YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/8322
KARAR NO : 2014/7415
KARAR TARİHİ : 08.04.2014

MAHKEMESİ : İzmir 9. İş Mahkemesi
TARİHİ : 11/09/2013
NUMARASI : 2013/216-2013/505

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili, müvekkili işçinin 11.06.2001 tarihinden itibaren davalı asıl işveren Ege Üniversitesine ait iş yerinde, değişen alt işverenler bünyesinde en son dava dışı Ö. Ltd. Şti. işçisi olarak çalışırken, alt işveren şirketin Sağlık Bakanlığına bağlı S. D. Hastanesi yemek hizmet alım ihalesini kazanması üzerine bu kez asıl işveren Sağlık Bakanlığı iş yerinde yine Ö. Ltd. Şti. bünyesinde çalışmasına devam ettiğini, çalışmasının değişen alt işverenler bünyesinde sürerken, 17.01.2010 tarihinde iş sözleşmesinin haklı sebep olmaksızın işverence feshedildiğini, işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Ege Üniversitesi vekili, zamanaşımı itirazında bulunduklarını, müvekkilinin ihale makamı olduğunu, yüklenici firmalar ile müvekkili kurum arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunmadığını, işçilik alacaklarından yüklenici firmaların sorumlu olduğunu beyanla davanın reddini savunmuştur.
Davalı Sağlık Bakanlığı vekili, zamanaşımı itirazında bulunduklarını, müvekkilinin ihale makamı konumunda olup, dava konusu işçilik alacaklarından sorumluluğu bulunmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, yazılı gerekçeyle davalı Ege Üniversite yönünden davanın reddine, davalı Sağlık Bakanlığı yönünden ise davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Karar, davacı ve davalı Sağlık Bakanlığının temyizi üzerine Dairemizin 22.01.2013 tarih 2012/10837 esas 2013/375 karar sayılı kararıyla araştırmaya yönelik bozulmuştur. Mahkemece bozmaya uyma kararı verilerek yapılan yargılama sonucunda yazılı gerekçeyle her iki davalı yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar davalılar vekillerince temyiz edilmiştir.
Somut olayda, uyulmasına karar verilen bozma ilamında, Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları ile yazılı delil niteliğindeki işyeri kayıtları celp edilmeden, doğrudan şahit beyanlarına itibar edilerek, asıl işverenler nezdinde geçen çalışma süresi, iş sözleşmesinin feshi, işyeri çalışma şartları netleştirilmeden sonuca gidilmesi hatalı görülmüş, araştırılması ve değerlendirilmesi gerekli yönler ayrıntılarıyla belirtilmiştir.
Taraflar arasında öncelikle çözümlenmesi gereken uyuşmazlık, davacının davalı asıl işverenler işyerinde geçen çalışma süresinin ve her iki çalışması arasındaki bağlantının belirlenmesi noktalarında toplanmaktadır.
Bozma öncesi mahkeme kararında, davacı işçinin 12.06.2001-12.04.2004 tarihleri arasında davalı asıl işveren Ege Üniversitesi iş yerinde çalıştığı; alt işverenin Sağlık Bakanlığına bağlı hastanenin hizmet alım işini üstlenmesi üzerine, bu kez aralıksız şekilde 12.04.2004-31.12.2009 tarihleri arasında davalı asıl işveren Sağlık Bakanlığı iş yerinde çalıştığı kabul edilerek çalışma süresi tespit edilmiştir. Bozma sonrası mahkeme kararında ise, davacının 12.06.2001-31.05.2005 tarihleri arasında davalı Ege Üniversitesi işyerinde çalıştığı; 01.06.2005-31.12.2009 tarihleri arasında ise davalı Sağlık Bakanlığı işyerinde çalıştığı kabul edilmiştir.
Bozma sonrası düzenlenen bilirkişi raporunda, davacının 12.04.2004 tarihinde işe girişinin kayıtlı olduğu “…” tescil nolu işyerinin (dava dışı altişveren K. Yemek Ltd. Şti’ye ait), davalı asıl işveren Ege Üniversitesi işyeri olduğu kabul edilerek sonuca gidilmiş ise de, Buca S. D. Devlet Hastanesinin cevabi yazısı ekinde gönderilen evraklardan, sözkonusu işyerinin davalı asıl işveren Sağlık Bakanlığı işyeri olduğu açıkça anlaşılmaktadır. Bu halde, bozma sonrası yapılan araştırma neticeleriyle dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, davacının 12.04.2004 tarihine kadar davalı asıl işveren Ege Üniversitesi işyerinde çalıştığının, 12.04.2004 tarihinde ise davalı asıl işveren Sağlık Bakanlığına ait işyerinde çalışmaya başladığının kabulü gerekirken, yazılı şekilde çalışma süresinin belirlenmesi hatalı olmuştur.
Davacı, davalı Ege Üniversitesine ait iş yerinde çalıştığı son altişveren şirket olan Ö. Ltd. Şti’nin, Sağlık Bakanlığına bağlı S. D. Hastanesi yemek hizmet alım ihalesini kazanması üzerine bu kez asıl işveren Sağlık Bakanlığı iş yerinde aralıksız çalıştığını ileri sürerek, davalılara ait işyerlerinde geçen çalışmaları arasında bağlantı olduğunu iddia etmektedir. Bozma ilamında da, yapılacak araştırma ve değerlendirme sonucunda davacının iddiasının ispatlandığının kabulü ihtimalinde, davalı asıl işveren Ege Üniversitesinin kıdem tazminatından işçiyi çalıştırdığı süreyle ve devir esnasında işçinin aldığı ücret seviyesiyle sınırlı olmak üzere sorumlu tutulması gerekliliği belirtilmiştir. Mahkemece, davacının bahsi geçen iddiasının ispatlandığı kabul edilerek, davalı üniversite kıdem tazminatından sınırlı sorumlu tutulmuştur. Ne var ki, davacının davalı asıl işveren Ege Üniversitesinde son çalıştığı altişveren şirket Ö. Ltd. Şti. olup, davalı asıl işveren Sağlık Bakanlığı işyerinde ilk kez (12.04.2004 tarihinde) çalışmaya başladığı altişveren şirket ise K. Yemek Ltd. Şti.’dir. Uyuşmazlığa konu çalışma süresinde, davacının davalı Bakanlık işyerinde Ö. Ltd. Şti. şirketi nezdinde kayıtlı bir çalışması bulunmamaktadır.
Bu halde mahkemece, öncelikle Ö. Gıda Tem. Güv. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile K. Yemek Gıda San ve Tic. Ltd. Şti arasında organik bağ bulunup bulunmadığının araştırılması gerekirken, bu yönde bir araştırma ve değerlendirme yapılmaması hatalı olmuştur. Ö. Ltd. Şti’nin ticaret sicili kayıtlarının dosyada bulunmadığı anlaşılmakla, Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğüne yazı yazılarak, bahsi geçen şirketin tescil tarihi, kuruluştan itibaren faaliyet alanları, adresleri, yetkililerin ve ortakların kimlik bilgileri, ünvan değişikliği yapılıp yapılmadığı hususları sorulmalıdır.
Diğer taraftan, bozma ilamında, davacının uyuşmazlığa konu çalışma süresinde çalıştığı tüm altişveren şirketlerden işyeri kayıtlarının ve özlük dosyasının istenerek bir değerlendirmeye tabi tutulması gerektiği de belirtilmiştir. Mahkemece, 13.03.2013 tarihli tensip zaptının altı nolu ara kararıyla bu yönde işlem yapılmasına karar verilmiş olmasına rağmen, ilgili işverenlerden bilgi ve belge istenilmeyerek bozma ilamı gereğinin yerine getirilmemesi hatalı olmuştur.
Bozma ilamında belirtilen bir diğer husus ise, İzmir 8. İş Mahkemesinin 2009/227 esas 2010/450 karar sayılı dava dosyasının muhteviyatının incelenerek, hükmün ve hüküm infaz edilmişse sonuçlarının, iş bu davaya etkisi bakımından değerlendirmesinin yapılmasıdır. Bahsi geçen davada, davacı işçinin 12.04.2004-31.07.2008 tarihleri arasındaki çalışma süresi bakımından, bir kısım alt işveren şirketler aleyhine, işçilik hak ve alacaklarının tahsilini talep ettiği; taleplerin kısmen kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece, ilgili dosya celp edilmiş ise de içeriğinin bozma ilamında belirtildiği üzere değerlendirilmemesi, hüküm altına alınan alacakların tahsil edilip edilmediğinin araştırılmaması hatalı olmuştur. Özellikle, günlük çalışma saatleri hakkında her iki dosyada dinlenen şahit beyanları ve düzenlenen bilirkişi raporları arasındaki çelişkiler üzerinde durulmalı; çelişkilerin giderilmesi ve davacının çalışma şartlarının aydınlatılması için Buca S. D. Devlet Hastanesinden, hesaba esas alınan süre nazara alınarak (26.07.2006-31.12.2009) davacının çalışma gün ve saatleri sorulmalı, varsa mesai giriş-çıkış kayıtları istenilmelidir.
Yapılacak araştırma sonucunda bilgi ve belgelerin toplanılmasının ardından, tüm dosya kapsamı yeniden bir değerlendirmeye tabi tutularak, davacının davalı asıl işverenler işyerinde geçen çalışmaları arasında bağlantı bulunup bulunmadığı, çalışma şartları, çalışmasının sonlanması sebepleri netleştirilmeli ve uyuşmazlık çözümlenmelidir.
Yukarıda yazılı sebeplerden, eksik araştırma ve incelemeyle karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, 08.04.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.