YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/8170
KARAR NO : 2016/3213
KARAR TARİHİ : 01.03.2016
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının 15.10.2004 – 31.07.2009 tarihleri arasında davalı işverene ait iş yerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti ile sigorta primine esas kazanıcının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacının davalı şirket adına sicil numarası ile tescilli işyerinde 15.10.2004 – 02.12.2005 ve 02.02.2007 – 31.03.2009 tarihleri arasında asgari ücretle çalıştığı, çalışmalarının 02.02.2007- 01.09.2007 tarihleri arasındaki kısmının davalı Kuruma bildirilmediğinin tespitine karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa’nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa’nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; sicil numaralı davalı işyerinin 15.10.2004 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamına alındığı, bu işyerinden davacı adına 15.10.2004 ve 01.09.2007 tarihlerinde işe giriş bildirgelerinin verildiği ve buna bağlı olarak 15.10.2004 – 02.12.2005 ve 01.09.2007 – 31.03.2009 tarihleri arasında çalışmaların bildirildiği, ihtilaflı dönemde davacı adına ayrıca 05.12.2005 – 11.12.2005 tarihleri arasında .’ye ait sicil numralı işyerinden, 12.12.2005 – 31.05.2006 tarihleri arasında Ş.. A..’ye ait sicil numaralı işyerinden, 07.08.2006 – 28.08.2006 tarihleri arasında ’ye ait sicil numaralı işyerinden, 29.08.2006 – 01.09.2006 tarihleri arasında da Şti.’ye ait 10376959 sicil numaralı işyerinden çalışmaların Kuruma bildirildiği, davacının 2009/4 ila 9. ayları arasında Kurumundan işsizlik ödeneği aldığı görülmüştür.
Somut olayda, ihtilaflı dönemde, davacı adına başka işyerlerinden bildirilen çalışmaların gerçek olup olmadığı, buna bağlı olarak davacının çalışmalarında kesinti olup olmadığının ve bu işyerleri ile davalı şirket arasında ilişki olup olmadığının araştırılmadığı, davacının başka işyerinden çalışmalarının bildirildiği veya hiç çalışmasının bildirilmediği dönemlerde kullanırken ceza aldığı plakalı aracın tescil bilgilerinin
…/…
– araştırılmadığı, davacının çalışmalarının başka yerden bildirildiği veya hiç çalışmasının bildirilmediği bazı dönemlerde davalı şirketin yetkilisi ve bordrolu çalışan tarafından bazıları maaş ödemesi adı altında olmak üzere banka aracılığı ile davacıya bazı ödemelerin yapıldığı anlaşılmasına rağmen bu hususun taraflara açıklattırılmadığı, davacı ve davalı tanıkların beyanları çelişkili olmasına rağmen resen tanık araştırılarak dinlenilmediği ve tanık beyanları arasındaki çelişkinin giderilmediği ve davacının askerlik yaptığı sürenin araştırılmadığı, buna göre eksik inceleme ve araştırma ile hüküm kurulduğu anlaşılmıştır.
Yapılacak iş;
a) Davacının askerlik yaptığı tarihi araştırmak,
b) Davacının başka işyerinden çalışmalarının bildirildiği veya hiç çalışmasının bildirilmediği dönemlerde kullanırken ceza aldığı plakalı aracın tescil bilgilerini araştırmak,
c) Davacının çalışmalarının başka yerden bildirildiği veya hiç çalışmasının bildirilmediği bazı dönemlerde davalı şirketin yetkilisi ve bordrolu çalışanı tarafından bazıları maaş ödemesi adı altında olmak üzere banka aracılığı ile davacıya yapılan ödemelerin sebebini taraflara açıklattırmak,
d) İhtilaflı dönemde davacı adına başka yerlerden bildirilen çalışmaların gerçek çalışma olup olmadığını araştırmak, bu kapsamda çalışma bildirilen işyerlerinin, çalışma bildirilen döneme ilişkin dönem bordrolarını getirtmek, bu işyerlerinin yetkilileri ile dönem bordrolarında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak, davacının bu işyerlerindeki çalışmalarının gerçek olup olmadığı yönünde bunların bilgilerine başvurmak, bu işyerlerine ait bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak,
e) Davacının bu işyerlerinden bildirilen çalışmalarının gerçek çalışma olmadığının anlaşılması halinde bu işyerlerindeki çalışmaların iptali yoluna gitmek, bu kapsamda bu işyerlerinin işverenlerinin davaya dahil edilmesini sağlamak,
f) Davacı ve davalı tanıklarının beyanları ile yetinmeyerek, davacının davalı işyerindeki çalışmalarının süresini ve şeklini araştırmak, davalı işyerinin dönem bordrolarındaki tanıkların çalışma süresinin dava konusu dönemin tamamının kapsamaması nedeniyle Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle davalı işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden taraflardan davacı ve davalılardan P.. Ş..’ne iadesine, 01.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.