YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/1123
KARAR NO : 2014/6205
KARAR TARİHİ : 17.03.2014

MAHKEMESİ : Ankara 18. İş Mahkemesi
TARİHİ : 19/11/2013
NUMARASI : 2013/553-2013/806

Hüküm süresi içinde davalılar avukatları tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı işçi, iş sözleşmesinin haklı ve geçerli bir sebep olmadan işverence feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini, işe başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminat ile boşta geçen süre ücret ve diğer haklarının belirlenmesini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı E.. M.., davacı ile aralarında işçi-işveren ilişkisi bulunmadığını, davacının alt işveren işçisi olduğunu ve kendilerine husumet yöneltilemeyeceğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece; feshin geçerli sebebe dayanmadığı gerekçesi ile feshin geçersizliğine ve davacı işçinin işe iadesine, feshin sendikal sebebe dayandığı gerekçesi ile işe başlatma tazminatının bir yıllık ücret tutarı olarak ve çalıştırılmadığı süre için en çok dört aylık ücret ve diğer haklarının belirlenmesine karar verilmiştir.
Kararın davalı tarafından temyizi üzerine, Dairemizin 17.06.2013 tarih, 2013/12535 esas ve 2013/14684 karar sayılı ilamı ile; davalı ile dava dışı BUGSAŞ arasındaki ilişkinin muvazaaya dayanıp dayanmadığının incelenebilmesi için ve verilecek karar dava dışı BUGSAŞ’ın da hak alanını etkileyeceğinden, davanın dava dışı BUGSAŞ’a teşmil edilmesi gerektiği gerekçesi ile bozulmasına karar verilmiştir.
Bozmaya uyan mahkemece, BUGSAŞ davaya dahil edilmiş ve davalılar arasındaki ilişkin muvazaaya dayandığı gerekçesi ile davalı EGO yönünden davanın kabulü ile davacının EGO işyerindeki işine iadesine ve feshin sendikal sebebe dayandığı gerekçesi ile işe başlatmama tazminatının davacının bir yıllık ücreti tutarında belirlenmesine, işe iadenin mali sonuçlarından sadece davalı EGO’nun sorumlu tutulmasına karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalılar vekilleri temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin geçerli sebebe dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusu olup, normatif dayanak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18 ve devamı maddeleridir.
4857 sayılı Kanun’un 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
Yeterlilik, bir görevi icra etmek ve görevin gerektirdiği sorumlulukları yerine getirmek için ihtiyaç duyulan yetenek, bilgi ve becerileri ifade eden bir kavramdır. Bu kavram, belirli bir görevi ya da rolü kabul edilebilir bir düzeyde yerine getirmek için sahip olunması gereken bilgi ve beceriyi, kısaca donanımı vurgular.
İşçinin mesleki yetersizliği açısından geçerli fesih sebebinin oluşabilmesi için sözleşme ile üstlenilen iş ediminin usulüne uygun ifası için gerekli olan mesleki kabiliyet ve uygunluğun iş sözleşmesinin feshedildiği anda işçide kısmen veya tamamen mevcut olmaması gerekir. Bu suretle iş sözleşmesinde tarafların edim mübadele ilişkisinin önemli ölçüde işveren aleyhine bozulması gerekir. Mesleki uygunluk yokluğu, soyut olarak ele alınmalı, somut iş ilişkisine ve bununla bağlantılı borçlanılan iş edimiyle ilişkilendirilerek değerlendirilmelidir. İşyerinde çalışma metodunun değiştirilmesi sebebiyle, işçinin, yeni mesleki eğitim alması imkânı sağlanmasına rağmen, borçlanılan iş ediminin ifası için gerekli olan mesleki bilgiyi kısa sürede kazanabilecek durumda olmaması halinde de, mesleki açıdan uygunluğun olmadığı kabul edilir.
Somut olayda; davalı işveren işyerinde otobüs şoförü olarak çalışmakta olan davacının, her beş yılda bir alınması gereken sağlık raporuna istinaden Psiko-Teknik Değerlendirme Testine tabi tutulduğu, ancak araç kullanması için gerekli zihinsel psikomotor beceri ve yeteneklerinin kendi norm grubuna göre yetersiz olduğunun tespit edilmesi üzerine iş sözleşmesinin feshedildiği anlaşılmaktadır. İşverence 03.08.2012 tarihinde aldırılan sağlık raporunda davacının sürücülük yapmasına mani hal bulunduğu belirtilmiştir. Davacı otobüs şoförü olarak çalıştığına göre, iş görme borcunu yerine getirebilmesi için gerekli olan mesleki kabiliyet ve uygunluğun fesih anında davacıda bulunmadığı sabittir. Bu durumda işverence yapılan feshin geçerli sebebe dayandığının kabulü dosya içeriğine daha uygun düşecektir. Her ne kadar davacı tarafından iş sözleşmesinin sendikal sebeple feshedildiği iddia edilmiş ise de; işverence davacıya 03.08.2012 tarihinde sağlık raporu aldırıldığı, davacının aynı gün sendika üyeliği için başvurduğu ve üyeliğinin 06.08.2012 tarihinde kabul edildiği, fesihten önce sendika üyeliğine ilişkin işverene bildirimde bulunulmadığı anlaşılmakla, feshin sendikal sebebe dayandığından söz edilmesi mümkün değildir. Davacının iş sözleşmesi geçerli sebeple feshedildiğinden davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Belirtilen sebeplerle, 4857 sayılı Kanun’un 20. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda belirtilen sebeplerle;
1-Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davanın REDDİNE,
3-Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
4-Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı 140,00 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.500,00 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, kesin olarak 17.03.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.