YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/5027
KARAR NO : 2018/8748
KARAR TARİHİ : 27.11.2018

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi

TÜRK MİLLETİ ADINA
K A R A R
Dava, davacının davalılara ait 33 HH 779, 33 HV 470 ve…plakalı araçlarda şoför olarak 01.11.1986- 01.11.1998 tarihleri arasında hizmet akdi ile çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacının 01.11.1986-06.06.1989 tarihleri arasında … ve …’e ait 47864 sicil nolu işyerinde kesintisiz ve asgari ücretle çalıştığının tespitine, kuruma bildirilen sürelerin dışlanmasına, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, tüm davalıların istinaf başvurularının Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının (b) bendinin 1’inci alt bendi uyarınca ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa’nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa’nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu, niteliği, başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davalılar …- … adına 47864 sicil numaralı kamyon işletmesi işyeri bulunduğu, davacının bu işyerinden 01.11.1986 ve 01.08.1987 tarihli işe girişleri olup 1986/3.döneminde 60 gün, 1987/1.döneminde 120 gün, 1987/2. dönemde 30 gün olmak üzere çalışmasının bildirildiği, 01.11.1986 işe giriş 18.11.1986 varide tarihli işe giriş bildirgesindeki sigortalı imzasının davacıya ait olduğuna dair … raporu bulunduğu, davacı adına 23.10.1986 tarihli C-D-E sınıfı sürücü belgesinin olduğu,… Şoförler ve Otomobilciler Odası yazısında davacının 28/10/1986- 12/08/2005 tarihleri arasında odaya kayıtı olduğu, oda dosyasında 33 HH 779 plakalı araç için düzenlenen 1 adet çalışma karnesi bulunduğunun belirtildiği, davacının sunduğu 28.10.1986-28.10.1987 ve 02.01.1989-02.01.1990 tarihleri arasına ilişkin şoför çalışma karnesinde davacının … plakalı araçları kullandığı, bu araçların kime ait olduğuna dair emniyetçe yazılan yazı cevabında sehven…plakalı araç yerine …plakalı aracın bilgilerinin gönderildiği, davacı ve davalı tanıklarının dinlendiği, davacı tanıklarının kamu tanığı olmadıkları gibi davalı tanıklarının da davacının davalılara ait kamyon işletmesinde sigorta bildirimi bulunduğu halde davalıların kendi araçlarını kullandıklarını ve şoför çalıştırmadıklarını beyan ettikleri anlaşılmıştır.
Somut olayda, dönem bordroları istenip ihtilaflı dönemde çalışan bordro tanığı var ise dinlenmeden, davacının askerlik tarihleri sorulmadan,…plakalı araç sahip/ sahipleri araştırılmadan çelişkili tanık beyanlarına itibarla hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Yapılacak iş; davacının askerlik yaptığı tarihleri ilgili askerlik şubesinden sormak, …plakalı aracın ihtilaflı dönemdeki sahip/ sahiplerini Emniyet Müdürlüğü’ nden sormak, dava konusu ihtilaflı döneme ilişkin olarak davalı işverenin tüm dönem bordrolarını getirterek dönem bordolarında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, davacıya nerede çalıştığını, kimin/kimlerin malını taşıdığını, nereye götürdüğünü açıklatmak, buralarda çalışanları ve kamyonla sürekli nakliyat yaptığı işyeri sahip ve çalışanlarını araştırıp tespit ederek yöntemince beyanlarını almak, kabul edilen döneme ilişkin şoför çalışma karnelerini de dikkate alarak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden hüküm kurulması gerekirken, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı ORTADAN KALDIRILMASI, ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK’nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA), ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 27/11/2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.