YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/12547
KARAR NO : 2016/2166
KARAR TARİHİ : 17.02.2016
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, yurt dışında ilk işe başladığı tarihin Türkiye hizmet başlangıcı olduğunun ve sigortalılığının 5510 sayılı Yasanın 4/1-a madde kapsamında olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1.Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine,
2.Dava, 22.05.2006 tarihli borçlanmanın 5510 sayılı Kanun’un 4/1-(a) bendi (SSK) kapsamında yapılması gerektiğinin tespiti, 04.10.2011 tarihli 1916 günlük yurt dışı borçlanmasının 4/1-(a) bendi kapsamında değerlendirilmesi ve sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile 28.03.1994 tarihinin sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabulü, 05.05.2006 tarihli borçlanma başvurusunun 4/1-(a) bendi kapsamında değerlendirilmesi gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, 01.05.1966 doğumlu ve kadın olan davacının, 05.05.2006 tarihinde …’a başvurmak suretiyle yurt dışında 24.06.1990-04.05.2006 tarihleri arasında ev kadını olarak gecen 5711 günlük süreyi borçlanmak istediği, Türkiye’de 4/1-(a) bendi kapsamında sigortalı tescilinin bulunmadığı ancak 04.10.2011 tarihli yurt dışı borçlanma istemi üzerine bu bent kapsamında sigortalı tescilinin yapıldığı, borçlanma bedelini 04.10.2011 tarihinde ödediği, 22.09.2011 tarihinde yurt dışında geçen tüm süreyi borçlanmak amacıyla Kuruma başvurması üzerine 06.05.2006-01.09.2011 tarihleri arasında geçen 1916 günlük süreyi 4/1-(b) bendi kapsamında borçlanma imkanının tanındığı ve borçlanma bedelini 04.10.2011 tarihinde … sicil numarası ile ödediği, aynı tarihli aylık talebinin ise 47 yaşını ikmal etmediği gerekçesiyle reddedildiği anlaşılmaktadır.
Davacının …’da 22.02.1990-30.06.1992 tarihleri arasında analık/gebelik ve çocuk bakımı, 28.03.1994-12.01.2000 tarihleri arasında çalışma, 03.01.2000-12.01.2000 tarihleri arasında analık/gebelik, 13.01.2000 tarihinden ise muhtelif tarihler arasında analık/gebelik ve çalışma nedeniyle sigortalı olduğu anlaşılmaktadır.
Davacının iki ayrı borçlanma başvurusu bulunmaktadır. Bunlardan ilki, 05.05.2006 tarihli olup …’a yapılan bu başvuruda ev kadınlığı süresinin borçlanılmak istenmesi üzerine 24.06.1990-04.05.2006 tarihleri arasında ev kadını olarak gecen 5711 günlük süreye ilişkin 4/1-(b) bendi kapsamında tahakkuk cetveli düzenlenmiş ve borçlanma bedeli 04.10.2011 tarihinde ödenmiştir. Başvuru tarihinde yürürlükte bulunan 4958 sayılı Kanun ile değişik 3201 sayılı Kanun’un 3/1-(c) bendine göre ev kadınlığı süresinin borçlanılması için başvurulacak kuruluşun … olduğu açık ise de davacının borçlanmak istediği süre dahilinde çalışma süreleri de bulunmaktadır. …, borçlanma başvurusunda bulunan kişinin yurt dışı hizmet belgesinde çalışma sürelerinin bulunduğunu belirlemesi halinde ev kadınlığı süresini borçlandırmalı, çalışma süresi bakımından ise başvuru sahibinin istemini reddederek çalışma süresinin Sosyal Sigortalar Kurumuna (SSK) borçlanılması gerektiğini bildirmelidir. Borçlanmanın hangi Kuruma yapılması gerektiği 3201 sayılı Kanun’un 3.maddesinin amir hükmü gereği olup kamu düzenine ilişkin bu hususta başvuru sahibinin hatalı başvurusunun veya Kurumun hatalı işleminin taraflar yönünden hak kaybına yol açması veya kazanılmış hak doğurması söz konusu değildir. Bu nedenlerle …’un yukarıda açıklanan biçimde borçlanılmak istenen 24.06.1990-04.05.2006 tarihleri arasında kalan ev kadınlığı süresi ile sınırlı olarak borçlanma işlemleri yapması gerekirken çalışma süresini de kapsar biçimde 4/1-(b) bendi kapsamında borçlanma yapması hatalı ve mahkemenin bu yöndeki kabulü yerinde ise de davacının 04.10.2011 tarihinde 5711 günlük borçlanma bedelini ödediğini göz önünde tutarak infaza uygun bir biçimde 05.05.2006 tarihli borçlanma başvurusunun hangi kısmının 4/1-(a) ve 4/1-(b) bendi kapsamında değerlendirilmesi ve 5510 sayılı Kanun’un 53/5 maddesine göre doğru sigortalılık haline aktarılması gerektiğini açıklar biçimde hüküm kurulması gerekirken 05.05.2006 tarihli borçlanmaya konu tüm sürenin 4/1-(a) bendi kapsamında değerlendirilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Davacının ikinci borçlanma talebi ise 22.09.2011 tarihli olup yurt dışında geçen tüm süreyi borçlanmak amacıyla Kuruma başvurması üzerine 06.05.2006-01.09.2011 tarihleri arasında geçen 1916 günlük süreyi 4/1-(b) bendi kapsamında borçlanma imkanının tanındığı ve borçlanma bedelini 04.10.2011 tarihinde … sicil numarası ile ödediği anlaşılmaktadır. Davacı, 04.10.2011 tarihli 1916 günlük yurt dışı borçlanmasının 4/1-(a) bendi kapsamında değerlendirilmesini talep etmiş ise de mahkemece bu hususta olumlu-olumsuz bir hüküm kurulmamıştır. Mahkemenin, davacının talepleri hakkında olumlu veya olumsuz bir karar vermesi zorunlu olduğu halde yukarıda açıklanan davacı istemi hakkında bir karar verilmemiş olması kamu düzenine, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 17.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.