YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/10192
KARAR NO : 2014/8723
KARAR TARİHİ : 21.04.2014
MAHKEMESİ : İzmir 11. İş Mahkemesi
TARİHİ : 23/01/2014
NUMARASI : 2012/310-2014/35
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı Hizmet-İ.Sendikası vekili, Ç.. B.. tarafından, davalı N. Temizlik İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin hizmet alım sözleşmesi kapsamında, Alaşehir Devlet Hastanesi, Ödemiş Devlet Hastanesi, Kütahya Yoncalı Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi, Tavşanlı Doç. Dr. Mustafa Kalemli Devlet Hastanesi, İzmir Alsancak Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi, Sakarya Toyota-SA Acil Yardım Hastanesi ve Göle Devlet Hastanesinde yürüttüğü bilgisayar otomasyonu, veri giriş, veri hazırlama ve kontrol işletmenliği işlerinin İşkolları Tüzüğünün 24 sıra numaralı “Sağlık” işkolunda yer aldığının tespit edildiğini, ancak yapılan tespitin hatalı olduğunu ileri sürerek işkolu tespit kararının iptaline ve şirket tarafından yapılan işlerin genel işler işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar, davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, şirket tarafından tespit konusu işyerlerinde yapılan işlerin sağlık işkoluna girdiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, Ç.. B.. tarafından yapılan işkolu tespitine itiraza ilişkindir.
İşkolu kavramı, sendikaların faaliyet alanlarını belirleyen temel öğedir. İşkolu kavramı ile, birbirine benzer işler bir hukuki kalıp altında toplu iş hukukuna sunulmaktadır. İşkolu tespiti yapılırken ise, birim olarak işyerinin esas alınacağı normatif düzenlemelerin tartışmasız bir sonucudur. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2. maddesinin gerekçesinde, işyeri, teknik bir amaca, diğer bir deyişle mal ve hizmet üretimine yönelik ve değişik unsurlardan meydana gelen bir birim olarak tanımlanmıştır.
İşkolu tespit tarihinde yürürlükte bulunan 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun 4. maddesine göre “Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Ç.. B..nca yapılır. Ç.. B.. tespit ile ilgili kararını Resmi Gazetede yayımlar. Kararın yayımını müteakip bu tespite karşı ilgililer iş davalarına bakmakla görevli mahalli mahkemede onbeş gün içinde dava açabilirler. Mahkeme iki ay içinde kararını verir. Kararın temyiz edilmesi halinde Yargıtay uyuşmazlığı iki ay içinde kesin olarak karara bağlar.”
5521 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 5. maddesine göre “İş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgahı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz.” İş Mahkemelerinin yetkisi kamu düzenine ilişkin olduğundan, anlaşma ile bertaraf edilemeyeceği gibi genel yetki kuralları da uygulanmaz. Bu halde, yetki itirazı ilk itirazlardan olmadığından, taraflar yargılama bitinceye kadar yetki itirazında bulunabileceği gibi, mahkeme de yargılamanın her aşamasında kendiliğinden yetkisizlik kararı verebilir.
Açıklanan kanuni düzenlemelere göre, işkolu tespitine itiraz davalarında, işyerinin bulunduğu yer iş mahkemesi kesin yetkilidir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114/1-ç maddesine göre de, yetkinin kesin olduğu hallerde, mahkemenin yetkili bulunması hususu dava şartlarındandır. Yine 6100 sayılı Kanun’un 115/2. maddesine göre de, dava şartı yokluğu durumunda mahkemece davanın usulden reddine karar verilmesi gerekir.
Somut olayda, Ç.. B.. tarafından 25.01.2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan tespite göre, N. Temizlik İnş. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından Alaşehir Devlet Hastanesi, Ödemiş Devlet Hastanesi, Kütahya Yoncalı Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi, Tavşanlı Doç. Dr. Mustafa Kalemli Devlet Hastanesi, İzmir Alsancak Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi, Sakarya Toyota-SA Acil Yardım Hastanesi ve Göle Devlet Hastanesinde yürütülen bilgisayar otomasyonu, veri giriş, veri hazırlama ve kontrol işletmenliği işlerinin İşkolları Tüzüğü’nün 24 sıra numaralı “Sağlık” işkolunda yer aldığına dair işkolu tespit kararı verilmiştir.
Somut olayda, şirket tarafından hizmet alım sözleşmesi kapsamında farklı kurumlarda yürütülen faaliyetlerin her birinin ayrı bir alt işveren işyeri kabul edilmesi gerektiği ve işkolu tespitine itiraz davalarının yukarıda ayrıntılı olarak izah edildiği üzere, her bir işyerinin bulunduğu yer iş mahkemesinde görülmesi gerektiği tartışmasızdır. Bu anlamda, mahkemece, davalı şirket adresinin İzmir olması sebebiyle yetki itirazının reddine karar verilmesi isabetsiz olmuştur. Şu halde, mahkemece, yetkisiz olunan işyerleri yönünden davanın ayrılarak, her bir işyerinin adresi itibariyle yetkili iş mahkemesine gönderilmesi ve bundan sonra işin esasının incelenmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair hususların incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 21.04.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.