YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/4126
KARAR NO : 2014/4815
KARAR TARİHİ : 04.03.2014

MAHKEMESİ : Ankara 18. İş Mahkemesi
TARİHİ : 20/12/2013
NUMARASI : 2012/1004-2013/929

Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin iş sözleşmesinin geçerli ve haklı sebebe dayanmaksızın işverence feshedildiğini ileri sürerek, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini, işe başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminat ile boşta geçen süre ücret ve diğer haklarının belirlenmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin geçerli sebebe dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusu olup, normatif dayanak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. ve devamı maddeleridir.
4857 sayılı Kanun’un 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler; sürüm ve satış olanaklarının azalması, talep ve sipariş azalması, enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik kriz, piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, ham madde sıkıntısı gibi işin sürdürülmesini olanaksız hale getiren işyeri dışından kaynaklanan sebeplerle yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması, işyerinin daraltılması, yeni teknolojinin uygulanması, işyerinin bazı bölümlerinin kapatılması ve bazı iş türlerinin kaldırılması gibi işyeri içi sebeplerdir.İşletmenin, işyerinin ve işin gereklerinden kaynaklanan sebeplerle sözleşmeyi feshetmek isteyen işverenin fesihten önce fazla çalışmaları kaldırmak, işçinin rızası ile çalışma süresini kısaltmak ve bunun için mümkün olduğu ölçüde esnek çalışma şekillerini geliştirmek, işi zamana yaymak, işçileri başka işlerde çalıştırmak, işçiyi yeniden eğiterek sorunu aşmak gibi varsa fesihten kaçınma imkanlarını kullanması, kısaca feshe son çare olarak bakması gerekir.
4857 sayılı Kanun’un 20. maddesinin ikinci fıkrasına göre feshin geçerli sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.
Dosya içeriğinden, 14.05.2001 tarihinden beri davalı işyerinde teknisyen olarak çalışan davacının iş sözleşmesinin, Teknoloji Grubu, Şebeke Direktörlüğü Bölge Operasyonları bünyesinde yapılan elektronik bakım işinin, dışarıdan hizmet satın alma yoluyla yapılmasına karar verildiği belirtilerek, 31.10.2012 tarihi itibariyle 4857 sayılı Kanun’un 18. maddesi gereğince feshedildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, mahkemece işletmesel kararın uygulamaya konulup konulmadığının ispatlanamadığı, hangi objektif kritere göre davacının çıkarıldığının belitilmediği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma eksik ve hüküm kurmaya yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece yapılacak iş, işletmesel kararın tutarlı şekilde uygulanıp uygulanmadığı, sözkonusu birimin gerçekten kapatılıp kapatılmadığı, bu birimde çalışan tüm işçilerin işten çıkartılıp çıkartılmadığı, çıkartılmayanlar varsa davalı işvereni işten çıkarılacak işçilerin belirlenmesinde kendisini bağlayan bir kural olup olmadığı, varsa işverenin bu kurala uyup uymadığı, feshin kaçınılmaz olup olmadığı yönlerinden somut olarak araştırma yapmaktır. Bunun için de, işletmesel karara ilişkin belgelerin yanında, işletmede veya işyerinde çalışan tüm işçilerin görev tanımları, işletme ve işyerinin fesihten önce ve sonraki organizasyon şeması ile Türkiye genelinde fesihten önce ve sonrasını kapsayacak şekilde işçi alımı ve çıkarılmasını gösteren işyeri Sosyal Güvenlik Kurumu bildirgeleri, işçi alınmışsa hangi pozisyona alındığı ve davacının pozisyonuna benzeyip benzemediğinin tespiti için dairemizce incelenen diğer dosyalar da dikkate alındığında, bir dosya üzerinden işletme yönetimi, insan kaynakları uzmanı ve endüstri mühendisinden oluşan üçlü uzman bilirkişi kurulu aracılığı ile işyerinde keşif yapılarak yeniden inceleme yapılmalı ve feshin yukarıda belirtilen ilkelere göre geçerli sebebe dayanıp dayanmadığı, davacının nitelikleri gözönünde bulundurularak çalışabileceği boş pozisyon olup olmadığı net olarak belirlenmelidir. Bu incelemeler sırasında, özellikle elektronik bakım işinin alt işverene verilmesi sebebi ile bu birimdeki tüm işçilerin işten çıkartılıp çıkartılmadığı, çıkartılmayan varsa bu işçilerin hangi birimlerde çalıştıkları ve davacının da niteliklerinin bu işlere uygun olup olmadığı açık ve somut bir şekilde ortaya konulmalıdır. Mahkemece eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 04.03.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.