YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/6489
KARAR NO : 2014/6226
KARAR TARİHİ : 17.03.2014
MAHKEMESİ : İzmir 5. İş Mahkemesi
TARİHİ : 22/01/2014
NUMARASI : 2012/394-2014/7
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, Ç.. B.. tarafından, İzmir Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile V… Tem. İnş. San. Tic. A.Ş. arasında imzalanan hizmet alım sözleşmesi gereğince, şirket tarafından hastanede her türlü bilgi yönetim sistemi, veri hazırlama, yazılım, bilgi işlem, hasta kabul, polikliniklerde sekreterlik gibi hizmetlerin yapılmasına rağmen yapılan işlerin İşkolları Tüzüğü’nün 28 sıra numarasında yer alan “genel işler” işkolunda yer aldığının tespit edildiğini, şirkete bağlı işçilerin sağlık hizmetleri yaptığını, işçilerin işe alınması, denetimi ve gözetimi yetkisinin asıl işveren hastanede olduğunu, hastanelerin sağlık işkoluna girdiğini, bazı işlerin ihale ile başka şirketlere verilmiş olmasının yapılan işi ve işyerini değiştirmeyeceğini, ayrıca yardımcı işlerin asıl işin bağlı olduğu işkolunda yer alması nedeniyle ihale yolu ile şirkete bağlı olarak çalışan işçilerin ve işyerlerinin 24 sıra numaralı sağlık işkolunda bulunması gerektiğini ve hastane ile ihaleyi alan şirketler arasında muvazaa bulunduğunu ileri sürerek 31.07.2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2012/48 sayılı işkolu tespit kararında yer alan İzmir Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve İstanbul Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi işyerlerinde hizmet ihalesi ile yapılan işlerin sağlık işkolunda bulunduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı Ç.. B.. vekili, yapılan işin yardımcı sağlık hizmeti olarak nitelendirilemeyeceğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, alt işverenin işkolu tespitinin asıl işverenden ayrı olarak yapılması gerektiği, davalı şirket çalışanlarının tedavi amaçlı gelen hastaları karşılamak, hastalara sıra numarası vermek ve tedavi göreceği kısma yönlendirme işini yaptıkları ve bunun dışında başka bir faaliyet de bulunmadıkları, fiilen yapılan işin hizmet alım sözleşmesi ile uyarlık gösterdiği, yapılan işin asıl işle ilgili olmadığı, hastalara yapılan bir yardım niteliğinde olduğu ve genel işler işkoluna girdiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, davacı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, Ç.. B.. tarafından yapılan işkolu tespitine itiraza ilişkindir.
İşkolu kavramı, sendikaların faaliyet alanlarını belirleyen temel bir öğedir. Birbirine benzer işler bir hukuki kalıp altında toplu iş hukukuna sunulmaktadır. İş kolu tespitinde birim olarak işyerinin esas alınacağı normatif düzenlemelerin tartışmasız bir sonucudur. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2. maddesinin gerekçesinde, işyeri, teknik bir amaca, diğer bir deyişle mal ve hizmet üretimine yönelik ve değişik unsurlardan meydana gelen bir birim olarak tanımlanmıştır.
İşkolu tespit tarihinde yürürlükte bulunan 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun 4. maddesine göre “Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Ç.. B..nca yapılır. Ç.. B.. tespit ile ilgili kararını Resmi Gazetede yayımlar. Kararın yayımını müteakip bu tespite karşı ilgililer iş davalarına bakmakla görevli mahalli mahkemede onbeş gün içinde dava açabilirler. Mahkeme iki ay içinde kararını verir. Kararın temyiz edilmesi halinde Yargıtay uyuşmazlığı iki ay içinde kesin olarak karara bağlar.”
5521 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 5. maddesine göre “İş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgahı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz.” İş Mahkemelerinin yetkisi kamu düzenine ilişkin olduğundan, anlaşma ile bertaraf edilemeyeceği gibi genel yetki kuralları da uygulanmaz. Bu halde, yetki itirazı ilk itirazlardan olmadığından, taraflar yargılama bitinceye kadar yetki itirazında bulunabileceği gibi, mahkeme de yargılamanın her aşamasında kendiliğinden yetkisizlik kararı verebilir.
Açıklanan kanuni düzenlemelere göre, işkolu tespitine itiraz davalarında, işyerinin bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114/1-ç maddesine göre de, yetkinin kesin olduğu hallerde, mahkemenin yetkili bulunması hususu dava şartlarındandır. Yine 6100 sayılı Kanun’un 115/2. maddesine göre de, dava şartı yokluğu durumunda mahkemece davanın usulden reddine karar verilmesi gerekir.
Somut olayda, Ç.. B.. tarafından 31.07.2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan tespite göre, muhtelif kurumlarda hizmet alım ihaleleri kapsamında Vira Tem. İnş. San. Tic. A.Ş. tarafından yapılan işlerin niteliği itibariyle İşkolları Tüzüğü’nün 28 sıra numaralı genel işler işkoluna girdiğine dair karar verilmiştir. Davacı sendika ise, yapılan işkolu tespitine, sadece İzmir Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile İstanbul Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi işyerlerinde yapılan işlerin sağlık işkolunda bulunduğu gerekçesiyle itiraz etmiştir.
Yukarıda ayrıntılı olarak izah edildiği üzere, işkolu tespitine itiraz davalarının, işyerinin bulunduğu yer iş mahkemesinde görülmesi gerekir. İşkolu tespitine itiraz edilen işyerlerinden, Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi işyeri adresinin İstanbul olduğu anlaşılmaktadır. Şu halde, mahkemece, Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesinde hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalışan alt işveren işyeri yönünden davanın ayrılarak yetkili mahkemeye gönderilmesi ve bundan sonra işin esasının incelenmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair hususların incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 17.03.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.