YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/16135
KARAR NO : 2018/23202
KARAR TARİHİ : 25.10.2018
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan … vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, müvekkilinin davalı … Jokey Kulübünün 20 nolu ganyan bayisi olan … yanında işçi olarak işe başladığını, davalı … Jokey kulübünün asıl işveren olduğunu, davalı … rahatsızlanıp işten ayrılmak durumunda kaldığından davacının da işine son verdiğini, fesih sonrası hak ettiği alacakların işverence ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai, genel tatil, hafta tatili, izin ücreti alacaklarının davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Jokey Kulubü vekili, diğer davalı ile müvekkili arasında bayilik ilişkisi olduğunu, bu ilişki dışında aralarında herhangi bir hukuki ilişki ve asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığını, bayinin çalıştırdığı işçinin alacaklarından müvekkilinin sorumlu tutulamayacağını belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı …, davacının kendisinin işletmekte olduğu … Jokey Kulübü bayisinde eleman olarak çalıştığını, işlerin kötü olması ve rahatsızlığı dolayısı ile işyerini kapatmak zorunda kaldığını, tatil ve bayram çalışması olmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece davalılar arasındaki ilişkinin 4857 sayılı … Kanunu’nun 2/6 maddesinde belirtilen alt-üst işveren ilişkisi olduğu, bu sebeple hüküm altına alınan alacaklardan birlikte sorumlu tutulmaları gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar davalı … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe :
Taraflar arasında, davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunup bulunmadığı noktasında uyuşmazlık vardır.
Alt işveren; bir … yerinde yürütülen mal ve hizmet üretimine ilişkin asıl işin bir bölümünde veya yardımcı işlerde, işletmenin ve işin gereği ile teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektiren alanlarda … alan ve bu … için görevlendirdiği işçilerini, sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren olarak tanımlanabilir. Alt işverenin … aldığı işveren ise asıl işveren olarak adlandırılabilir. Bu tanımlamalara göre asıl işveren-alt işveren ilişkisinin varlığından söz edebilmek için iki ayrı işverenin olması, mal veya hizmet üretimine dair bir işin varlığı, işçilerin sadece asıl işverenden alınan … kapsamında çalıştırılması ve tarafların muvazaalı bir ilişki içine girmemeleri gerekmektedir.
Somut olayda, davacının, davalılardan 20 nolu Ganyan bayi … nezdinde işçi olarak çalıştığı sabittir. Dosyaya sunulan, davalılar arasında imzalanmış, “sabit ganyan bayiliği sözleşmesi” ile, tekel niteliğinde olan ve davalı Kulübe bağlı at yarışı organizasyonlarından, diğer davalının Kulübe ait donanımları kullanarak hasılat toplaması, kazançların yarış severlere dağıtılması ve bunların karşılığında da davalının satış primi alması kararlaştırılmıştır. Davalı kulübün …Ganyan Bayiliği Yönetmeliğinde aranan bayilik koşullarını sağlayan şahıslara, mülkiyeti Kulübe ait araç-donanımların teslim edildiği, bu araç-donanımlar yoluyla bahis oyunları oynandığı ve bu oynanan bahis üzerinden bayinin prim kazandığı anlaşılmaktadır. Mahkemece, davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunduğu kabul edilerek, davalı … hüküm altına alman alacaklardan. 4857 sayılı … Kanunu’nun 2. maddesinin altıncı fıkrası gereğince asıl işveren sıfatıyla sorumlu tutulmuştur. Ne var ki davalı Kulüp yarış organizasyonlarında tek yetkili olduğundan yapılan işin doğası gereği bayilik sisteminin zorunlu olduğu, bu çerçevede bayilik dağıtıldığı, dolayısıyla asıl işin bir bölümünün ya da yadımcı işin başkasına yaptırılmasının söz konusu olmadığı anlaşılmaktadır. Anılan sebeplerle, Kulüp ile bayiler arasında yapılan bayilik sözleşmesi dışında hukuki bağlantı söz konusu olmadığı, davalılar arasında, asıl işveren-alt işveren ilişkisinin oluşmadığı anlaşılmakla, davalı … bakımından davanın husumet yönünden reddine karar verilmelidir. Yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 25/10/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.