YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/23701
KARAR NO : 2014/24717
KARAR TARİHİ : 22.09.2014

MAHKEMESİ : Manisa 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 17/07/2014
NUMARASI : 2013/532-2014/561

Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkili sendika ile davalı belediye arasında 01.01.2009 ilâ 31.12.2013 tarihleri arasında geçerli toplu iş sözleşmeleri imzalandığını, davalıya bağlı işyerlerinde çalışan işçilerden sendikaya üye olanların listelerinin davalıya bildirildiğini, işçilerin ücretlerinden üyelik ve dayanışma aidatlarının kesilmesine rağmen müvekkil sendikaya ödenmediğini ileri sürerek üyelik ve dayanışma aidat bedellerinin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Dava, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 18. maddesi kapsamında üyelik ve dayanışma aidat alacağının tahsili istemine ilişkindir.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 5. maddesine göre, iş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihteki, davalının Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgâhı sayılan yer mahkemesinde görülür. İş mahkemelerinin yetkisi kamu düzenine ilişkin olduğundan, anlaşma ile bertaraf edilemeyeceği gibi genel yetki kuralları da uygulanmaz. Hatta, davalı tarafından yetki itirazında bulunulmamış olsa bile, mahkemece yargılamanın her aşamasında yetki hususunun gözetilmesi gerekir.
5521 sayılı Kanun’un gerekçesinde, mahkemenin yer itibariyle yetkisi konusundaki hükmün kamu düzenine ilişkin olduğu açıkça ifade edilmiş ve 5. maddede belirtilen yetki kuralına aykırı sözleşmelerin geçersiz olduğu belirtilmiştir. Kamu düzenine ilişkin ve kesin olan yetki kuralına aykırı sözleşme yapılamaz. Bu halde, yetki itirazı ilk itirazlardan olmadığından, taraflar yargılama bitinceye kadar yetki itirazında bulunabileceği gibi, mahkeme de yargılamanın her aşamasında kendiliğinden yetkisizlik kararı verebilir. 5521 sayılı Kanun’da kamu düzenine ilişkin ve kesin yetki kuralı düzenlenmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114/1-ç maddesine göre de, yetkinin kesin olduğu hallerde, mahkemenin yetkili bulunması hususu dava şartlarındandır. Yine 6100 sayılı Kanun’un 115/2. maddesine göre de, dava şartı yokluğu durumunda mahkemece davanın usulden reddine karar verilmesi gerekir.
İnceleme konusu davada, davacı Hizmet-İş Sendikası, 6356 sayılı Kanun’un 18. maddesi kapsamında, ödenmesi gereken üyelik ve dayanışma aidatı bedellerinin, davalı Köprübaşı Belediye Başkanlığından tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Yukarıdaki açıklamalar ve kanuni düzenlemeler ışığında, davanın, davalı Köprübaşı Belediye Başkanlığının yerleşim yeri itibariyle yetkili olan mahkemede görülmesi gerekmektedir.
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Genel Kurulu’nun 15.06.2012 tarihli ve 347 sayılı kararı ile Köprübaşı adliyesi kapatılarak Salihli adliyesine bağlanmıştır. Öte yandan, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Genel Kurulu’nun 26.03.2014 tarihli ve 141 sayılı kararının iş mahkemelerine ilişkin olan kısmına göre de “6360 ve 6447 sayılı Kanunlarla yeni kurulan ve müstakil iş mahkemeleri bulunan (Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Ordu, Şanlıurfa, Trabzon, Tekirdağ ve Van) büyükşehir belediyeleri yönünden Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun 24/03/2005 tarih, 188 sayılı kararının 12/I-a maddesi uygulanmaksızın 12/I-b bendinin uygulanmasına devam edilmesine, … bu kapsamda 6360 ve 6447 sayılı Kanunlar öncesi durum korunarak; …. Manisa iş mahkemesinin Manisa merkez … ilçelerinde kurulu bulunan müstakil iş mahkemelerinin yargı çevresinin, ismi geçen yer asliye hukuk mahkemelerinin yargı çevresi ile aynı olmak üzere devam edilmesine … ” karar verilmiştir.
Bütün bu açıklamalar karşısında, somut olayda kesin yetkili mahkemenin Salihli İş Mahkemesi olduğu tartışmasızdır. Bu itibarla, mahkemece, yetkisizlik sebebiyle davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair hususların incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 22.09.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.