YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/3114
KARAR NO : 2015/21577
KARAR TARİHİ : 03.12.2015
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Çerkezköy İş Mahkemesi
TARİHİ : 18/11/2014
NUMARASI : 2012/143-2014/388
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 16/05/2006 28/05/2008 tarihleri arasında geçen ve kuruma bildirilmeyen çalışmalarının ve prime esas ücretinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
Dava, davacının 16.05.2006- 28.05.2008 tarihleri arasında davalıya ait fabrikada çelik dövmeci olarak hizmet akdine dayalı olarak geçen ve Kuruma kayıt ve tescil edilmeyen çalışmaların ve prime esas ücretinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmiştir..
Davanın yasal dayanağını oluşturan 5510 sayılı Yasa’nın 80/1. maddesi prim hesabında göz önünde tutulacak kazançlar belirtilmiştir. Buna göre prime esas gerçek ücretin esas alınması koşuldur.
Gerçek ücretin tespiti istemini içeren bu tür davaların kamu düzenini ilgilendirdiği, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi, bu kapsamda; gerçek ücretin işçinin yaşı, kıdemi, meslek durumu dikkate alınarak, emsal işi yapan işçilerin aldığı ücret göz önünde tutularak belirlenmesi gerektiği, Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının çelik dövmeci olarak çalıştığının belirtildiği, 1032070 ve 1045286 s.sicil numaralı davalı işyerinden davacı adına 3.7.2006-8.5.2008 tarihleri arasında kesintli şekilde asgari ücretle çalışmaların Kuruma bildirildiği, davacı tarafından davalı işveren aleyhine açılan işçilik alacaklarına ilişkin davanın Çerkezköy 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/664 E. sayılı dosyası üzerinde görüldüğü, bu davada 18.4.2011 tarih, 2011/214 sayılı Karar ile davanın kabulüne karar verildiği, bu dosyada davacının tazminata esas ücretinin asgari ücretin üzerinde olduğu kanaatine varıldığı belirtilerek bu ücret üzerinden hesaplama yapıldığı ve hüküm kurulduğu, bu kararın temyiz edilmeden kesinleştiği, dinlenilen bordro tanıkların kesintili olarak çalıştığı ve davacının kesintisiz çalışmasına dair net beyanda bulunmadıkları anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık, somut olayda ücret olgusunun ispatı konusunda, mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı ve davacının işyerinde geçen çalışmalarının eksiksiz bildirilip bildirilmediği noktasında toplanmaktadır.
Alacak davasında, tarafların bildirdiği deliller dışında delil toplanması olanaklı değildir. Kaldı ki, Kurumun bu davalarda davalı sıfatı da bulunmamaktadır. Bu nedenlerle bu davada verilen karar hizmet tespiti ve sigorta primine esas kazanç tespiti davasında kesin hüküm teşkil etmez; ancak güçlü delil teşkil edebilir.
Yapılacak iş; alacak davasındaki deliller ve bu delillere göre varılan sonuç ile yetinilmeyerek, yeniden inceleme ve araştırma yapmak ve tarafların göstereceği delilleri toplamak, yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi ile işyerinin kapsam ve kapasitesini belirlemek, işverenin yaptığı bildirimler ile çalışan işçilerin niteliklerini de karşılaştırarak, işverenin çalıştırdığı işçilerin kıdem ve pozisyonuna göre gerçek ücreti üzerinden bildirilip bildirilmediği üzerinde durmak, davacının bildirilen ücret ile çalışması olağan olmayan nitelikli bir işçi olup olmadığını, nitelikli bir işte çalıştırılıp çalıştırılmadığını belirlemek, bildirilen ücretle çalışmasının olağan olmadığı belirlendiği takdirde, işverenin aynı pozisyondaki işçilere ödediği ücretlerin gerçeğe uygun olup olmadığını değerlendirmek, bu bildirimlerin gerçeğe uygun olduğunun belirlenmesi halinde, bu ücretleri esas almak, aksi takdirde benzer işi yapan işyerlerinden, gerektiğinde ilgili meslek odasından emsal ücret araştırması yaparak ayrıca talep edilen hizmet tespiti yönünden kesintisiz bordro tanığı dinlemek gerekirse talep edilen dönemde çalışması bulunan komşu işyeri çalışanları zabıta marifetiyle veya Kurum’dan sorulup belirlenerek komşu işyeri tanıklarının da beyanları alınarak tüm deliller birlikte değerlendirilerek elde edilecek sonuca göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,temyiz harcının istek halinde davalılardan B.. L…’ne iadesine
03.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.