YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2019/4280
KARAR NO : 2020/3077
KARAR TARİHİ : 02.07.2020
MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi
TÜRK MİLLETİ ADINA
Taraflar arasındaki tespit davası nedeniyle verilen hükmün onanmasına ilişkin Dairemizin 04/04/2019 gün ve 2018/6525 Esas – 2019/2600 Karar sayılı ilamına karşı davalılardan … vekili tarafından süresi içinde maddi hatanın düzeltilmesi yoluna başvurulmuş olmakla dosya incelendi. Gereği konuşulup düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava; davalı Kurumda çalışılan bildirilmeyen sürelerin ve sigorta başlangıç tarihinin 01/04/1981 tarihi olduğunun tespiti istemine ilişkindir.Mahkemece, davanın kısmen kabul, kısmen reddine dair verilen karar Dairemizce onanarak kesinleşmiştir.Bu defa davalı kurum vekili 10/05/2019 tarihli dilekçesiyle karar düzeltme talebinde bulunmuştur. 25/10/2017 tarihinde yürürlüğe giren 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunun 7. maddesinin 3. fıkrasında yer alan “6100 sayılı HMK’nun kanun yollarına ilişkin hükümleri İş Mahkemelerince verilen hükümler hakkında da uygulanır.” düzenlemesi gereği İş Mahkemeleri de 6100 sayılı HMK’nun kanun yollarına ilişkin hükümlerine tabidir ve İş Mahkemelerinde karar düzeltme yolu 1086 sayılı HMUK döneminde olduğu gibi 6100 sayılı HMK’ da düzenlenmemiştir. Bu nedenle karar düzeltme talebinin reddine karar verilmiştir.
Ancak; Yargıtay onama ya da bozma kararlarında açıkça maddi hatanın bulunduğu hallerde, dosyanın yeniden incelenmesi mümkündür. Zira maddi yanılgıya dayalı olarak verilmiş onama ya da bozma kararları ile hatalı biçimde hak sahibi olmak, evrensel hukukun temel ilkelerine ters düştüğünden karşı taraf yararına sonuç doğurmamalıdır. Dairemizin giderek Yargıtay’ın yerleşmiş görüşleri de bu doğrultudadır. Davalı kurum vekilinin maddi hataya ilişkin talebine gelince;davalı Kurumun kanunen harçtan muaf olması nedeniyle harca hükmedilmemesi istemi, maddi yanılgının düzeltilmesine ilişkindir.Maddi yanılgı kavramından amaç; Hukuksal değerlendirme ve denetim dışında, tamamen maddi olgulara yönelik, ilk bakışta yanılgı olduğu açık ve belirgin olup, her nasılsa, inceleme sırasında gözden kaçmış ve bu tür bir yanlışlığın sürdürülmesinin Kamu düzeni ve vicdanı yönünden savunulmasının mümkün bulunmadığı, yargılamanın sonucunu büyük ölçüde etkileyen ve çoğu kez tersine çeviren ve düzeltilmesinin zorunlu olduğu açık yanılgılardır.
Uygulamada zaman zaman görüldüğü gibi, Yargıtay denetimi sırasında, uyuşmazlık konusuna ilişkin maddi olgularda, davanın taraflarında, uyuşmazlık sürecinde, uyuşmazlığa esas başlangıç ve bitim tarihlerinde, zarar hesaplarına ait rakam ve olgularda ve bunlara benzer durumlarda; yanlış algılanma sonucu, açık ve belirgin yanlışlıklar yapılması mümkündür. Bu tür açık hatalarda ısrar edilmesi ve maddi gerçeğin göz ardı yapılması, yargıya duyulan güven ve saygınlığı sarsacağı gibi, Adalete olan inancı ortadan kaldırır ve yok eder. Bu nedenledir ki; Yargıtay; bu güne değin maddi yanılgının belirlendiği durumlarda soruna müdahale etmiş baştan yapılmış açık maddi yanlışlığın düzeltmesini kabul etmiştir. Kaldı ki kimi açık maddi yanılgıya dayalı ve yanlışlığı son derece belirgin haksız ve adaletsiz sonuçların giderilmesi kamu düzeni açısından zorunludur. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 2002/10-895E ve 2002/838K, 2003/21-425E ve 2003/441K sayılı kararları da bu doğrultudadır.Şu halde, istemin kısmen kabulüne ilişkin kararda, harçtan muaf olan Kurum aleyhine harca hükmedilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.Ne var ki; bu aykırılığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, karar bozulmamalı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 438. maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesi uyarınca hüküm düzeltilerek onanmalıdır.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalılardan … vekilinin maddi hatanın düzeltilmesi talebinin kısmen kabulüne, Dairemizin 04/04/2019 gün ve 2018/6525 Esas, 2019/2600 Karar sayılı onama ilamının KALDIRILMASINA, Hüküm fıkrasının harca ilişkin 6. bendinde yer alan “ 4,38 TL ‘lik kısmının davalı … Orman İşletme Kurumundan alınarak hazineye gelir kaydına” rakam ve sözcüklerinin tümüyle silinerek hükümden çıkartılmasına, yerine “ 4,38 TL’lik kısmının … Orman İşletme Kurumu harçtan muaf olduğundan alınmasına yer olmadığına” ibaresinin yazılmasına hükmün düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, 02/07/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.