılırdı.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Dosyaya sunulan takograf kayıtları trafik bilirkişisi tarafından çözümlenmiştir. Takograf çözümlenmesine ilişkin bilirkişi raporunda, iki adet takograf kutusu içindeki 89 ve 111 takograf kağıdının incelenmesi sonucu çalışma konusunda esnek bir durum olduğu, gün içinde dinlenme konusunda her hangi bir sıkıntı yaşamadığı, takograf kayıtlarında ara dinlenmeli çalışmalar yapıldığı görülmüştür. Takograf kayıtlarındaki günlük bazda çalışma süreleri ve kaç kilometre yapıldığı gösterilerek örneğin; 18.05.2014 tarihinde 08.50-12.45 arası çalıştığı ardından 13.40- 21.45 arası çalışma yaptığı; 19.20-20.15 arası dinlendiği dikkate alınarak davacının 3 saat 55 dakika çalıştıktan sonra verilen ara ardından 8 saat 5 dakika daha çalıştığı gibi, 14.12.2014 tarihinde 08.45- 12.30 arası 13.30- 14.10. arası çalıştığı günlerin belirtildiği anlaşılmaktadır. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda takograf kayıtları ile tanık beyanlarına göre davacının haftanın 3 günü 07.30- 18.00 arası 1 saat ara dinlenme 3 gün (10.5-1=9.5-7.5=2×3=) 6 saat , haftanın 4 günü ise 07.30-22.00 arası çalıştığı 1.5 saat ara dinlenme düşülerek (14.5-1,5-7.5 = 5.5×4= 22) ve toplamda 28 saat fazla çalışma yaptığı, ancak azami çalışma süresinin 7 günlük sürede 72 saati geçemeyeceği kuralı gereği 72 saatten 45 saat düşülerek haftalık 27 saat üzerinden yapılan hesaplama mahkemece hüküm altına alınmış ise de isabetli olmamıştır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda iş yeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Takograf kaydı bulunan dönemler bu kayıtlara göre kayıt bulunmayan dönem tanık beyanlarına göre ve Karayolları Trafik Kanunu Yönetmeliği’nin 98/A maddesindeki araç kullanmaya ilişkin yasal sınırlamalar gözetilmeden haftalık 27 saat fazla çalışma yaptığının kabulü ile fazla çalışma ücret alacağının belirlenmesi isabetsiz olup, bozmayı gerektirmiştir.
Kayıt olmayan döneme yönelik hesaplama, kayıtlara dayalı olarak yapılmayacağından, bu dönem alacak hesabından hakkın özünü zedelemeyecek oranda bir indirim yapılmalıdır. Mahkemece bu açıklanan hususlar gözetilmeden karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 17.02.2020 gününde oybirliği ile karar verildi.