YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/18800
KARAR NO : 2019/6799
KARAR TARİHİ : 27.03.2019

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti alacağının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında giydirilmiş ücret konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Giydirilmiş ücretin tespitinde 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 32. maddesinde sözü edilen asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre ikramiye, devamlılık arz eden prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, kira, aydınlatma, servis yardımı, yemek yardımı ve benzeri ödemeler kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır.
Somut olayda; Mahkemece, 2014 yılı için kıdem tazminatına esas giydirilmiş ücreti: 51,79X30 =1553,70 TL aylık çıplak brüt ücret + 26X4,20=109,20 TL yol ücreti ve 7X26=182,00 TL yemek ücreti olarak toplam 1.844,90 TL brüt olarak kabul edildiği görülmektedir. Davalı Belediye tarafından dosyaya gönderilen kıdem tazminatı formunda 1 günlük brüt yevmiye tutarı 51,79 TL, 1 günlük yemek tutarı brüt 13,00 TL, 1 günlük yol yardımı tutarı brüt 3,50 TL gösterilerek brüt 23.552,10 TL net 23.373,34 TL kıdem tazminatı hesaplanmış ve davacının bankadaki hesabına ödenmiştir. Kıdem tazminatına esas giydirilmiş ücret buna göre belirlenmesi gerekirken mahkemece yanılgılı değerlendirme ile yemek ve yol ücretinin farklı miktarlar dikkate alınarak kıdem tazminatına esas giydirilmiş ücretin tespiti hatalıdır.
Eksik inceleme ile yazılı şekilde verilen kararın bu yönüyle bozulması gerekmiştir.
3-Davacının yıllık izin ücreti alacağı olup olmadığı konusunda da taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 59. maddesinde, iş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada ilişkinin sona erme şeklinin ve haklı olup olmadığının önemi bulunmamaktadır.
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır. Bu konuda ispat yükü üzerinde olan işveren, işçiye yemin teklif edebilir.
Sözleşmenin feshi halinde kullanılmayan yıllık izin sürelerine ait ücret işçinin kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Böylece, iş sözleşmesinin feshinde kullanılmayan yıllık ücretli izin hakkı izin alacağına dönüşür. Bu nedenle zamanaşımı da, iş sözleşmesinin feshinden itibaren işlemeye başlar.
Yıllık izin hakkı anayasal temeli olan bir dinlenme hakkı olup, işçinin iş sözleşmesinin devamı sırasında ücrete dönüşmez ve bu haktan vazgeçilemez. İşçinin iş sözleşmesinin devamı süresinde kullanmadığı yıllık izinlere ait ücreti istemesi mümkün değildir. Bu nedenle, işçinin iş sözleşmesinin devamı sırasında izin hakkının bulunduğunun tespitini istemesinde hukuki menfaati vardır.
a) Somut uyuşmazlıkta, Mahkemece davalı işyerinde 11 yılı aşkın çalışması olduğu tespit edilen davacının tüm çalışma süresi boyunca hak ettiği yıllık ücretli izin süresinin 11 yıl üzerinden izin hakkının hesaplanması gerektiği belirtilmesine rağmen hesaplamanın 12 yıl üzerinden (5 yıl için 70 gün, 7 yıl için 140 gün olmak üzere 210 gün üzerinden) yapılması hatalı olup bozma sebebidir.
b) Ayrıca, davalı tarafça dosyaya sunulan davacının imzası bulunan işveren onaylı izin belgelerinin değerlendirilmemesi de hatalı olup bu şekildeki izin belgelerinde yer alan izin sürelerinin mahsubu gerekmektedir.
c) Diğer yandan, davacı imzası bulunmayan ve izin süreleri belirtilen puantajlar ile sadece davacı imzası bulunan izin belgelerinin dosyaya sunulduğu görülmektedir. Ancak bu belgelerle ilgili bir değerlendirme de yapılmamıştır. Bu nedenle, bu hususa ilişkin olarak yapılacak iş, hakimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde Mahkemece, davacı asil çağrılarak puantaj kayıtları ve söz konusu izin belgeleri gösterilmek suretiyle yıllık izinlerle ilgili beyanının alınmasından sonra sonucuna ve tüm dosya kapsamına göre değerlendirme yapılarak bir karar verilmelidir.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 27.03.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.