YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/3078
KARAR NO : 2018/9127
KARAR TARİHİ : 10.12.2018

MAHKEMESİ : ………… Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi

TÜRK MİLLETİ ADINA

Davacı, Kurum tarafından gönderilen ödeme emrinin iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesi üzerine davalı vekilince ………… kanun yoluna başvurulmuştur.
………… Mahkemesince, davalı vekilinin ………… başvurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilm…………tir.
………… Mahkemesi kararının süresi içinde temyizen incelenmesi davacı vekilince duruşmalı olarak istenilmesi üzerine dosya incelenerek …………in duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 13/11/2018 ………… günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilm…………ti. Duruşma günü davacı vekili Avukat ………… Sarıbaş ile davalı vekili Avukat ………… Başkan geldiler. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan Avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek bırakılan günde düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, …………in gereği konuşulup düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
KARAR

A)Davacı İstemi:
Davacı vekili; 19.12.2015 tarihinde davacıya tebliğ edilen 15/12/2015 tarihli …………-1120 sayılı ödeme emrinin zaman aşımına uğradığını belirterek, davacıya gönderilen ödeme emrinin iptaline karar verilmesini istem…………tir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı ………… vekili ; davacının şirketin yönetim kurulu üyesi olması nedeniyle 5510 sayılı Yasa’nın 88.maddesi gereğince Kurum borçlarından sorumlu olduğunu, davanın süresinde açılmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istem…………tir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı :
İlk Derece Mahkemesince; “Somut olayda davacı yönetici atandıktan hemen sonra 26/11/2009 tarihinde şirkete kayyum atanmış; 18/12/2009 tarihinde ise 6183 sayılı yasaya göre olan takiplerde dahil olmak üzere takip yapılamayacağına il…………kin tedbir kararı verildiği; bu kapsamda devam eden iflas erteleme davası ve bu dava kapsamında alınan tedbir kararları dikkate alındığında; dava dışı şirketin hakkında yapılan icra takiplerinin, ihtiyati haciz ve tedbir uygulamalarının tedbiren durdurulmasına il…………kin mahkeme kararlarının da sonuç itibariyle yukarıda açıklanan iflasın ertelenmesi …………lemlerinin haklı sebep kapsamında değerlendirilmesi gerektiği kanaatine varılmış; bu açıklamalar ışığında, prim borçlarının ödenmemesi için haklı neden bulunduğu bulunduğu kanaati” gerekçesi ile davanın kabulü ile ödeme emrinin iptaline karar verilm…………tir.
………… Başvurusu ;
Davalı vekili; ilk derece mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasını istem…………tir.
D)………… Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı :
………… Mahkemesince; “………… 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/896 Esas sayılı dosyası üzerinden yapılan yargılama sonunda 12.09.2014 tarihinde, ……………… Metalurji Döküm Sanayi ………… Şirketinin iflasına, iflasın 12.09.2014 günü saat 16:30 itibari ile açılmasına, 18.12.2009 tarihinde verilen ihtiyati tedbir kararlarının kaldırılmasına karar verildiği, davacı yönünden ve ödeme emrinin düzenlendiği tarih itibariyle iflas erteleme tedbirlerinden doğduğu kabul edilen haklı sebebin ortadan kalktığı, 30.07.2009 tarihinden itibaren şirketin yönetim kurulu üyesi olan davacının Kuruma olan prim borçlarından sorumlu olduğu, davacı vekili tarafından dava dilekçesine eklenen ve davacının 17.02.2012 tarihinde yönetim kurulu üyeliğinden istifa ettiğine il…………kin beyanının şirket yönetim kurulu tarafından kabul edildiğini gösteren yönetim kurulu kararının bulunmadı, istifanın ………… sicil kayıtlarına …………lenmediği, davacının, yönetim kurulu üyeliğinin sona erdiği iddiasını da ispatlayamadığı görülmüş; ilk derece mahkemesi tarafından, davacı, Kurum alacaklarından sorumlu tutularak davanın reddedilmesi gerekirken davanın kabulüne karar verilmesinin dosya içeriğine ve yasaya uygun olmadığı, davalının ………… isteminin yerinde olduğu anlaşılmış” gerekçesi ile
“1-Davalının ………… isteminin kabulüne,
2-………… 2…………. Mahkemesinin 2015/1187 Esas 2016/1144 Karar sayılı 20.10.2016 tarihli kararının kaldırılmasına,
3-Davanın reddine,” karar verilm…………tir.
E)Temyiz:
Davacı vekili:
“-………… dilekçesinde ………… tarafından gerekçeli sebep ileri sürülmediği halde ………… tarafından kararın kaldırılması hatalıdır.
-İflas erteleme sürecinin haklı sebep olduğunu, yönetim kurulu üyelerinden haklı sebebe dayanması halinde tahsil imkanı yoktur.Borçların iflas erteleme öncesi veya sonrası sürecine il…………kin olup olmadığı değerlendirilmelidir.
-Davacı yönetim kurulu üyeliğinden istifa etm………… olup; yönetim kurulu üyeliğinin sona erdiğini ispatlayamadığı yönündeki tespit hatalıdır.İstifa dilekçesi şirkete ulaşmıştır yönetim kurulu başkanı imza ve şirket kaşesi ile kabul etm…………tir.Tek yanlı bozucu yenilik doğuran …………lemdir.
-Mevcut yönetim el çektirilip 26.09.2012 tarihinde yönetim kayyımı atanmıştır.
-Ödeme emri miktarında toplama hatası vardır.” gerekçeleriyle usul ve yasaya aykırı kararın bozulmasını talep etm…………tir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Dava, ödeme emrinin iptali istemine il…………kindir.
Mahkemece, davanın kabülüne karar verilm………… olmakla ………… Mahkemesince yerel mahkeme kararı kaldırılarak davanın reddine karar verilm…………tir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacıya 2015/10956, 2014/18891-90-89-88, 2013/49388-87, 2013/19827-26, 2013/22056, 2013/10231-30-29, 2012/22052-51-50-49, 2012/210008, 2012/10692, 2012/10284, 2010/16620-19-18 sayılı 2009/8-2014/9 dönemleri arası prim …………sizlik sigortası primi, damga vergisi, idari para cezası ve gecikme zammı borçlarından oluşan toplam 3.992.206,28 TL miktarlı 15/12/2015 tarihli ve ………… sayılı yazı ile ödeme emri gönderildiği, ödeme emrinin davacıya 19.12.2015 tarihinde tebliğ edildiği davanın 25.12.2015 tarihinde süresinde açıldığı, davacının dava dışı A.Ş. yönetim kurulu üyeliğine 30.07.2009 ve 17.02.2012 tarihli yönetim kurulu kararları ile seçildiği, davacının tarihsiz “17.02.2012 tarihli genel kurulda seçilm………… olduğum yönetim kurulu üyeliğinden istifa ettiğini” belirten dilekçesi mevcut olduğu dilekçenin şirkete ulaşmasına il…………kin kaydın olmadığı, ………… 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/896 Esas sayılı dosyası ile dava dışı borçlu ……………… ………… Şirketi hakkında iflas erteleme davasının açıldığı ve davanın yargılaması sırasında verilen 18.12.2009 tarihli tedbir kararına göre , şirketin ihtiyatı tebdir talebinin kısmen kabul edildiği ve hakkında iflasın ertelenmesi talebinde bulunulan …………A.Ş. hakkında yapılmış ve yapılacak İİK 206 maddesi 1. Sırasında yazılı olanlar hariç olmak ve 6183 sayılı ………… Alacakalır tahsili Usulu Hakkında kanuna tabi olanlar dahil olmak üzere, hangi sebebe dayanırsa dayansın icra takipleri ile ihtiyati haciz ve muhafaza …………lemlerinin, takas -mahsup ve temlik uygulamalarının tedbiren durdurulmasına karar verildiği, 26.09.2012 tarihli ………… 2.Asliye Hukuk Mahkemesi kararı ile dava dışı borçlu şirkete önceden atanan denetim kayyumu yanında yönetim kayyumu da atandığı, ………… 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/896 Esas sayılı dosyası ile dava dışı ……………… ………… Şirketinin 12.09.2014 gün ve 2014/492 sayıl kararı ile iflas ertelemesi talebinin reddedildiği ve şirketin iflasına karar verildiği ve iflas kararının Yargıtay temyiz incelemesinden geçerek kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 80, 5510 sayılı Kanunun 88 ve 6183 sayılı Kanunun mükerrer 35. maddesi olup, davadaki sorunun bu maddeler ile birlikte değerlendirilerek çözüme kavuşturulması gerektiği ortadadır. 6183 sayılı Yasa’nın 58/1. maddesine göre ise, “ Kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahıs, böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı hakkında tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde alacaklı tahsil dairesine ait itiraz …………lerine bakan vergi itiraz komisyonu (………… Mahkemesi) nezdinde itirazda bulunabilir.
5510 sayılı Kanun’un yürürlük süresiyle ilgili 108/1-c maddesinde, Kanun’un 88. maddesinin 01/07/2008 tarihinde yürürlüğe gireceği belirtilm…………tir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Kanunun 80/12. maddesinde sigorta primlerini haklı sebepleri olmaksızın birinci fıkrada belirtilen süre içerisinde tahakkuk ve tediye etmeyen kamu kurum ve kuruluşlarının tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri mesul muhasip, sayman ile tüzelk…………iliği haiz diğer …………verenlerin üst düzeydeki yönetici ve yetkililerinin kuruma karşı …………verenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacakları bildirilm…………tir. Yerleşm………… Yargıtay uygulamaları ile öğretide kabul edildiği üzere “üst düzey yönetici” kavramından anlaşılan şirketin mali ve idari konularında tek başına emir ve tasarruf yetkisine sahip özel şekilde kendisine yetki verilen k…………idir. Türk ………… Kanunu’nun 317. maddesine göre ………… şirketlerde şirketi yönetmek ve temsil etmek yönetim kuruluna aittir. ………… şirkette primlerin ödenmesinde müteselsilen sorumlu üst yönetici ve yetkiliden söz edebilmek için primlerin tahakkuk ve ödenmesinde yetkili üst düzey yönetici olması, yönetim kurulu başkanı, başkan yardımcısı gibi ünvan taşıması veya temsil ve ilzam yetkisine sahip yönetim kurulu üyesi olması gerekir. Ödeme emrinin iptali istemine il…………kin olarak anılan maddeye dayalı olarak açılacak dava “menfi tespit” niteliğinde olup, ”böyle bir borcu olmadığı” veya “kısmen ödendiği” veya “zamanaşımına uğradığı” iddiaları dışında başka bir itiraz nedeni ileri sürülemeyecektir.
5510 sayılı Kanunun 88/20. maddesinde de Kurumun sigorta primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın bu Kanunda belirtilen sürelerde ödenmez ise kamu idarelerinin tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri, tüzel k…………iliği haiz diğer …………verenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcilerinin Kuruma karşı …………verenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacakları bildirilm…………tir.
5510 sayılı Kanunun 88/20. maddesi 506 sayılı Kanunun 80/12. maddesinden farklı olarak, tüzelk…………iliği haiz …………verenlerin üst düzeydeki yönetici ve yetkilileri yanında, şirket yönetim kurulu üyelerini de sorumlu tutmaktadır.
5510 sayılı Kanunun 88/20. maddesinde; açıkça, haklı sebepler olmaksızın deyimine de ver verilm…………tir. Yönetim kurulu üyeleri tarafından primlerin ödenememesi haklı bir neden sonucu ise, prim borcundan ötürü şahsen sorumlu tutulamazlar. Diğer bir anlatımla şirketin prim borcundan müteselsilen sorumlu olan yönetim kurulu üyeleri, borcun haklı nedenle ödenemediği savunmasında bulunabilirler ve haklı nedenin varlığı halinde, prim borcundan dolayı Kuruma karşı …………verenle birlikte mütesesilen sorumlu tutulamazlar.
Haklı nedenlerin neler olduğu konusunda, 5510 sayılı Kanunda bir açıklık bulunmamaktadır. Hangi hallerin haklı sebep teşkil ettiği, her bir davadaki özel koşullar ile hukuki ve maddi olayların özelliklerine göre mahkemece belirlenecektir. Bu belirleme yapılırken; diğer yasalardaki düzenlemelerden yararlanılmalı ve bilhassa Sosyal Güvenlik ilkeleri göz önünde tutulmalıdır.
Öte yandan; iflasın ertelenmesi, ………… Yasasının 79’uncu maddesinde düzenlenm………… olup, “borca batık durumda olan (aktifi pasifini karşılamayan) bir sermaye şirketi veya kooperatif hakkında, ………… Mahkemesi’nce iflas kararı verilmeyerek, önerilen iyileştirme projesi çerçevesinde borca batık durumdan kurtulmalarını sağlayan ve iflaslarını önleyen bir kurum”dur. Anılan Yasanın 179/b,I maddesi uyarınca, erteleme kararı üzerine borçlu aleyhine 6183 sayılı Yasaya göre yapılan takipler de dâhil olmak üzere hiçbir takip yapılamaz ve evvelce başlamış takipler de durur. Bu sonuç yasadan doğduğundan, mahkemenin kararında ayrıca belirtmesine gerek olmadan ve ilan edilmese dahi gerçekleşir.
Bu bağlamda; ………… Yasasının 179’uncu maddesi uyarınca iflasının ertelenmesine karar verilen ve malvarlığının korunması için gerekli tedbirler alınan şirketten, anılan Yasanın 179/b maddesindeki “Erteleme kararı üzerine borçlu aleyhine 6183 sayılı Kanuna göre yapılan takipler de dâhil olmak üzere hiçbir takip yapılamaz…” düzenlemesi uyarınca primler tahsil edilemeyecektir. Söz konusu tahsil imkânsızlığı, doğrudan Kanundan doğduğundan, yönetim kurulu üyeleri yönünden, 5510 sayılı Yasanın 88’inci maddesinde yer alan “haklı sebep” kavramı kapsamında kabul edilebilecektir. Ancak, 5510 sayılı Kanunun 88. maddesinin 1. fıkrasında; “4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalıları çalıştıran …………veren, bir ay içinde çalıştırdığı sigortalıların primlerine esas tutulacak kazançlar toplamı üzerinden bu Kanun gereğince hesaplanacak sigortalı hissesi prim tutarlarını ücretlerinden keserek ve kendisine ait prim tutarlarını da bu tutara ekleyerek en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma öder.” Hükmü yer almakta olup, önce prime esas kazançlara il…………kin Kurum Tebliği, ardından bu tebliği yürürlükten kaldıran …………veren Uygulama Tebliği, bu süreyi ‘takip eden ayın sonuna kadar’ olarak belirlem…………tir. Bu madde çerçevesinde, erteleme sürecinden öncesine il…………kin prim borçları yönünden, borcun ait olduğu ayı takip eden ay sonu itibariyle tahakkuk ve tediye, dolayısıyla da müteselsil sorumluluk gerçekleştiğinden sonradan şirket yönünden verilen iflasın ertelenmesi kararı üst düzey yöneticinin sorumluluğunu etkilemeyecektir. Bir başka dey…………le; iflasın ertelenmesi süreci öncesine ait prim borçları için şirketin iflasının ertelenmesi, üst düzey yönetici yönünden haklı neden oluşturmayacaktır.
Dosya kapsamından dava dışı şirket hakkında ………… 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2009/896 E. sayılı dosyasında 18.12.2009 tarihi itibariyle iflasın ertelenmesine il…………kin tedbir kararı verildiği, takip dosyalarındaki prim borçlarının en eski tarihli borç döneminin 2009/8; en yeni tarihli borç döneminin 2014/9; dönemine il…………kin olduğu iflas ertelemeye il…………kin tedbir kararının borçların bir kısım dönemini kapsadığı açıktır.
Somut olayda; davacının 30.07.2009 tarihinden itibaren şirketin yönetim kurulu üyesi olduğu, dava dışı borçlu ………… şirket hakkında 18.12.2009 tarihi itibariyle iflasın ertelenmesine il…………kin tedbir kararı verildiği dikkate alınarak davacının 2009/8-9-10. aylara il…………kin borçlardan sorumlu olacağı, devam eden borçlar yönünden ise davacı yönünden haklı sebebin devam etmekte olduğu gözardı edilerek karar verilmesi bozma nedenidir.
Kabule göre de; davacıya gönderilen ödeme emri, 2.050,016,80 TL asıl, 942.189,48 TL gecikme zammı, 2.992.206,28 TL toplam olması gerekirken, toplam borcun 3.992.206,28 TL olarak yazılıp gönderilmesi hukuka aykırıdır, davacının sorumlu olduğu 2009/8-9-10. dönem borcu miktarı kurumdan sorularak kurum hatası da belirtilerek yeniden istenmeli ve davacının sorumlu olduğu miktar sıhhatlice ortaya konulmalıdır.
O halde, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, ………… Mahkemesince eksik inceleme ve araştırma sonucu ………… vekilinin ………… başvurusunun kabulü usul ve yasaya aykırı olup, davacı tarafından temyiz olunan ………… Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı bozulması gerekm…………tir.
SONUÇ :
Temyiz olunan ………… Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, davacı yararına takdir edilen 1.630,00TL duruşma Avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, dosyanın kararı veren ………… Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine,
10.12.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.