YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/7144
KARAR NO : 2014/7028
KARAR TARİHİ : 07.04.2014

MAHKEMESİ : Avanos Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 28/02/2013
NUMARASI : 2009/232-2013/71

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili işçi alacaklarına ilişkin eski iş veren A. Ç. Un Fabrikası aleyhine açtığı davayı kazandığını, dava sırasında söz konusu iş yerinin yeni işveren tarafından tüm donanımı ile devir alındığını, iş davasından sonra devir olayının gerçekleşmiş olması sebebiyle ilam hükmünde yeni iş verenin adının geçmediğini, yeni iş veren aleyhine 2009/483 esas numarası ile takibe girişildiğini, davalı tarafın takibe itiraz edildiğini ve takibin durduğunu, davalı şirketin itirazının kötü niyetli olduğunu, bu sebeplerle itirazın kaldırılarak takibin devamına, davalının % 40 icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının daha önce açmış olduğu davanın davalısının A. Ç. Un Fabrikası olduğunu, daha sonra bu fabrikanın dava sırasında devir edildiğini, davacının yargılama sırasında devri mahkemeye bildirip devralanın davaya dahili yoluna gitmediğini ve hükmün bu şekilde kurulduğunu, müvekkilinin işletmeyi devralan şahıstan daha sonra gayrimenkulü ve demirbaşları satın aldığını, bu sebeple kendisinin 4857 sayılı İş Kanunu’nun 6. maddesi anlamında işletmeyi devralan olarak yorumlanmasının mükün olmadığını, davacının müvekkilinin yanında hiç çalışmadığı gibi müvekkiline satış yapan şahıs yanında da çalışmadığını, devralan işverenin sorumlu olabilmesi için işyerinin işçiler ve tüm düzeni ile birlikte devredilmesinin gerektiğini, alacağın taraflarınca kabul edilmediği gibi likit olmayan alacaktan dolayı kötüniyet tazminatı istenemeyeceğini, bu sebeplerle davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, itirazının iptali talep edilen alacak miktarın kısmen kabulü ile kabul edilen kısma ilişkin olarak takibin devamına ve kısmen kabul edilen asıl alacak üzerinden %40 icra-inkar tazminatına karar verilmiştir.
Karar süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı ile dava dışı A. Ç. Un Fabrikası San. Tic. Ltd. Şti. arasında işletme devri olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Gerçekten, bir mamelekin ve işletmenin devralınmasını düzenleyen dava tarihinde yürürlükte bulunan mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 179. maddesine göre devralan kimse, devredenin borçlarından ötürü sorumlu olduğu gibi iki yıl müddetle evvelki borçlu (devreden) dahi, yenisi (devralan) ile birlikte müteselsilen sorumlu olur. Müteselsil borçlara ilişkin 141. maddesine göre ise, teselsülün kanun hükmünden doğduğu hallerde kamu düzeni söz konusu olacağından tarafların iradeleriyle teselsülün ortadan kaldırılması hükümsüzdür.
Burada belirtilen sorumluluğun zamanı “devir anıdır.” Devrin fiilen gerçekleştiği tarihte doğmuş ve sebebi vücut bulmuş borçlar bu sorumluluğun kapsamında kalmaktadır. İşletmenin devirden önceki borcunun naklinin kural olarak alacaklıya karşı hüküm ifade etmesi Anılan Kanun’un 173. ve 174. maddeleri gereğince alacaklının rızasına bağlı ise de, 179. madde bu kurala bir istisna getirmiş, alacaklının rızasına gerek görülmeksizin borcun devir alana intikal ettiği kabul edilmiştir.
Müteselsil borcun özelliği alacaklının müteselsil borçlulardan hepsinden veya birinden alacağın tamamını veya bir kısmını istemekte serbest oluşudur. Sözü edilen hukuki esaslara göre eski ve yeni borçlunun müteselsil sorumluluğu iki yıllık bir devre için kabul edilmiş olup, bu iki yıl (muaccel borçlar için) devrin, alacaklılara ihbarı ya da gazetelerde ilan tarihinden itibaren başlar.
Dosya kapsamında, davacı işçinin 01.05.2000-05.06.2006 tarihleri arasında dava dışı A. Ç. Un Fabrikası San. Tic. Ltd. Şti. çalıştığı, iş sözleşmesinin feshi üzerine dava dışı şirketten bir kısım işçilik alacaklarını talep ettiği ve mahkemece taleplerinin kısmen kabul edildiği, davacının anılan kararla lehine hükmedilen alacaklarının tahsili için davalı şirkete yönelik olarak ilamsız icra takibinde bulunduğu, davalının itirazı üzerine durdurulan icra takibine karşı itirazı iptali davası açtığı, mahkemece yapılan yargılamada davacının işçisi olarak çalıştığı dava dışı şirketin aktif ve pasifleri ile birlikte işletme devri yoluyla davalı şirkete devredildiğini, buna göre davacının işçilik alacaklarından bu kapsamda sorumlu olduğu gerekçesi ile bilirkişi raporunda belirlenen tutarda alacak yönünden kısmen itirazın iptali kararı vermiştir.
Somut olayda, mahkemece, işyeri devri yapılıp yapılmadığı, davalı ve dava dışı şirket arasında işletme devrine dair kayıt ve belge olup olmadığı araştırılmadığı gibi defter ve kayıtlar üzerinde inceleme de yapılmamıştır. Bu sebeple her iki şirketin vergi ve ticaret kayıtları getirtilerek işletme devrine dair belge ve kayıt olup olmadığı araştırılmalı, 818 sayılı Kanun’un 179. maddesi anlamında bir işletme devri bulunup bulunmadığı, davalı ile dava dışı A. Ç. Un Fabrikası San. Tic. Ltd. Şti. arasında varsa muvazaa olgusu net bir biçimde tespit edilerek sonucuna göre davalı şirketin işletme devri sebebiyle sorumlu olup olmadığı belirlenmelidir.
Eksik inceleme sonucu verilen karar hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerle sair hususlar incelenmeksizin BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 07.04.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi