YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/5040
KARAR NO : 2014/2891
KARAR TARİHİ : 18.02.2014

MAHKEMESİ : Diyarbakır 2. İş Mahkemesi
TARİHİ : 06/02/2013
NUMARASI : 2011/1219-2013/57

Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili, müvekkili işçinin ETİB mesul teknisyeni olarak davalı işverenin Baykan İlçe İşletme Başmühendisliğinde çalışmakta iken, geçici görevlendirme ile işverenin değişik işyerlerinde çalıştığını, toplu iş sözleşmesi uyarınca müvekkiline geçici görev harcırahı ödenmesi gerekirken işverence ödeme yapılmadığını ileri sürerek, geçici görev harcırahı alacağının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı vekili, davacının görevinin niteliği gereği kendisine seyyar görev tazminatı ödendiğini, dava konusu alacağa hak kazanılmadığını ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, yazılı gerekçeyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar, davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında, davacının toplu iş sözleşmesi uyarınca geçici görev harcırahı alacağına hak kazanıp kazanmadığı noktasında uyuşmazlık vardır.
Somut olayda, davacının davalı işverenin Siirt İl Müdürlüğü Baykan İşletme Şefliği işyerinde ETİB teknisyeni olarak çalışmakta iken, 12.12.2007-19.09.2008 tarihleri arasında Siirt İl Müdürlüğü Kayabağlar İşletme Şefliği emrine; 19.09.2008-22.12.2008 tarihleri arasında Siirt İl Müdürlüğü Kurtalan İşletme Başmühendisliği emrine; 22.12.2008-15.12.2009 tarihleri arasında Siirt İl Müdürlüğü Sistem İşletme Müdürlüğü emrine geçici suretle görevlendirilmiştir.
Dosyada bulunan, 01.03.2009-28.02.2011 tarihleri arasında davalıya ait işyerinde yürürlükteki 13. dönem toplu iş sözleşmesinin incelenmesinden, 105. maddesinde, işçilere geçici ve sürekli görev yolluklarının Bütçe Kanunu ve Harcırah Kanunu hükümleri uyarınca ödeneceği; 104. maddesinde de seyyar görev tazminatı konusunda ilgili Kanun hükümlerinin uygulanacağı kabul edilmiştir.
6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun 14. maddesinde, “Birinci maddede yazılı kurumlara ait bir vazifenin ifası maksadıyla muvakkaten yurt içinde veya dışında başka bir yere görevlendirilenlere” geçici görev harcırahı ödeneceği belirtilmiştir.
Aynı Kanun’un, “tarifler” başlıklı 3. maddesinin (g) bendinde “Memuriyet mahali: Memur ve hizmetlinin asil görevli olduğu veya ikametgahının bulunduğu şehir ve kasabaların belediye sınırları içinde bulunan mahaller ile bu mahallerin dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu şehir ve kasabaların devamı niteliğinde bulunup belediye hizmetlerinin götürüldüğü veya kurumlarınca sağlanan taşıt araçları ile gidilip gelinebilen yerleri”, ( h) bendinde “Başka yer: Yukarda (g) fıkrasında yazılı memuriyet mahalli dışındaki yerleri” şeklinde tanımlamalar yer verilmiş; memuriyet mahalli dışına gönderilenlerin gündeliği başlıklı 39. maddesinde ise “Resmi bir görevle memuriyet mahalli içinde bir yere gönderilenlere gündelik verilmez. Geçici bir görevle memuriyet mahalli dışındaki bir yere gönderilenlerden, buralarda ve yolda öğle (saat 13.00) ve akşam (saat 19.00) yemeği zamanlarından birini geçirenlere 1/3, ikisini geçirenlere 2/3 oranında ve geceyi de geçirenlere tam gündelik verilir.” hükmü düzenlenmiştir. Kanunun 7., 14., 42. maddelerinde de, geçici görev harcırahının hangi ödemeleri kapsadığı ve hesaplama esasları düzenlenmiştir.
6245 sayılı Kanun’un “Seyyar olarak vazife gören memur ve hizmetliler” başlıklı 45. maddesinin ilk fıkrasında ise, “Asli görevleri gereği memuriyet mahalli dışında ve belirli bir görev bölgesi (Merkez veya il kuruluşuna dahil birimlerde il sınırı, bölge şeklinde çalışan birimlerde bölge sınırı) içinde fiilen gezici olarak görev yapan memur ve hizmetlilere gündelik ve (aşağıda unvanları sayılanlar hariç) yol masrafı ödenmez.” hükmü düzenlenmiş; maddenin üçüncü fıkrasında ise “Takip memuru, gezici sağlık memuru, ebe, orman muhafaza memuru, koruyucu, koruma memuru, posta dağıtıcısı, hat bakıcısı, tahsildar, gezici başöğretmen ve görev niteliklerinin bunlara benzerliği Maliye Bakanlığınca onaylanacak diğer memur ve hizmetlerin yol masrafları mûtat taşıt araçlarına fiilen ödedikleri miktarlar üzerinden karşılanır.” kabul edilmiştir.
Öncelikle, mahkemece, uyuşmazlık dönemini kapsar şekilde yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmelerinin eksiksiz şekilde celp edilerek olaya uygulanacak hükümlerinin belirlenmesi gerekirken, 13. dönem toplu iş sözleşmesinin yürürlükte bulunmadığı dönemler hakkında da uyuşmazlığın çözümünde 13. dönem toplu iş sözleşmesinin ilgili hükümlerinin nazara alınması hatalı olmuştur. Bu halde, 12.12.2007-01.03.2009 tarihleri arasında yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmeleri celp edilerek, bu sözleşmelerde de yukarıda açıklanan 13. dönem toplu iş sözleşmesinin 104. ve 105. maddelerinde kabul edilen hükümlerin veya uyuşmazlığın çözümünde uygulanacak başkaca hükümlerin bulunup bulunmadığı değerlendirilmelidir.
Diğer taraftan, bahsi geçen dönem toplu iş sözleşmesi hükümleri uyarınca da, uyuşmazlığın çözümünde yapılan araştırma ve inceleme yetersizdir. Şöyle ki:
İlgili toplu iş sözleşmesi hükümleri uyarınca, davacının geçici görev harcırahına hak kazanıp kazanmadığının yukarıda belirtilen Kanun hükümleri nazara alınarak belirlenmesi gereklidir. Mahkemece ise, hak kazanma koşulları araştırılmadan sadece hesap yöntemi bakımından kanun hükümlerinin nazara alınmasıyla yetinilmiş, hesaplanan geçici görev harcırahından davacıya ödenen bir kısım seyyar görev tazminatı ödemelerinin mahsubuyla alacak hüküm altına alınmıştır. Davalı işverenin, görevlendirme yazılarında “geçici görevlendirme” ifadesine yer verilmiş olması, görevlendirmenin başkaca şartlara bakılmaksızın geçici görev harcırahına hak kazandırdığı şeklinde yorumlanamaz. Keza, davalı işverence de, davacının görevi gereği sadece seyyar görev tazminatı ödemesine hak kazandığı bu ödemenin de yapılmış olduğu savunulmuştur.
Bu halde, davalı işverenden davacının şahsi sicil dosyası, özlük belgeleri, ETİB teknisyenliği görev tanım belgeleri, dosyada bulunmayan 15.08.2008 tarihinden önceki çalışma dönemine ilişkin ücret bordroları, Siirt İl Müdürlüğünün bağlı birimleriyle birlikte yer aldığı teşkilat şeması bilgi ve belgeleri istenilmeli, dava konusu görevlendirmelerde davacının talebi bulunup bulunmadığı, davacının asli görevi gereği belirli bir bölge içinde fiilen gezici olarak görev yapıp yapmadığı, yapıyorsa görev bölgesi sınırları sorulmalıdır. Davacının, 12.12.2007-15.12.2009 tarihleri arasındaki ikametgahı araştırılmalıdır. Yapılacak araştırmalar sonucu tüm dosya kapsamı bir değerlendirmeye tabi tutularak, yukarıda açıklanan kanun hükümlerinin somut uyuşmazlığa tatbikiyle davacının dava konusu görevlendirmeler bakımından geçici görev harcırahına hak kazanıp kazanmadığı hususunda bir sonuca gidilmelidir.
Yukarıda yazılı sebeplerden eksik araştırma ve incelemeyle hüküm verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 18.02.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.