YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/46
KARAR NO : 2018/25144
KARAR TARİHİ : 22.11.2018

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı … Seyahat Otobüs İşletmes Ltd. Şti. vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 01.01.2000-12.07.2009 tarihleri arasında çalıştığını, sigortasının aynı grubu bağlı davalı şirketlerde gösterildiğini, müvekkilinin yolcu bindirme ve bilet kesme işlerinde çalıştığını, müvekkilinin çalışma süresi boyunca aynı işi yaptığını ve kent Turizm den maaşını aldığını, müvekkilinin iş sözleşmesinin haksız olarak fesih edildiğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin, fazla çalışma, dini ve milli bayram, hafta sonu çalışma ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı cevabının özeti:
Davalı … Seyahat Otobüs İşletmeleri Ltd. Şti vekili, davacının tüm hak ve alacaklarını alarak usulüne uygun olarak kendi isteği ile işten ayrıldığını, alacaklarının bir kısmının da davacının borçlu olduğu için icra takip dosyalarında ödeme yapılması suretiyle aldığını, davacının bütün hak ve alacaklarını aldığı gerekçesiyle şikayetten vazgeçme dilekçesi verdiğini beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içinde davalı … Turizm Seyahat Otobüs İşletmesi Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı … Turizm Seyahat Otobüs İşletmesi Ltd. Şti.’nin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Somut olayda, Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacı işçinin imzasını taşıyan 29. 01.2005 tarihli makbuz uyarınca davacıya yapılan kıdem tazminatı ödemesinin işleyecek kanuni faiziyle birlikte kıdem tazminatı alacağından mahsup edileceği belirtilmesine rağmen mahsup işleminin uygulanmaması hatalı olmuştur.
3-Fazla mesai ücretinin hesabı taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 26. maddesi “Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.” hükmü uyarınca taleple bağlılık kuralına aykırı olarak talepten fazlasına karar verilmesi usule aykırıdır.
Somut olayda davacı işçi davalı işyerinde ilk iki yıl içinde 08.00-18.00 saatleri arası çalıştığını belirttiği halde mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının fazla mesaisi davacının talebi aşılarak ayda 15 gün 08.00-18.00 ,15 gün ise 18.00-08.00 saatleri arası çalıştığı kabulü ile hesaplandığı anlaşılmıştır. Hal böyle iken, dava konusu fazla çalışma ücreti alacağının, dava dilekçesinde ilk iki yıl için belirtilen çalışma düzeni dikkate alınarak hesaplanması gerekirken davacının talebi aşılarak yazılı şekilde karar verilmesi isabetli olmayıp, bozmayı gerektirmiştir.
4-Taraflar arasındaki diğer uyuşmazlık, işçinin kullandırılmayan izin sürelerine ait alacağı bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
4857 sayılı Kanun’un 59. maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada, sözleşmenin sona erme şeklinin ve haklı nedene dayanıp dayanmadığının önemi bulunmamaktadır.
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 31. maddesinde, hakimin davayı aydınlatma ödevi düzenlenmiş olup, madde uyarınca, hakim uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği ve delil gösterilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, davacının, davalı işyerinde çalıştığı dokuz yılı aşan çalışma süresince hiç yıllık izin kullanmamış olduğu iddiası hayatın olağan akışına aykırıdır. Mahkemece davanın aydınlatılması ödevi çerçevesinde davacı asilin çalışma süresi boyunca kaç gün yıllık izin kullandığı konusundaki beyanı alınıp sonucuna göre yıllık ücretli izin alacağı hesaplanması gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ile verilmiş olan karar usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 22/11/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.