YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/26949
KARAR NO : 2014/27293
KARAR TARİHİ : 13.10.2014

MAHKEMESİ : Ankara 15. İş Mahkemesi
TARİHİ : 06/06/2014
NUMARASI : 2012/619-2014/457

Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkili sendikanın, 4688 sayılı Kanuna göre kurulduğunu, belirtilen kanun gereğince kamu görevlileri sendikaları üye sayılarının her bir işyeri tarafından tutulan tutanaklarla tespit edildiğini ancak tespitlerde hata bulunduğunu, müvekkili sendikanın üye sayısının 89.706 olarak tespit edildiğini, hukuka aykırılıkların farklı illerde gerçekleştiğini, bu kapsamda Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Karşıyaka Devlet Hastanesi, Bornova Türkan Özilhan Devlet Hastanesi, İzmir Nevvar Salih İşgören Alsancak Devlet Hastanesi, Sürmene Devlet Hastanesi, Yozgat Bozok Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi işyerlerinde hatalı yapılan tespitin düzeltilerek müvekkili sendikanın yetkili olduğunun tespitine karar verilmesi gerektiğini, ayrıca Aksaray Halk Sağlığı Müdürlüğü, Aksaray İl Sağlık Müdürlüğü, Aksaray Devlet Hastanesi, İzmir Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları Hastanesi, Manisa Devlet Hastanesi, Trabzon Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Araklı Bayram Halil Devlet Hastanesi ile Ahi Evren Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi işyerlerinde de sendika üye sayılarının hatalı tespit edilmesi sebebiyle düzeltilmesi gerektiğini, belirtilen işyerlerinin bir çoğunda, üyelikten çekilmeye dair bildirimlerin, her yerde kullanılan A4 olarak tabir edilen kağıtlarla geri alındığını, ancak bu durumun 4688 sayılı Kanun’a aykırılık teşkil ettiğini, üye olmanın ve üyelikten çekilmenin kanun ve yönetmelikte öngörülen formla yapılması gerektiğini, Ç.. B..nın da kuruma verilen istifa formlarının dilekçe ile geri alınamayacağı görüşünde olduğunu ileri sürerek üye sayılarına dair itirazlarının kabulü ile müvekkil sendikanın üye sayısının hukuka ve yasaya uygun şekilde yeniden tespitine ve Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Karşıyaka Devlet Hastanesi, Bornova Türkan Özilhan Devlet Hastanesi, İzmir Nevvar Salih İşgören Alsancak Devlet Hastanesi, Sürmene Devlet Hastanesi, Yozgat Bozok Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi işyerlerinde müvekkili sendikanın yetkili olduğuna karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı sendika vekili, tespit edilen üye sayılarında herhangi bir yanlışlık olmadığını ve müvekkili sendikanın yetkili olduğunu, davacının talebinin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, müvekkili sendika üyelerinin, üye olma ve üyelikten çekilme usullerinin 4688 sayılı Kanun’a uygun olduğunu, istifaların imzalı dilekçeyle geri alınmasının usul ve kanuna aykırılık teşkil etmediğini, Devlet Personel Başkanlığı’nın görüşünün de bu yönde olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Bakanlık vekili ise, davanın süresinde açılmadığını, aidat kesintileri ve sendika üyeliklerine ilişkin tutanakların taraflarca imzalanarak Bakanlığa gönderildiğini ve buna göre tespit yapıldığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, istatistiğe itiraz davasının hukuki yarar yokluğundan reddine, yetki tespitine itiraz davası yönünden ise, Adana Numune Eğitim Araştırma Hastanesi, Ankara Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim Araştırma Hastanesi ve Karşıyaka Devlet Hastanesi işyerlerine ilişkin davaların tefrikine, ayrı bir esasa kaydına müteakip bilirkişi raporunda belirtilen noksanlıkların ikmali için ilgili hastanelere ivedi kaydı ile yazı yazılmasına, geldiğinde bilirkişiden ek rapor alınmasına, Aksaray İl Sağlık Müdürlüğü, Aksaray Halk Sağlık Müdürlüğü, Aksaray Devlet Hastanesi, İzmir Dr. Suat Eren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi, Manisa Devlet Hastanesi, Trabzon Kanuni Eğitim araştırma Hastanesi, Trabzon Araklı Bayram Halil Devlet Hastanesi, Trabzon Ahi Evran Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi ve Eğitim Araştırma Hastanesi işyerlerine yönelik davanın reddine, Yozgat Bozok Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi, İzmir Bornova Türkan Özilhan Devlet Hastanesi, İzmir Nevvar Salih İşgören Alsancak Devlet Hastanesi, Trabzon Sürmene Devlet Hastanesi işyerlerine ilişkin davanın kabulüne ve davacı sendikanın ağustos 2012 yılı istatistik döneminde yetkili sendika olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Temyiz:
Mahkeme kararı taraflarca temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Dava, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun 30. maddesi kapsamında üye sayılarının tespiti istemine ilişkindir.
4688 sayılı Kanun’un 30. maddesine göre;
“Sendika ve konfederasyonların üye sayılarının belirlenmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
a) Kurumlarca yapılacak tespit;
Tespite ilişkin toplantıya kurumun işveren vekili ile tahakkuk memuru veya mali hizmetler birimi yetkilisi ve kurumun hizmet kolunda faaliyette bulunan sendikalardan birer temsilci katılır. Toplantı her yıl 15 Mayıs tarihinden sonra beş iş günü içerisinde kurumca belirlenerek sendikalara bildirilen yer ve günde yapılır.
Bu Kanuna tâbi olarak kurumda çalışan kamu görevlilerinin, 15 Mayıs tarihi itibarıyla listesi ile üyelerinden aidat kesintisi yapılan sendikaların üyelerini gösterir liste, toplantıya katılanlarca değerlendirilir. Bu değerlendirmeden sonra, toplam kamu görevlisi sayısı ile sendika üyesi kamu görevlilerinin sendikalara göre toplam sayılarını belirten tutanak toplantıya katılan taraflarca imzalanır. İmzalı tutanak, kamu işvereni ve sendikalarca Mayıs ayının son iş gününe kadar Ç.. B..na gönderilir.
Kurumların taşra teşkilatları, yukarıdaki esaslara göre tarafların katılımı ile yapılacak toplantı neticesinde düzenlenecek tutanakları kurum merkezinde yapılacak tespitte değerlendirilmek üzere 15 Mayıs tarihini takip eden iki iş günü içerisinde kurum merkezine gönderirler. Bu tutanaklar kurum merkezinde tarafların katılımı ile tek tutanak haline getirilir.
b) Ç.. B..nca kurumlardan ve sendikalardan gelen müşterek imzalı listeler üzerinden yapılacak tespit;
Ç.. B.., kurumlarda çalışan toplam kamu görevlisi sayısı ile sendikalar itibarıyla üyelik kesintisi yapılan üye sayılarını dikkate alarak her yıl 15 Mayıs tarihi itibarıyla hizmet kollarındaki bütün kamu görevlileri sayısı ile hizmet kolundaki sendikaların üye sayılarını tespit eder. Buna göre (…) kamu görevlileri sendikaları ile konfederasyonların toplam üye sayısını belirler ve sonuçları her yıl temmuz ayının ilk haftasında Resmî Gazetede yayımlar.
Sonuçların yayımı tarihinden itibaren beş işgünü içinde kamu görevlileri sendikaları ile konfederasyonlarının üye sayılarının yanlışlığı iddiasıyla sendika ve konfederasyonlarca Ankara İş Mahkemesine itiraz edilebilir. Mahkeme itirazı onbeş gün içinde karara bağlar.”
4688 sayılı Kanun’un 23. maddesinin birinci fıkrasına göre de “İşyerlerinde 30 uncu madde uyarınca yapılan tespite göre kamu görevlilerinden en çok üye kaydetmiş sendika, işyeri sendika temsilcisi seçmeye yetkilidir.”
Öte yandan, toplu sözleşmenin oluşturulması yönünden, 4688 sayılı Kanun’a göre, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’ndan farklı esasların benimsendiğini belirtmekte yarar bulunmaktadır. Bu cümleden olarak, 4688 sayılı Kanun’un 29. maddesine göre;
“Toplu sözleşme görüşmelerine kamu idaresi adına Kamu İşveren Heyeti, kamu görevlileri adına Kamu Görevlileri Sendikaları Heyeti katılır.
Kamu İşveren Heyeti, Devlet Personel Başkanlığının bağlı olduğu Bakanın başkanlığında, Ç.. B.., Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve heyet başkanınca uygun görülen bakanlık temsilcileri ile Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Personel Başkanlığı temsilcilerinden oluşur.
Kamu Görevlileri Sendikaları Heyeti, bağlı sendikaların toplam üye sayısı itibarıyla en fazla üyesi bulunan konfederasyonun Heyet Başkanı olarak belirleyeceği bir temsilci ile her bir hizmet kolunda en fazla üyeye sahip kamu görevlileri sendikaları tarafından belirlenecek birer temsilci, bağlı sendikaların üye sayıları esas alınmak kaydıyla toplam üye sayıları itibarıyla birinci, ikinci ve üçüncü sırada bulunan konfederasyonlar tarafından belirlenecek birer temsilci olmak üzere onbeş üyeden oluşur. Heyet Başkanı ve temsilciler, toplu sözleşme görüşmelerinin başlamasından onbeş gün önce konfederasyonlar tarafından Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Heyet Başkanlığı sıfatını haiz konfederasyon temsilcisinin toplu sözleşme görüşmelerine katılmaması veya görüşmelerden çekilmesi halinde Heyet Başkanlığı yetkisi, en çok üyeye sahip ikinci sırada bulunan konfederasyon temsilcisi tarafından kullanılır. Her bir hizmet kolunda en fazla üyeye sahip kamu görevlileri sendikaları tarafından belirlenecek temsilcinin toplu sözleşme görüşmelerine katılmaması veya görüşmelerden çekilmesi halinde aynı hizmet kolunda en fazla üyeye sahip ikinci sırada bulunan kamu görevlileri sendikası temsilcisi Kamu Görevlileri Sendikaları Heyetine dahil edilir.
Toplu sözleşmeyi imzalamaya kamu idaresi adına Kamu İşveren Heyeti Başkanı, kamu görevlileri adına sözleşmenin kamu görevlilerinin geneline yönelik bölümü için Kamu Görevlileri Sendikaları Heyeti Başkanı ve hizmet kollarına yönelik bölümleri için ilgili sendika temsilcisi yetkilidir.
Bu madde hükümlerine göre toplu sözleşmenin imzalanan bölümlerine ilişkin Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurulamaz.”
Toplu sözleşme sürecine dair diğer hükümler de, 4688 sayılı Kanun’un 29 ve devamı maddelerinde yer almaktadır.
Bu açıklamalar ve kanuni düzenlemeler ışığında, somut olayda, davacı sendika tarafından, dava dilekçesinde belirtilen işyerlerinde üye sayılarının hatalı tespit edildiği iddia edilerek tespitin düzeltilmesi ile bir kısım işyerleri yönünden de yetkili sendika olduklarının tespiti talep edilmiştir.
Yukarıda belirtilen ve 11.04.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6289 sayılı Kanun ile değişik 4688 sayılı Kanun’un 30. maddesine göre, kamu görevlileri sendikaları tarafından, üye sayılarının yanlışlığı iddiasıyla itiraz mümkün hale gelmiştir. Bu itibarla, üye sayısının yanlışlığı iddiasıyla açılan davada, mahkemece, somut itirazlar doğrultusunda ve toplanan deliller karşısında, davacı sendika iddialarının değerlendirilmesi ve bu suretle toplam üye sayısının somut olarak tespit edilmesi gerekmektedir. Bu anlamda, mahkemece, bir kısım işyerleri yönünden davanın ayrılması isabetsiz olduğu gibi, somut tespitler yapılmaması da doğru olmamıştır.
Diğer taraftan, itiraz konusu olan ve 4688 sayılı Kanun’un 30. maddesi anlamında üye sayılarının tespitine esas alınan tutanakların, aynı kanunda tanımı yapılan “Kurum” tarafından düzenlendiği dikkate alındığında, somut olayda, davacıya, davasını Sağlık Bakanlığına da yöneltmesi için süre verilmesi, anılan kurumun da göstereceği deliller toplandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekirken, taraf teşkili sağlanmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi de hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, bozma sebeplerine göre sair hususların bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 13.10.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.