YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/827
KARAR NO : 2019/1415
KARAR TARİHİ : 28.02.2019
MAHKEMESİ:Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
TÜRK MİLLETİ ADINA
Davacı, davalılardan iş verene ait iş yerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava, davacının 04/01/2002-22/10/2008 tarihleri arasında davalı işyerinde geçen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasanın 3. Maddesinin II/B bendine göre, “Özel Kanunda tarifi ve nitelikleri belirtilen çıraklar hakkında çıraklık devresi sayılan süre içinde analık, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları…” uygulanmamaktadır. Davada tespiti istenen dönemde 19.06.1986 tarihinde yürürlüğe giren 3308 sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi Yasası yürürlüktedir. Belirtilen nedenlerle çıraklık ilişkisi, çıraklık sözleşmesini düzenleyen 3308 sayılı Yasa’daki koşullar dikkate alınarak irdelenmelidir.Öncelikle bir kimseye çırak denebilmesi için o kimsenin durumunun bu özel kanunda çıraklar hakkında yapılan tarife ve nitelendirmeye uyması gerekir.
3308 sayılı Yasa’nın 10. maddesi “ Çırak olabilmek içın aşağıdaki şartlar aranır.
a) 14 yaşını doldurmuş, 19 yaşından gün almamış olmak.
b) En az ilköğretim okulu mezunu olmak.
c) Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak.
(Ek : 29/6/2001 – 4702/9 md.) Ancak, ondokuz yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.
Ağır, tehlikeli veya özellik arz eden mesleklere alınacak çırakların öğrenim ve yaş durumu ilgili kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.” hükmüne haizdir.
Somut olayda; davacının hizmet cetveli incelendiğinde, davalı işyerinde çalışmaya başlamadan önce herhangi bir işyerinden hizmet bildiriminin yapılmadığı, ilk defa davalı tekstil işyerinde çalışmaya başladığı, 07/02/2003-21/03/2003 tarihleri ve 17/09/2004-01/03/2007 tarihleri arasında … Mesleki Eğitim Merkezine çırak öğrenci olarak kayıt yapıldığı, davacının nizalı dönemde 17 yaşında olduğu ve dinlenen bordro tanıklarının beyanlarından da anlaşılacağı üzere, ilk işe başlayanların çıraklık eğitimi aldığı anlaşılmaktadır.Yapılacak iş; tanık beyanlarından da anlaşıldığı üzere ilk defa tekstil firmasında makineci olarak çalışan davacının işi ve yaşı gereği çıraklık eğitimine katılması hayatın olağan akışına uygun olup, çıraklık merkezine kayıtlı olduğu 07/02/2003-21/03/2003 tarihleri ve öncesi döneme ilişkin talebin reddi ile, bu tarihten sonra ve çıraklık merkezine tekrar kayıt yapılan 17/09/2004-01/03/2007 dönem yönünden davacının çalışmasının üretime yönelik olup olmadığı, ne şekilde icra edildiği hususları mahkemece res’en seçilecek tanıkların beyanları alınarak açıklığa kavuşturulup, çıkacak sonucuna göre karar vermekten ibarettir.O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan … Tekstil Giyim San. Tic. Ltd. Şti.’ne iadesine, 28/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.