YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/30289
KARAR NO : 2015/30395
KARAR TARİHİ : 09.11.2015

Y A R G I T A Y İ L A M I

MAHKEMESİ : Polatlı 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 02/07/2015
NUMARASI : 2014/506-2015/455

DAVA: Davacı, davalı belediye başkanlığı nezdinde yetkili sendikanın belirlenmesini sağlayan tespit tutanağının iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkili sendikanın Belediye Başkanlıkları ve İl Özel İdareleri nezdinde çalışan memurların üye olabildikleri ülke çapında faaliyet gösteren ve halihazırda yetkili sendika olduğunu, davalı belediyede üye sayılarının belirtildiği tutanağın gerçeğe aykırı düzenlenmesi sebebiyle başka bir sendikanın davalı Belediye nezdinde yetkili olmasına sebebiyet verildiğini ileri sürerek tespit tutanağının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, dava konusu tespit tutanağının düzenlenmesinde herhangi bir usulsüzlük tespit edilemediğinden davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Dava, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun 30. maddesi kapsamında üye sayılarının tespitine esas alınacak kurumlarca düzenlenen tutanağa ve üye sayılarına itiraz ile işyerinde yetkili sendikanın tespiti istemine ilişkindir.
4688 sayılı Kanun’un 30. maddesine göre;
“Sendika ve konfederasyonların üye sayılarının belirlenmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
a) Kurumlarca yapılacak tespit;
Tespite ilişkin toplantıya kurumun işveren vekili ile tahakkuk memuru veya mali hizmetler birimi yetkilisi ve kurumun hizmet kolunda faaliyette bulunan sendikalardan birer temsilci katılır. Toplantı her yıl 15 Mayıs tarihinden sonra beş iş günü içerisinde kurumca belirlenerek sendikalara bildirilen yer ve günde yapılır.
Bu Kanuna tâbi olarak kurumda çalışan kamu görevlilerinin, 15 mayıs tarihi itibarıyla listesi ile üyelerinden aidat kesintisi yapılan sendikaların üyelerini gösterir liste, toplantıya katılanlarca değerlendirilir. Bu değerlendirmeden sonra, toplam kamu görevlisi sayısı ile sendika üyesi kamu görevlilerinin sendikalara göre toplam sayılarını belirten tutanak toplantıya katılan taraflarca imzalanır. İmzalı tutanak, kamu işvereni ve sendikalarca Mayıs ayının son iş gününe kadar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına gönderilir.
Kurumların taşra teşkilatları, yukarıdaki esaslara göre tarafların katılımı ile yapılacak toplantı neticesinde düzenlenecek tutanakları kurum merkezinde yapılacak tespitte değerlendirilmek üzere 15 Mayıs tarihini takip eden iki iş günü içerisinde kurum merkezine gönderirler. Bu tutanaklar kurum merkezinde tarafların katılımı ile tek tutanak haline getirilir.
b) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca kurumlardan ve sendikalardan gelen müşterek imzalı listeler üzerinden yapılacak tespit;
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, kurumlarda çalışan toplam kamu görevlisi sayısı ile sendikalar itibarıyla üyelik kesintisi yapılan üye sayılarını dikkate alarak her yıl 15 Mayıs tarihi itibarıyla hizmet kollarındaki bütün kamu görevlileri sayısı ile hizmet kolundaki sendikaların üye sayılarını tespit eder. Buna göre (…) kamu görevlileri sendikaları ile konfederasyonların toplam üye sayısını belirler ve sonuçları her yıl temmuz ayının ilk haftasında Resmî Gazetede yayımlar.
Sonuçların yayımı tarihinden itibaren beş işgünü içinde kamu görevlileri sendikaları ile konfederasyonlarının üye sayılarının yanlışlığı iddiasıyla sendika ve konfederasyonlarca Ankara İş Mahkemesine itiraz edilebilir. Mahkeme itirazı onbeş gün içinde karara bağlar.”
Görüldüğü üzere, 4688 sayılı Kanun’un 30. maddesindeki düzenlemeye göre kamu görevlileri sendikalarının üye sayılarının tespitinde iki aşama söz konusudur. İlk aşama, kanunda “Kurumlarca yapılacak tespit” olarak ifade edilmiştir. Bu tespit, kurumların taşra teşkilatlarında çalışan kamu görevlisi sayısının ve bunların sendikalara göre dağılımlarının bir tutanakla tespit edilmesi, daha sonra bu tutanakların kurum merkezlerine gönderilmesi ve kurum merkezlerinde taşra teşkilatlarından gelen tutanakların tek bir tutanak haline getirilmesi şeklindedir. İkinci aşama ise kanunda “Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca kurumlardan ve sendikalardan gelen müşterek imzalı listeler üzerinden yapılacak tespit” olarak ifade edilmiştir. Bu tespit, ilk aşama tamamlandıktan sonra kurumlardan gönderilen tutanaklar ve sendikalardan gönderilen listeler üzerinden hizmet kollarındaki bütün kamu görevlileri sayısı ile hizmet kolundaki sendikaların üye sayılarının belirlenmesi şeklindedir.
Bu açıklamalar ışığında belirtmek gerekir ki, kanun metninden de açıkça anlaşılacağı üzere, hukuki olarak geçerlilik arz edecek ve üye sayısı yönünden esas alınacak tespit ise, ikinci aşamadaki Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılacak olan tespittir. Bu itibarla, Bakanlık tarafından üye sayıları tespit edilip, bu tespit resmi gazetede yayımlanmadan üye sayılarına yahut kurum tutanaklarına itiraz mümkün değildir. Bir başka ifadeyle, kamu görevlileri sendikaları tarafından üye sayılarına itiraz istemli dava açılabilmesi için, üye sayılarının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından tespit edilmesi ve bu tespitin resmi gazetede yayımlanması bu davanın açılabilmesi için önşarttır. Bu sebeple kanunda üye sayılarının resmi gazetede yayımı tarihinden sonra dava açılabileceği öngörülmüş ve kurumlarca yapılan tespitlere karşı herhangi bir itiraz yoluna yer verilmemiştir.
İnceleme konusu davada da davacı sendika tarafından, 4688 sayılı Kanun’un 30. maddesi gereğince, kamu görevlileri sendikalarının üye sayılarının tespitine esas alınacak olan 15.05.2014 tarihli kurum tutanağına itiraz edilmiştir. 2014 yılına ilişkin kamu görevlileri sendikaları üye sayıları ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 04.07.2014 tarihli resmi gazetede yayımlanmış olup, dava ise bu aşamadan önce açılmıştır. Yukarıda ayrıntılı olarak izah edildiği üzere, üye sayılarına ilişkin Bakanlık tespiti Resmi Gazete’de yayımlanmadan bu dava açılamaz. Bu itibarla, mahkemece bu gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile reddi isabetsiz ise de, mahkeme kararı sonucu itibariyle doğru olduğundan davacının temyiz itirazlarının reddiyle, hükmün değiştirilmiş ve düzeltilmiş bu gerekçe ile ONANMASINA, 09.11.2015 gününde oybirliği ile karar verildi.