YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/117
KARAR NO : 2019/477
KARAR TARİHİ : 04.02.2019

MAHKEMESİ:…. Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi

TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR
A) Davacı İstemi;
Davacı vekili dava dilekçesinde, davacının, davalıya ait …. yerinde sıvacı ustası olarak çalıştığı sırada 04/10/2011 tarihinde geçirdiği …. kazası sonucunda çalışma gücünü kaybettiğini iddia ederek maddi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etm….tir.
B)Davalı Cevabı;
Davalı …vekili dilekçesinde özetle; davacının davalı şirkette çalışmadığını, kendilerine husumet tevcih edilemeyeceğini, davacı ile davalı arasında …. … şirketi ile görülmekte olan davanın bekletici sorun yapılması gerektiğini, davalı ile aralarında yapılan ….luk sözleşmesinden dolayı, …. firma çalışanlarının hizmet akitlerinden kaynaklanan her türlü ihtilafın muhatabının diğer davalı olduğunu, diğer davalının her türlü …. sağlığı ve güvenliği önlemlerini almış olmasına karşın, önlemlere uymayan davacının olayda kusurlu olduğunu savunarak haksız açılan davanın reddine karar verilmesini istem….tir.
Davalı … Ltd. Şti’nin cevap dilekçesi sunmadığı görülmüştür.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi:
Özetle“Davacının davalıya ait ….yerinde çalıştığı sırada 04/10/2011 tarihinde davacının geçirm…. olduğu …. kazası nedeniyle yaralandığı, bu olay nedeniyle davacıda geçici ve sürekli …. göremezlik kaybının oluştuğu, …. kazasının meydana gelmesinde … …. Taahhüt …. A. Ş’nin ‘nin %15, diğer davalı alt ….veren … …. Ltd. Şti’nin %60, davacının ise %25 kusurlu bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilm….tir.” şeklinde belirtilm….tir.
D )İlk Derece Mahkemesi Kararı :
Davanın Kabulü İle 110.948,15 TL maddi tazminatın kaza tarihi olan 04/10/2011’den itibaren ….leyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, ” şeklindedir.
E) …. Başvurusu
Davalı … …. Taahhüt …. A.Ş. vekilinin 10/05/2017 tarihinde süre tutum dilekçesini sunduğu, gerekçeli kararın davalı vekiline 16/05/2017 tarihinde tebliğ edildiği, …. bu davalı vekilinin 02/06/2017 tarihinde gerekçeli …. dilekçesini sunduğu görülmüştür.
F)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi;
Özetle‘Somut olayda; ….a başvuran davalı … vekilinin gerekçeli kararın tebliğinden sonra 6100 sayılı HMK’nın yukarıda söz edilen maddelerinde açıklanan nitelikleri içerir gerekçeli …. kanun yoluna başvuru dilekçesini 8 günlük yasal süresi içinde sunmamış olduğu, süre tutum dilekçesinin de gerekçe içermediği anlaşılmakla, davalı vekilinin …. başvurusunun reddi gerekm….tir.” şeklindedir.
G)Bölge Adliye Mahkemesi Kararı;
Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen …. sebepleri ile kamu düzeni dikkate alındığında İlk Derece Mahkemesi kararında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesi bakımından usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, davalı tarafın …. başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.1 ve 355. maddeleri gereğince ESASTAN REDDİNE,” şeklindedir.
H)Taraf Vekillerinin Temyiz Nedenleri;
Davalı … Yapı Şirketi vekili temyiz dilekçesinde özetle: gerekçeli …. dilekçesinin değerlendirilmesi gerektiğini, kusur oranına göre müvekkili yönünden ayrı hüküm kurulması gerektiğini, zamanaşımı itirazlarının dikkate alınmadığını, bilirk….i raporlarına itirazların karşılanmadığını, …. raporunda müvekkiline %60 kusur verildiğinin dikkate alınmadığını, ıslah ile talep edilen tazminatlara faizin kaza tarihinden hükmedilemeyeceğini beyan etm….tir.
I) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe;
Dava, sigortalının …. kazasından sürekli …. göremezliğe uğraması nedeniyle sigortalının maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine il….kindir.
Mahkemece, yerel mahkeme kararında ….aret olunduğu üzere davanın kabulüne, karar verilm….tir.
1-…. Mahkemesince davalı … Şirketinin …. başvurusunun gerekçelerinin yasal süre içerisinde bildirilmediğinden incelenemeyeceği, kamu düzenine de aykırılık bulunmadığından davalı …. başvurusunun esastan reddine karar verilm….tir.
Bilindiği üzere karar tarihinde yürürlükte bulunan 5521 sayılı …. Mahkemeleri Kanunun 8/2.maddesine “…. yoluna başvurma süresi, karar yüze karşı verilm….se nihaî kararın taraflara tefhimi, yokluklarında verilm…. ise tebliği tarihinden itibaren sekiz gündür”. Aynı Kanunun 15. maddesine göre ise bu Kanunda açıklık bulunmayan hallerde Hukuk Muhakemeleri Kanunun hükümleri uygulanacağına ….aret edilm….tir. 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK’nın 321.maddesinin 2.fıkrasına göre ise kararın tefhimi için hükme il….kin tüm hususların gerekçesi ile birlikte açıklanamadığı ve bu nedenle zorunlu olarak hüküm özetinin tefhim edildiği hallerde, gerekçeli kararın en geç bir ay içinde yazılarak tebliğe çıkartılması gerekir. Bu hüküm doğrultusunda, hükme il….kin tüm hususların gerekçesi ile birlikte tefhim edilmediği hallerde gerekçeli kararın taraflara tebliği zorunludur (Anayasa Mahkemesi Başkanlığı’nın (İkinci Bölüm) 20.03.2014 gün ve 2012/1034 Başvuru sayılı kararı da aynı yöndedir).
Mahkemece, taraflara tefhim edilen kısa kararda (hüküm özeti) hükmün tüm unsurları yer almakla birlikte kararın gerekçesinin tefhim edilememesi halinde temyiz süresi gerekçeli kararın tebliğinden itibaren başlar. Ancak, hüküm tüm unsurları ve gerekçesi ile birlikte tefhim edilm…. ise artık hükmün HMK’nın 321/2 maddesine göre usulüne uygun ve eksiksiz bir biçimde tefhim edildiği kabul edilir ve temyiz süresi tefhim tarihinden itibaren başlar. 5521 sayılı Kanun‘un 8.maddesinde yer alan ve temyiz süresinin başlangıcına esas alınan tefhim kavramının “hükme il….kin tüm hususların gerekçesi ile birlikte açıklandığı hal“ olarak anlaşılması zorunludur.
Tarafların, gerekçeli karar tebliğ edilmeden önce, temyiz süre tutum dilekçesi veye gerekçeli temyiz dilekçesi sunmak suretiyle kararı temyiz ettikleri hallerde dahi, kararın gerekçesini dikkate alarak yeni temyiz gerekçelerine dayanmaları mümkün olduğundan, bu gibi hallerde bile gerekçeli kararın taraflara tebliği gerekir.Davanın tümden kabul veya tümden reddedildiği hallerde, reddedilen bir talebi bulunmadığından davacının veya davacı yararına kurulan bir hüküm bulunmadığından davalının kararı temyizde ilke olarak hukuki yararı bulunmadığı kabul edilmekte ise de tarafların kararın gerekçesini temyiz etme hakları bulunduğundan gerekçeli karar taraflara tebliğ edilmelidir.Nitekim davacı ve davalı vekilinin kararın tefhiminden itibaren yasal süresi içerisinde sundukları …. yoluna başvurularına dair süre tutum dilekçeleri ile kararı …. ettiklerini beyan ettikleri anlaşılmaktadır. Öte yandan 6100 sayılı HMK’da …. gerekçelerinin bildirilmesi için ve yine…. Mahkemesinin …. incelemesinin süresini sınırlandıran bir hukuki düzenleme yer almamaktadır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 19/09/2018 tarih ve 2018/9-584 E- 2018/1332 K sayılı ilamında da belirtildiği üzere;1982 Anayasasının “Hak arama hürriyeti” başlıklı 36’ncı maddesi uyarınca, “Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir.”Ayrıca Anayasanın 90’ıncı maddesinin son fıkrasında usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası antlaşmaların kanun hükmünde olduğu, bunlar hakkında anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamayacağı, temel hak ve özgürlüklere il….kin milletlerarası antlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası antlaşma hükümlerinin esas alınacağı ifade edilm….tir.
Bu bağlamda ülkemizin de taraf olduğu…. Sözleşmesinin (AİHS) 6’ncı maddesinde adil yargılanma hakkı ayrıntılı yer almış olup, gerek Anayasa gerekse AİHS düzenlemelerine koşut olarak da 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 27’nci maddesinde hukuki dinlenilme hakkı düzenlenm….tir.
HMK’nın 27’nci maddesi uyarınca;
“(1) Davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler.
(2) Bu hak;
a) Yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını,
b) Açıklama ve ispat hakkını,
c) Mahkemenin, açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve kararların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini, içerir”.
Hukuki dinlenilme hakkı çoğunlukla “iddia ve savunma hakkı” olarak bilinmektedir. Ancak bu hak iddia ve savunma hakkı kavramına göre daha gen…. ve üst bir kavramdır.
Hakkın temel unsurları maddede tek tek belirtilm…., böylece uygulamada bu temel yargısal hak konusundaki tereddütlerin önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
Bunlardan ilki “bilgilenme hakkı” dır. Bu çerçevede, öncelikle tarafların gerek yargı organlarınca gerek karşı tarafça yapılan ….lemler konusunda bilgilendirilmeleri zorunludur. K….inin kendisinden habersiz yargılama yapılarak karar verilmesi, kural olarak mümkün değildir. Hak sahibinin kendisi ile ilgili yargılama ve yargılamanın içeriği hakkında tam bir şekilde bilgi sahibi olması sağlanmalıdır. Tarafın bilgi sahibi olmadığı ….lemler, belge ve bilgiler yargılamada esas alınamaz. Bilgilenmenin şekli bakımından, hukuki dinlenilme hakkına uygun davranılmalı, ilgilinin bilgilenmesi şeklen değil, gerçek anlamda sağlanmaya çalışılmalıdır.Bu hakkın ikinci unsuru, “açıklama ve ispat hakkı”dır. Taraflar, yargılamayla ilgili açıklamada bulunma, bu çerçevede iddia ve savunmalarını ileri sürme ve ispat etme hakkına sahiptirler. Her iki taraf da bu haktan eşit şekilde yararlanırlar. Bu durum “silahların eşitliği ilkesi” olarak da ifade edilmektedir… Sözleşmesi’nin (AİHS) adil yargılanma hakkını düzenleyen 6’ncı maddesinin birinci bendinin ilk cümlesinde yer alan silahların eşitliği ilkesi, yine AİHS’ne göre, mahkeme önünde sahip olunan hak ve vecibeler bakımından taraflar arasında tam bir eşitliğin bulunması ve bu dengenin bütün yargılama boyunca korunmasıdır. Başka bir dey….le, silahların eşitliği ilkesi, davanın taraflarından birini diğeri karşısında avantajsız bir duruma düşürmeyecek şekilde her iki tarafın deliller de dâhil olmak üzere, iddia ve savunmasını ortaya koymak için makul bir olanağa sahip olması, tarafların denge içinde olması demektir. Söz konusu ilke tarafların usulüne uygun olarak mahkemenin önüne gelmelerini sağlayan tebligat ….lemi açısından da önemlidir. Çünkü ancak hukuka uygun bir usulde gerçekleşen tebligat üzerine, durumdan haberdar olan taraflar iddia ve savunmalarını eşit şekilde yapabileceklerdir.Hukuki dinlenilme hakkının üçüncü unsuru, “tarafların iddia ve savunmalarını yargı organlarının tam olarak dikkate alıp değerlendirmesi”dir. Bu değerlendirmenin de karar gerekçesinde yapılması gerekir (6100 sayılı HMK’nın gerekçesi m. 32). Yargılama bakımından, sadece bir tarafın dinlenip diğerinin dinlenmemesi, tek yönlü karar verilmesi demektir. Yargılamada yer alan taraflar yargılamanın objesi değil, süjesidir. Hukukî dinlenilme hakkı doğru karar verilmesinin garantisidir; bu nedenle, haksızlığa karşı koyabilme imkânı tanır. Bu hak, hukuk devletinin, insan onurunun korunması ve eşitlik ilkesinin, hak arama özgürlüğünün, adil yargılanma hakkının bir gereğidir.
2- Öte yandan davacının yargılama sırasında 07/05/2017 tarihinde vefat ettiği, buna rağmen davacının mirasçılarının davaya katılımı sağlanmadan yürütülen yargılama sonucunda karar verildiği ve …. incelemesi yapıldığı, aynı zamanda davalı …’nin tasfiye halinde olduğu ve tasfiye memuru tarafından tasfiye ….leminin yürütüldüğü halde 7201 sayılı Tebligat Kanunun 35.maddesine göre şirket merkezine gerekçeli karar tebliğ yapıldığı ve …. incelemesi yapıldığı anlaşılmaktadır.Dava devam ederken taraflardan birisinin ölmesi durumunda, ölen k….inin taraf ehliyeti son bulur (TMK m. 28/1). ….in doğası gereği, davaya ölen k….i tarafından devam edilmesi mümkün olmadığından, yalnız öleni ilgilendirmeyip, onun mirasçılarını da ilgilendiren, onların malvarlığı haklarını etkileyen davalar, tarafın ölümü ile konusuz kalmaz. …. kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan tazminat davaları da bu tür davalardandır. Bu davalara, tüm mirasçılar tarafından mecburi dava arkadaşı olarak devam edilir.Somut olayda, davacının mirasçılarının davaya dahil edilmesi veya mirasçılarından alınan vekaletname ibraz edilmesi ve taraf teşkilinin sağlanması suretiyle yargılamaya devam edilmesi gerekirken karar tarihi itibariyle ölü olan davacı hakkında hüküm kurulması ve vekalet il….kisi son bulan vekile gerekçeli karar tebliği yapılarak …. incelemesi yapılması isabetli olmamıştır.Bütün bu açıklamalar doğrultusunda, …. incelemesi yapan…. mahkemesince yapılacak …., davacının mirasçılarının ve Davalı …’nin tasfiye memurunun yerel mahkemenin gerekçeli kararından haberdar olmalarını sağlamak üzere, davacı mirasçılarına ve Davalı …’nin tasfiye memuruna yerel mahkeme gerekçeli kararın tebliğini sağlamak, …. bu tarafların …. taleplerinin vaki olması halinde …. taleplerini değerlendirmek,Aynı zamanda…. Mahkemesinin …. başvurusunu incelediği 19/10/2017 tarihi itibariyle dosya kapsamına girm…. ve kararın tebliği tarihinden itibaren de makul bir süre içerisinde sunulmuş bulunan, davalı … …. isteminin gerekçelerini içeren dilekçesi incelenmek suretiyle, …. bu davalının …. talebi yönünden ….in esasına geçilmek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde …. bu davalı …. başvurusunun gerekçelerinin süresinde ibraz edilmemesi ve kamu düzenine bir aykırılık da olmadığına ….aretle …. isteminin esastan reddine karar verilmesi hatalı olmuştur.O halde, davalı … vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları ile 6100 sayılı HMK’nun 371/1-ç maddesi gereğince Karara etki eden yargılama eksiklikleri gözetilerek, bu aşamada temyiz itirazlarının sair yönleri incelenmeksizin…. Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan…. Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK’nun 373/1. maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın incelenmek üzere…. MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılardan … …. Taahhüt …. A.Ş.’ye iadesine 04/02/2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.