YARGITAY KARARI
DAİRE : 22. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/2745
KARAR NO : 2013/3198
KARAR TARİHİ : 18.02.2013

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili; müvekkilinin 02/01/2004 tarihinde davalı kurumdan hizmet ihalesi ile iş üstlenen taşeron şirket aracılığı ile işe alınarak davalı idarenin Konya Meram Kız Yurdu işyerinde çalışmaya başladığını, bu çalışmasını iş akdinin işveren tarafından ihale süresinin bitimi gerekçesiyle feshedildiği 31/12/2011 tarihine kadar aralıksız sürdürdüğünü, davacının ve 267 iş arkadaşının hizmet sözleşmesi ihale süresinin bitimi nedeniyle feshedildiğini, yerine daha düşük ücretle yeni elemanlar alındığını, iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan işverence feshedildiğini, feshin son çare olması gerektiğini belirterek, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini, işe başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminat ile boşta geçen sürelere ait ücretinin 8 ve 4 aylık ücreti olarak belirlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı kurum vekili; yetkili mahkemelerin Ankara mahkemeleri olduğunu, temizlik işleri anahtar teslimi esasına göre firmalara ihale edildiğini bu firmaların işi münhasıran kendi işçileri ile yerine getirdiğini, davalı kurumun davacının işine alınmasında işten çıkarılmasına denetiminde, vb konularda sorumluluğunun bulunmadığını, davalı kurum ile yüklenici arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunmadığını, bu yönde Yargıtay kararlarının da olduğunu belirterek, davanın reddini istemiştir.
Davalı şirket vekili; müvekkili şirketin davacı … diğer çalışanlar ile birer yıl süreli sözleşmeler yaptığını, diğer davalı tarafından 1 yıl süreli olarak davalı şirkete ihale edildiğini, bu bir yıllık sürenin sona erdiğini, davacının iş akdinin kendiliğinden sona erdiğini, davalı şirkete yeni dönem için ihale yapılmadığından davalı şirketin işyeri ile ilgisi kalmadığını, davacıyı yeniden çalıştırılmasının mümkün olmadığını belirterek, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece davalı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü aleyhindeki davanın husumetten reddine, davalı şirket aleyhine açılan davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Taraflar arasındaki temel uyuşmazlık, davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunup bulunmadığı ve bunun işçilik haklarına etkileri noktasında toplanmaktadır.
Alt işveren; bir iş yerinde yürütülen mal ve hizmet üretimine ilişkin asıl işin bir bölümünde veya yardımcı işlerde, işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren alanlarda iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini, sadece bu iş yerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren olarak tanımlanabilir. Alt işverenin iş aldığı işveren ise asıl işveren olarak adlandırılabilir. Bu tanımlamalara göre asıl işveren – alt işveren ilişkisinin varlığından söz edebilmek için iki ayrı işverenin olması, mal veya hizmet üretimine dair bir işin varlığı, işçilerin sadece asıl işverenden alınan iş kapsamında çalıştırılması ve tarafların muvazaalı bir ilişki içine girmemeleri gerekmektedir.
Alt işverene yardımcı işin verilmesinde bir sınırlama olmasa da, asıl işin bir bölümünün teknolojik uzmanlık gerektirmesi zorunludur. 4857 sayılı İş Kanununun 2 nci maddesinde, asıl işveren alt işveren ilişkisinin sınırlandırılması yönünde yasa koyucunun amacından da yola çıkılarak, asıl işin bir bölümünün alt işverene verilmesinde “işletmenin ve işin gereği” ile “teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işler” ölçütünün bir arada bulunması şarttır. Yasanın 2 nci maddesinin altıncı ve yedinci fıkralarında “işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işler” sözcüklerine yer verilmiş olması bu gerekliliği ortaya koymaktadır. Alt İşverenlik Yönetmeliğinin 11 inci maddesinde de yukarıdaki anlatımlara paralel biçimde, asıl işin bir bölümünün alt işverene verilebilmesi için “işletmenin ve işin gereği ile teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektirmesi” şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerektiği belirtilmiştir.
Somut olayda; davacının davalılardan … İnş. Gıda ve San. Tic. Ltd. Şti ne bağlı olarak davalı kurumun Konya Meram Kız Yurdunda işçi olarak çalıştığı, davalı şirket ile kurum arasında akdedilen sözleşme süresin bitmesi ve davalı şirketin yeniden ihaleyi alamaması nedeniyle iş sözleşmesinin haklı veya geçerli neden olmaksızın feshedildiği anlaşılmaktadır.
Davalılar T.C. … Yüksek Öğrenim Kredi Yurtlar Genel Müdürlüğü ile … İnş. Gıda ve San. Tic. Ltd. Şti. arasında imzalanan 2011 yılı Malzemesiz Kalorifer Yakma, Çamaşırhane, Malzemeli Genel temizlik ve İlaçlama İşi Birim Fiyat Hizmet Alımı Sözleşmesi bulunmaktadır. Davalılar arasında 4857 Sayılı İş Kanununa uygun asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğu ve her iki işverenin de 4857 sayılı Yasanın 2. Maddesi gereğince asıl işveren ile alt işverenin İş Kanunundan ve iş sözleşmesinden kaynaklanan işçi alacaklarından dolayı birlikte sorumlu olacağı dikkate alındığında ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden birlikte sorumlu olduğu gözetildiğinde, davacının davalı şirkette işe iadesine karar verilmesi ve iş güvencesi tazminatı ile boşta geçen süre ücretinden her iki davalının müşterek ve müteselsilen sorumluluğuna karar verilmesi gerekirken, mahkemece davalı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü aleyhindeki davanın husumetten REDDİNE dair verilen karar hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Belirtilen nedenlerle, 4857 sayılı İş Kanun’un 20.maddesinin 3.fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda belirtilen nedenlerle;
1-Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davanın KABULÜ ile; Davalı …. Gıda ve San. Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan feshin geçersizliğine, davacının davalı şirkette işe iadesine,
3-Davacının kanuni sürede işe başvurmasına rağmen işverenin süresi içerisinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminatın işçinin 4 aylık ücreti tutarı olarak belirlenmesine, davalılardan müşterek ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacının işe iade için işverene süresi içinde başvurması halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aylık ücret tutarı olarak belirlenmesine, davalılardan müşterek ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
5-Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6-Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı 40,00 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.320,000 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine, kesin olarak 18.02.2013 tarihinde oy birliği ile karar verildi.