YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/20105
KARAR NO : 2017/2993
KARAR TARİHİ : 11.04.2017
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacılar murisinin, iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle, 173.037,09 TL maddi ve manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi davacılar vekilince duruşmalı, davalılardan …. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ve … Paz.Tic.San.Ltd.Şti. vekillerince de duruşmasız olarak istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 11/04/2017 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davacılar vekili Avukat …. …. ile davalılardan … Paz.Tic.San.Ltd.Şti. vekili Avukat …geldiler. Diğer davalılar adına gelen olmadı. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan Avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı gün Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği konuşulup düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre; davacıların tüm, davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, sigortalının iş kazası sonucunda vefatı nedeniyle yakınlarının maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, yargılama sırasında vefat eden davacı eşin maddi tazminat isteminin kabulüne, davacı çocuklar … ve Serkan’ın maddi tazminat istemlerinin reddine, davacılar … ve ….’ın maddi tazminat istemlerinin kısmen kabulüne, davacıların manevi tazminat istemlerinin ise kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinden, müteveffa sigortalının imzasını taşıyan ücret tediye bordrolarının bulunmadığı, mahkemece ücret araştırması yapılmadığı, hükme esas alınan bilirkişi hesap raporunda murisin kaza tarihindeki ücretinin aylık net 1.750,00 TL olarak dikkate alındığı, Kurum tarafından olayın iş kazası olarak kabul edildiği, davacı çocuk ….’e iş kazası sigorta kolundan gelir bağlandığı rücu dava dosyasından anlaşılıyor ise de müteveffa davacı eş ile davacı çocuk ….’a yargılamaya konu iş kazası nedeniyle iş kazası sigorta kolundan gelir bağlanıp bağlanmadığının araştırılmadığı, dolayısıyla bu davacılar açısından hesaplanan maddi zarar tutarlarından bağlanan gelirlerin ilk peşin sermaye değerinin veya gelirler sonradan kesilmiş ise fiili ödeme tutarlarının rücu edilebilecek kısmının tenzil edilmediği, hükme esas bilirkişi hesap raporunda destek payları hesaplanırken murise ayrılması gereken payın dikkate alınmadığı anlaşılmaktadır.
Dava nitelikçe Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmayan zararın giderilmesine ilişkin olduğundan, haksız zenginleşmeyi ve mükerrer ödemeyi önlemek için Kurum tarafından hak sahiplerine bağlanan gelirin ilk peşin sermaye değerinin rücu edilebilir kısmının hüküm tarihine en yakın tarihteki verilere göre belirlenen tazminattan düşülmesi, bunun yanında zararlandırıcı sigorta olayına maruz kalan sigortalının veya yakınlarının maddi zararının hesabında, gerçek ücretin esas alınması koşuldur. Gerçek ücretin ise işçinin imzasının bulunduğu ücret tediye bordrolarından saptanacağı, işçinin imzasının bulunmadığı işyeri ve sigorta kayıtlarının nazara alınamayacağı, işçinin imzasının bulunduğu ücret tediye bordrolarının bulunmaması durumunda işçinin yaşı, kıdemi, mesleki durumu dikkate alınarak, emsal işi yapan işçilerin aldığı ücret gözönünde tutularak belirlenmesi gerektiği, Dairemizin giderek Yargıtay’ın yerleşmiş görüşlerindendir.
Ayrıca, davanın niteliği göz önünde tutularak öncelikle hak sahiplerine Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından iş kazası nedeniyle gelir bağlanıp bağlanmadığının araştırılması, gelir bağlanmış ise, bildirilen miktarın rücu edilebilecek kısmının tazminattan düşülmesi, gelir bağlanmamış ise bu yön, hak sahibinin tazminat hakkını doğrudan etkileyeceğinden hak sahibine; gelir bağlanması için Sosyal Güvenlik Kurumuna karşı dava açması için önel verilmesinde yasal zorunluluk olduğu, Başka bir anlatımla, kendisine gelir bağlanmayan hak sahibinin destekten yoksun kalma tazminatı isteme hakkına sahip olmayacağı açık-seçiktir.
Somut olayda, zararlandırıcı olayın tahkikat sonucunda Sosyal Güvenlik Kurumunca iş kazası kabul edilmesine karşın davacı çocuk … ile yargılama sırasında vefat eden davacı eşe iş kazası dolayısı ile gelir bağlanıp bağlanmadığı araştırılmadan, bunun yanında kaza tarihindeki emsal ücretin ne olduğu araştırılıp tespit edilmeden, zarar hesabında hak sahiplerini murisin gelirinin tamamından yararlandırıp murise pay ayırmayan hesap raporuna itibar edilerek yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş, kazalı işçinin yaşı, kıdemi, mesleki durumu dikkate alınarak, emsal işi yapan işçilerin günlük net ücretini ilgili meslek odasından, TÜİK ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden de sormak, buralardan gelecek neticelere göre sigortalının durumuna en uygun ücreti belirlemek, davacı çocuk …e iş kazası ölüm geliri bağlandığı dikkate alındığında, yalnızca davacı çocuk … ile müteveffa davacı eşe iş kazası sigorta kolundan gelir bağlanıp bağlanmadığını Kurumdan sormak, gelir bağlanmış ise, hüküm tarihine en yakın tarihteki veriler gözetilerek davacı çocuk …, davacı çocuk … ve davacı eşin maddi zararını emsal ücreti ve destek hesabında murise ayrılması gereken payı da dikkate alacak şekilde bilirkişi marifeti ile yeniden hesaplattırmak, hesaplanan zarar tutarlarından maddi tazminat isteminde bulunan davacı çocuklar … ve …’a bağlanan gelirlerin ilk peşin sermaye değerinin veya gelirler sonradan kesilmiş ise yapılan fiili ödeme miktarlarının, müteveffa davacı eş açısından ise kazalının ölümünden davacı eşin kendi ölüm tarihine kadar SGK tarafından eşe ödenen fiili ödeme miktarının rücu edilebilecek kısmını tenzil etmek, davacı …’la davacı eşe gelir bağlanmamış ise; davacı çocuk …’a ve dava sırasında vefat ettiği anlaşıldığından davacı eşin mirasçılarına iş kazası sigorta kolundan …’a ve eşe gelir bağlanması için Kurum’a başvurmak üzere süre vermek, başvurunun reddi halinde SGK Başkanlığı’nı hasım göstererek iş kazası sigorta kolundan …’a ve eşe ölüm geliri bağlanması gerektiğinin tespiti davası açılması için önel vermek, dava açılması halinde 6100 sayılı HMK’nun 165/2. maddesi gereğince bu dava için bekletici mesele yapmak, kesinleşen mahkeme kararı ile dava reddedilmiş ise davacı çocuk … ile müteveffa davacı eşin maddi tazminat istemlerinin reddine karar vermek, bu ihtimalde yalnızca kendisine gelir bağlandığı dosya kapsamından anlaşılan davacı çocuk …’in maddi zararı bulunup bulunmadığını yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda belirlemek, başvuru üzerine Kurumca davacı … ve müteveffa davacı eşe gelir bağlanmış veya açılan tespit davası kabul edilmiş ve kesinleşmiş ise hüküm tarihine en yakın tarihteki veriler gözetilerek davacı çocuk …, davacı çocuk … ve davacı eşin maddi zararını emsal ücreti ve destek hesabında murise ayrılması gereken payı da dikkate alacak şekilde hesaplatırarak, hesaplanan zarar tutarlarından davacı çocuklar … ve …’a bağlanan gelirlerin ilk peşin sermaye değerinin veya gelirler sonradan kesilmiş ise yapılan fiili ödeme miktarlarının rücu edilebilecek kısmını, müteveffa davacı eş açısından ise kazalının ölümünden davacı eşin kendi ölüm tarihine kadar SGK tarafından eşe ödenmesi gerken fiili ödeme miktarını tespit edip, tespit edilen bu fiili ödeme miktarının rücu edilebilecek kısmını tenzil etmek, usuli kazanılmuş hakları gözeterek oluşacak sonuca göre bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, Davalılardan …..Paz.Tic.San.Ltd.Şti. yararına takdir edilen 1.480.00TL duruşma Avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, fazla alınan temyiz harcının istek halinde davacılara iadesine, temyiz harcının istek halinde davalılara iadesine, 11/04/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.