YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/3593
KARAR NO : 2014/1731
KARAR TARİHİ : 07.02.2014
MAHKEMESİ : Rize 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 11/12/2012
NUMARASI : 2010/195-2012/873
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, pazarlama elemanı olarak çalıştığını asgari ücret ve prim usulü çalışırken yapılan değişiklik ile kota sistemine geçildiğini asgari ücret yerine 450,00 TL sabit ücret aldıklarını kotanın aşılması durumunda tahsilatın da % 50 gerçekleşmesi gerektiğini belirlenen şartlarda 6-7 ay prim alamadıklarını 450 TL ile geçinmek zorunda kaldıklarını bu sebeple iş sözleşmelerini haklı nedenle feshettiğini ileri sürerek, kıdem tazminatı, izin, fazla çalışma alacaklarını istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının iş sözleşmesini fesihte haklı olduğu gerekçesiyle kıdem tazminatı ve izin alacağının kabulüne; fazla çalışmasını ispatlayamadığı için reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı taraflar vekilleri temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında fazla çalışma alacağı hususunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Somut olayda pazarlama elamanı olarak çalışan davacı davalı işyerinde önceden sabit asgari ücret üzerinden ve satış yapmaları halinde prim alarak çalıştıklarını çalışma koşullarında meydana gelen değişiklik ile satış kotası konulduğunu kotanın aşılması durumunda satış tahsilatının % 50’sini geçmediği sürece prim alacağına hak kazanamadığını,
fazla çalışma yaptığı halde yılın 6-7 ayı prim alamadığını sabit ücretin ise 450 TL olarak asgari ücretin altında sabitlendiğini; prim alamadıkları aylarda davalı tarafından yasal zorunluluk sebebi ile asgari ücret yatırıldığını prim aldığı ay ise 450 TL ile asgari ücret arası farkların kesildiğini ekonomik olarak 450 TL ile geçinemedikleri fazla çalışma yaptığı halde ödenmediğini ileri sürmüştür. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının sabit prim usulü ile sattığı mal bedelinin belirli bir yüzdesi prim alırken, işverence aşılması güç kota uygulanmasına geçildiği belirtilmiştir.
Dosya kapsamından davacının satış temsilcisi olarak aylık ücret ve prim usulü ile çalıştığı anlaşılmıştır. Öncelikle satış temsilcilerinin fazla çalışma yapıp yapmadıkları hususu, günlük faaliyet planları ile iş çizelgeleri de dikkate alınarak belirlenmelidir. Genelde belli hedeflerin gerçekleşmesine bağlı olarak prim karşılığı çalışan bu işçiler yönünden prim ödemelerinin fazla çalışmayı karşılayıp karşılamadığı da araştırılmalıdır. İşçiye ödenen satış priminin, fazla çalışmaların karşılığında ödenmesi gereken ücretleri tam olarak karşılamaması halinde aradaki farkın işçiye ödenmesi gerekir. Mahkemece açıklanan hususlar üzerinde durularak, gerekirse bilirkişiden ek rapor alınarak varsa fazla çalışma alacağının temel ücrete göre hesaplanması ve çıkan sonuca göre, prim ödemeleri bu fazla çalışmayı karşılıyorsa fazla çalışma alacağı isteğinin reddine, davacıya ödenen primler hesaplanan fazla mesai ücretini tam olarak karşılamıyorsa bakiye fazla çalışma ücreti isteğinin kabulüne karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurulması hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 07.02.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.