YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/3982
KARAR NO : 2018/9024
KARAR TARİHİ : 06.12.2018
MAHKEMESİ : ………… ………… Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
K A R A R
A)Davacı İstemi :
Dava, yazılım geliştirme uzmanı olarak davalı işyerinde 02.01.2012-02.09.2013 tarihleri arasında çalışan davacının ………… esas gerçek ücretinin tespiti istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı :
Davalı şirket vekili; davacının 01.03.2012 tarihinden itibaren davalı işyerinde çalışmaya başladığını, ………… primlerinin aldığı ücret üzerinden yatırıldığını, yapılan avans ödemeleri için prim yatırılmasının söz konusu olamayacağını belirterek, davanın reddini istemiştir.
Davalı ………… vekili; davacının talebinin zaman aşımına uğradığını, ………… kayıtlarının esas olduğunu, iddianın yazılı belgelerle ispatlanması gerektiğini belirterek, davanın reddini istemiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve kararı :
Mahkemece, yazılı delil bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
İstinaf başvurusu :
Davacı vekili; tanık beyanları ile davacının maaşının bir kısmını elden bir kısmını bankadan yatırıldığının belli olduğunu, davacı ile işyerinde aynı işi yapan ………… Sevinç’in 5.500,00 TL ücretle çalıştığını gösteren maaş yazısının dosyada olduğunu, davacının hesap ekstresi incelendiğinde, elden aldığı 5.000,00 TL’yi aynı gün bankaya yatırdığının anlaşıldığını belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
D)………… Mahkemesi Kararı ve Gerekçesi :
………… Mahkemesince istinaf başvurusu; davacının 01.03.2012-28.02.2013, 01.03.2013-31.08.2013 tarihleri arasında davalı işyerinden en son 1.296,10 TL üzerinden ………… esas kazançlarının …………a bildirildiği, banka kayıtlarından davacının ücretinin 1.000,00 TL olarak bankaya yatırıldığı, davacı ve davalı tanıklarının ücretin bir kısmını elden bir kısmını bankadan ödendiğini beyan ettikleri, davacı tanıklarının, davacının en son 6.000,00 TL ücretle çalıştığını beyan ettikleri, mahkeme tarafından emsal ücret araştırması yapıldığı, Bilgi İşlem İletişim Limited Şirketi tarafından gönderilen yazı cevabına göre, davacının emsali bir işçinin 6.000,00 TL ücretle çalıştığının bildirildiği anlaşılmış olup, davacının işyerinde yazılım geliştirme uzmanı olarak çalıştığı, asgari ücretle çalışmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu, tanık beyanlarının ve emsal ücretin davacının iddialarını doğruladığı gerekçeleri ile davacının istinaf isteminin kabulü ile, davacının davalı işyerinde çalıştığı dönem içinde aylık net 6.000,00 TL ücretle çalıştığının tespitine karar vermiştir.
E)Temyiz :
Davalılar, yazılı delil bulunmadığı gerekçesi ile kararının bozulmasını talep etmişlerdir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe :
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 01.03.2012-28.02.2013, 01.03.2013- 31.08.2013 tarihleri arasında 1.296,10 TL ücretle davalı işyerinde geçen çalışmalarının ………… kayıtlarında gözüktüğü, banka kayıtlarından davacıya yatan ücretin aylık 1000,00 TL olduğunun anlaşıldığı, tanık dinlenildiği ve emsal ücret araştırması yapıldığı anlaşılmaktadır.
Davacı, davalı işyerinde yazılım geliştirme uzmanı olarak çalıştığını, ücretinin aylık net 6.000,00 TL olmasına rağmen, banka hesabına 1.000,00 TL ücret yatırıldığını, geri kalanının ise elden ödendiğini ileri sürmektedir.
Davanın niteliği gereği çalışma olgusunun her türlü delille ispatlanabilmesine karşılık, ücretin ispatında bu denli serbestlik söz konusu değildir. Ücretin ispatında HUMK 288. maddesinde (6100 sayılı HMK m. 200) yazılı sınırları aşan, ücret alma iddialarının yazılı delille kanıtlanması zorunluluğu bulunmaktadır. ( Hukuk Genel Kurulunun 25.04.2018 gün 2015/21-1656 E., 2018/944 K.; 22.03.2017 gün ve 2014/10-2384 E. 2017/522 K. sayılı kararları da aynı doğrultudadır.)
Ücret miktarı HUMK’nın 288. (HMK m.200) maddesinde belirtilen sınırları aşıyorsa, tespiti gereken gerçek ücretin; hukuksal geçerliliğe haiz olarak düzenlenmiş bulunmak kaydıyla, işçinin imzasının bulunduğu aylık ücreti gösteren para makbuzları, banka kayıtları, ticari defter kayıtları, ücret …………ları gibi belgelerle ispatı mümkündür.
Yazılı delille ispat sınırın altında kalan miktar için veya bu miktar üzerinde olsa bile varlığı iddia edilen çalışmanın öncesine ve sonrasına ait yazılı delil başlangıcı sayılabilecek belgelerin bulunması hâlinde tanık dinletilmesi mümkündür
506 sayılı Kanunun 78. maddesinde ………… esas günlük kazançların alt ve üst sınırlarının ne olacağı gösterilmiştir. Günlük kazancın alt sınırı HMK m. 200 maddesinde belirtilen sınırı aşıyorsa, ücretin yazılı delille saptanması gereğinin pratikte bir önemi kalmayacaktır. Zira 506 sayılı Kanunun 78. maddesine göre, “…günlük kazançları alt sınırın altında olan …………lılar ile ücretsiz çalışan …………lıların günlük kazançları alt sınır üzerinden hesaplanır”. Ücretin alt sınırla tespit edilen miktardan fazla olması hâlinde ise, günlük kazancın hesaplanmasında asgari ücret esas alınır.
Hâl böyle olunca, ücret miktarı HMK’nın Geçici 1. maddesinin ikinci fıkrası delaletiyle HUMK 288. maddesinde (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 200. maddesi) belirtilen sınırları aşıyorsa, tespiti gereken gerçek ücretin; hukuksal geçerliliğe haiz olarak düzenlenmiş bulunmak kaydıyla işçinin imzasının bulunduğu aylık ücreti gösteren para makbuzları, banka kayıtları, ticari defter kayıtları, ücret …………ları gibi belgelerle ispatı mümkün olduğundan, buna göre araştırma yapılması gerekmektedir.
Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde; tanık beyanları ve emsal ücret araştırmasına belirtilen miktara göre, ………… kayıtlarında gözüken ücretinin aksinin eşdeğer yazılı delille ispatlanamaması nedeniyle davanın reddi yerine yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
………… Mahkemesince davacının istinaf başvurusu, yukarıda açıklanan nedenlerle kurulan hüküm usul ve yasaya aykırı olduğundan davalılar tarafından temyiz olunan ………… Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASI gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan ………… Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren ………… Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde davalı …’ye iadesine, 06.12.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.