YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/16858
KARAR NO : 2014/24381
KARAR TARİHİ : 18.09.2014
MAHKEMESİ : Ankara 2. İş Mahkemesi
TARİHİ : 10/03/2014
NUMARASI : 2013/455-2014/329
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, müvekkilinin Hava Kuvvetleri Komutanlığına bağlı 1. Hava İkmal Bakım Merkezi Komutanlığı (Eskişehir) işyerinde mühendis olarak çalıştığını, Türk Harb-İş Sendikası üyesi olduğunu, TÜHİS ile Türk Harb-İş Sendikası arasında imzalanan 23. dönem toplu iş sözleşmesinin 40., 60/c. ve 60/ç. maddelerinde düzenlenen zamlı ücretlerin ücretin eki niteliğinde değil, ücretin temel niteliğinde olduğunu, bu yönde Ankara 3. İş Mahkemesinin Yargıtay tarafından onanan 2010/1026 sayılı kararının bulunduğunu, Sayıştay Temyiz Kurulu kararıyla aksi yönde değerlendirmeyle çıkarılan sorguların kaldırıldığını, ancak davalı işverenlikçe 6772 sayılı Kanun’un 4. maddesi ile 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu’nun 5. maddelerine ve Sayıştay kararına dayanılarak, toplu iş sözleşmesinin 59/ç. ve 40. maddelerindeki zamlı ücretlerin ilave tediye ve akdi ikramiye ödemelerinde dikkate alındığını, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 50. ve 57. maddeleri uyarınca yıllık, günlük ve ücretli mazeret izni gibi tüm izin ücretlerinin cetveldeki saat ücretinin toplu iş sözleşmesinin anılan maddelerindeki oranlar kadar ayrı ayrı arttırılmak suretiyle bulunacak arttırılmış (zamlı) saat ücreti esas alınarak hesaplanması gerekirken zamsız saat ücreti üzerinden ödendiğini, davalı Bakanlığın işçilerin sendika üyelik aidatlarını %25 zamlı saat ücretini esas alarak ödediğini, Ankara 13. iş mahkemesi ve Ankara 10. İş Mahkemesince alınan kararların emsal nitelikte olduğunu beyanla müvekkilinin toplu iş sözleşmesinin 40. maddesi ile 60. maddesinin c. ve ç. fıkralarındaki zamlı ücretlerin eklenmesi suretiyle bulunan zamlı saat ücretinin temel saat ücreti kabul edilmesi gerektiğinin tesbitine, fazlaya ilişkin haklarının saklı kalmak kaydıyla; verimlilik teşvik primi fark alacağı, yabancı dil primi fark alacağı ve yabancı dil primi eklenmesinden kaynaklı yıllık izin ücret fark alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, zamanaşımı def’inde bulunduklarını, 6772 sayılı Kanunu’nun 4/2-f. maddesi hükmü ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 19/06/1991 tarihli 1991/137 karar sayılı ilave tediyeye esas aylık istihkakların hesabında primlerin asıl ücretten sayılamayacağı yönündeki kararının, toplu iş sözleşmesinin 40. ve 60/c., c. maddelerinde düzenlenen zamlı ücretlerin ücretin temeli niteliğinde değil eki niteliğinde olduğunu desteklediğini, toplu iş sözleşmesinin 59/c. maddesinde teşvik primi dahil farklı ücret ve primlerin esas ücret üzerinden ödenmesi gerektiğinin açıkça belirtildiğini, müvekkilince sendika üyelik aidatlarının zamsız ve primsiz çıplak ücret üzerinden kesildiğini, müvekkilinin ilave tediye ödemelerinde mühendis ve yüksek mühendis zamlarını zaten dikkate aldığını, sorunun bu zamların toplu iş sözleşmesinin 60. maddesinde yer alan yabancı dil bilgisi zammı, tehlike zammı ve verimliliği teşvik primi ödemelerinde de dikkate alınıp alınamayacağı ile ilgili olduğunu, toplu iş sözleşmesinin sistematiğine ve tarafların iradelerine göre mühendis ve yüksek mühendis zamlarının yabancı dil bilgisi zammı, tehlike zammı ve verimliliği teşvik primi ödemelerinde dikkate alınmaması, normal ücret dışında yalnız ilave tediye ve ikramiyelerde dikkate alınması gerektiğini, 40. maddede yer verilen mühendis ve yüksek mühendis zamlarının 60. maddede belirtilen zamlar açısından dikkate alınması gerektiği yönünde bir düzenleme bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar davacı ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının tüm, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı yıllık ücretli izin ödemesinin yabancı dil zammı eklenerek yapılması gerektiğini ancak bu husus dikkate alınmadan ödeme yapıldığını belirterek fark alacağın tahsilini istemiştir. İşyerinde uygulanmakta olan 22. Dönem İşletme toplu iş sözleşmesinin 60. maddesinin (c) bendinde, “Yabancı dil bilgisine ihtiyaç duyulan işlerde çalışan işçilerden ihtiyaç duyulan dil için yapılacak ÖSYM Kamu Personeli Dil Sınavı’na girip sınavda 100 üzeriden 70 ve daha fazla not alanların ücretleri %15 zamlı olarak ödenir.” ve 59. maddesinin (ç) bendinde ise “60. maddenin c ve ç fıkralarında öngörülen farklı (zamlı) ücretler Ulusal Bayram, Genel, Hafta ve Akdi tatil ücretleri ile ilave tediye ve ikramiye ödemelerinde de dikkate alınır.” düzenlemeleri yer almaktadır. toplu iş sözleşmesinin sözkonusu düzenlemeleri dikkate alındığında davacının yıllık izin ücreti hesabında yabancı dil zammının uygulanamayacağı açık olup, buna rağmen yıllık izin ücreti hesabının zamlı ücret üzerinden yapılması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-Taraflar arasındaki bir diğer uyuşmazlık ise davacının teşvik primi alacaklarının eksik ödenip ödenmediğine ilişkindir. İstek konusu dönem içinde işyerinde uygulanmış olan toplu iş sözleşmesinin 40. maddesinde “39. madde esaslarına göre işe alınan dört yıl ve daha fazla teknik öğrenim gören saat ücretli işçilerden Makina, İnşaat, Elektrik, Elektronik, Harita, Fizik, Jeofizik, Kimya, Femi, Uçak, Metalurji, Endüstri, Tekstil, Bilgisayar, İşletme, Uzay, Havacılık, Matematik, Mühendisleri ve Mimarlar kendi dalında çalışmaları kaydıyla ücretleri%25, Yüksek Mühendis ve Yüksek Mimarlar ile bunlardan doktora yapanların ücretleri %30 zamlı olarak ödenir. Bu maddede öngörülen zamlı ücretler ulusal bayram, genel, hafta, akdi tatil, ücretli izin ile ilave tediye ve ikramiye ödemelerinde de dikkate alınır.” düzenlemesi yer almakta olup, yukarıda belirtilen toplu iş sözleşmesinin 59 ve 60. maddelerindeki yabancı dil düzenlemesi dikkate alındığında teşvik primi hesabında %25 ve %15 yabancı dil zammının dikkate alınamayacağı açıktır. Bu düzenlemeler dikkate alınmadan davacının teşvik primi alacağının hüküm altına alınması da bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, 18.09.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.