YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/4682
KARAR NO : 2018/8917
KARAR TARİHİ : 03.12.2018
MAHKEMESİ : ……… ……… Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Davacı, kurumun emekliliğin iptaline ilişkin işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesi üzerine davalı vekilince …… kanun yoluna başvurulmuştur.
……… Mahkemesince davalı vekilinin …… başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
……… Mahkemesi kararının davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
KARAR
Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
A)Davacı İstemi :
Davacılar, muris …… kaydı nedeniyle aylığın iptaline ilişkin Kurum işleminin geçersizliğini, yaşlılık aylığının yeniden bağlanmasını istemiş; davacının yargılama sırasında vefatı üzerine davaya taraf olan mirasçılar ise; murislerinin yaşlılık aylığının iptaline dair Kurum işleminin iptalini talep ve dava etmiştir.
B)Davalı Cevabı :
Davalı, davanın reddini istemiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve kararı :
Mahkemece, toplanan kanıtlara dayanılarak, 6552 sayılı Kanunun 58.maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 54.maddesi nazara alınarak……lının iptal edilen dönemlere ilişkin primlerini ödediği ve iptal tarihi itibari ile yaşlılık aylığına hak kazandığı,……lının hak sahiplerinin de …… tarihini takip eden aybaşından itibaren …… aylığına hak kazandığı gerekçesiyle, Davanın KABULÜ ile;…… tarafından davacının yaşlılık aylığının iptaline yönelik işlemin İPTALİNE,……lılık süresinin başlangıç tarihinden itibaren geçerli sayılmasına,sigortalının 31/05/2005 tarihinden 15/12/2014 …… tarihine kadar 5416 prim gün sayısı üzerinden……lıya yaşlılık aylığı bağlanmasına,sigortalının hak sahiplerine……lının …… tarihini takip eden ay başı itibariyle 01/01/2015 den başlamak üzere 5416 prim gün sayısı üzerinden hak sahiplerine …… aylığı bağlanmasına dair karar verilmiştir.
D)……… Mahkemesi Kararı ve Gerekçesi :
Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen …… sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı ve özellikle yerel mahkemenin karar başlığında yargılama aşamasında ölen davacının mirasçıları yerine ölen davacının kimlik bilgilerinin yazılması mahallinde düzeltilebilir yazım hatası olduğu anlaşılmakla, Yerel mahkemenin kararına yönelik davalı vekilinin …… başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanun’un 353-(1)-b.1 maddesi gereğince esastan REDDİNE karar verilmiştir.
E)Temyiz :
Davalı Kurum temyiz nedenleri :
Davalı Kurum Temyiz dilekçesinde; Muris …’ın davacı olarak gösterilmesi usul hukuku yönünden H.M.K.’ya aykırılık teşkil ettiği,davacının oda kaydının usulsüz olduğunun Teftiş Kurulu Başkanlığı’nca tespit edildiğini,kuruma usulüne uygun bir başvuru olmaması karşısında davacının oda kaydının bu şekilde geçerli sayılmasının hukuken mümkün olamayacağını,davacının talepte bulunması halinde talep tarihini takip eden aybaşı itibariyle aylık bağlanabileceğini,kararın bu nedenle hukuka aykırı olduğunu ve bozulmasını gerektiğini belirtmişlerdir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe :
Erciş Berberler ve Kahveciler Odası kaydına dayalı olarak davalı Kurumca 1479 sayılı Kanuna tabi zorunlu……lı olarak tescili yapılan ve prim gün sayısı dolması ile yaşlılık aylığı bağlandığı, davalı Kurum görevlilerince Van ilinde gerçekleştirilen denetim ve soruşturma sonucu alınan Bağ-Kur Genenl Müdürlüğü Teftiş Kurulu Başkanlığının 16/03/20105 tarihli raporunun 90. sayfasında davacının da yer aldığı çok sayıda……lının meslek kuruluşu kayıtlarının sahteliğinin belirlenmesi üzerine davacının……lılığı ve giderek aylığı iptal edilerek ilgililer hakkında yasal işlemlerin yapıldığı anlaşılmakta olup istem, Kurum işleminin iptali ile kesilme tarihi itibarıyla yaşlılık aylığının bağlanması gerektiğinin tespitine ilişkindir.
11.09.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6552 sayılı Kanunun 58. Maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen Geçici 54. maddede “Mülga 4355 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları ve Ticaret Borsaları Kanunu, mülga 5373 sayılı Esnaf Dernekleri ve Esnaf Dernekleri Birlikleri Kanunu ve mülga 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Kanununa göre; esnaf ve sanatkâr siciline veya odasına ya da her ikisine birden kayıtları bulunmakla birlikte üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespit edilmesi üzerine, Kuruma kayıt ve tescili yapılmakla birlikte, 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki……lılık süreleri geçersiz sayılarak iptal edilen……lılardan 22/3/1985 tarihinden sonraki sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarının 31/12/2013 tarihine kadar ödenmiş olması şartıyla 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki……lılıkları başlangıç tarihinden itibaren geçerli sayılır.
Aynı yasanın 4. ve 7. maddeler ile 2926 sayılı Kanunun 2., 5. ve 9. maddelerine göre kayıt ve tescili yapılanların,……lılık tescil ve sürelerine esas tarımsal faaliyetleri ile ilgili kurum ve kuruluş üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespit edilmesi üzerine……lılıkları geçersiz sayılarak iptal edilenlerin, tescillerinin yapıldığı tarihten 31/12/2010 tarihine kadar geçen sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarının 31/12/2013 tarihine kadar ödenmiş olması şartıyla, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamındaki……lılıkları başlangıç tarihinden itibaren geçerli sayılır. Ancak, tevkifat kesintisine binaen geriye dönük yapılan tescillerden, tevkifatın yapıldığı tarihte ziraat odası kaydı bulunmayan, daha sonra geriye dönük tesis edilen kayıtlar geçerli kabul edilmez.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra birinci ve ikinci fıkralar uyarınca hizmet iptali yapılmaz.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Tüm bu izah edilen nedenler doğrultusunda ve bilhassa 6552 sayılı Kanunun 58. Maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen Geçici 54. Maddesi nazara alınarak……lının iptal edilen dönemlere ilişkin primlerini de ödediği ve iptal tarihi itibari ile yaşlılık aylığını hak kazandığı ve……lının hak sahiplerinin …… tarihini takip eden aybaşından itibaren …… aylığını hak kazandığı anlaşılmaktadır.
Somut olayda, dava dilekçesinde davacının …… aylığına ilişkin talebi bulunmadığı gibi,mirasçılarının talepte bulunabilmeleri için ayrı bir dava açılması gerektiği anlaşılmakla; mahkemece talep dışına çıkılarak davacı mirasçılara …… aylığı bağlanması yönünde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 Sayılı HMK’nun 370/2 maddesi gereğince hüküm bozulmamalı düzeltilerek onanmalıdır.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ……… Mahkemesince verilen karar kaldırılmalı,yerel Mahkeme kararı düzeltilerek ONANMALIDIR.
H)SONUÇ :
Yukarıda açıklanan nedenlerden ötürü Temyiz olunan ……… Mahkemesi kararının, 6100 sayılı HMK’nun 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, yerel mahkeme kararında yer alan “……lının hak sahiplerine……lının …… tarihini takip eden ay başı itibariyle 01/01/2015 den başlamak üzere 5416 prim gün sayısı üzerinden hak sahiplerine …… aylığı bağlanmasına” dair kelimelerin hüküm fıkrasından çıkarılarak, hükmün düzeltilmiş şekli ile ONANMASINA, 03/12/2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.