YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/9113
KARAR NO : 2014/27361
KARAR TARİHİ : 15.12.2014
MAHKEMESİ : Samsun 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 12/02/2014
NUMARASI : 2010/355-2014/76
Davacı, 26/12/1988 tarihinden itibaren zorunlu SSK sigortalısı olduğu dönemleri dışlanarak tarımsal faaliyeti nedeni ile sigortalı sayılmasına, bu talep yerinde görülmezse davacıdan ilk tevkifatın yapıldığı aybaşını takip eden aybaşı olan 01/05/1995 tarihinden itibaren zorunlu SSK sigortalısı olduğu dönemler dışlanarak sigortalılığının tespitine, davacının prim borçlarını 5510 sayılı Yasa’nın geçici 24. maddesinin a bendi kapsamında yapılandırılmasına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun tüm, davacının ise, aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava; davacının 26/12/1988 tarihinden itibaren eğer bu kabul edilmezse 01/05/1995 tarihinden itibaren kısa süreli SSK hizmetleri haricinde tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespiti, ile 5510 sayılı Yasanın geçici 24. maddesinden faydalanması istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacının 01/05/1995-31/12/2001 tarihleri arası kısa süreli SSK kapsamındaki hizmetleri haricinde tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine, 5510 sayılı Yasanın geçici 24. maddesinden faydalanmasına karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’nın 10. maddesinde sigortalıların kayıt ve tescil işlemlerinde valilik, kaymakamlık, özel idare, belediye, muhtarlık ve nüfus idareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının,kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifleri ve birliklerinin,tarım kredi kooperatifleri ve birliklerinin, Pancar Ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği ve Türkiye Ş. Fabrikaları Anonim Şirketi kayıtları esas alınacağı düzenlenmiştir.
Öte yandan Tarım Bağ-Kur sigortası kapsamında kesintisiz tarımsal faaliyetin bulunduğunun anlaşıldığı hallerde, gerek 506 ve gerekse 1479 sayılı Yasalar kapsamındaki kısa süreli çalışmaların 2926 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılığı tümden sona erdirmeyeceği, 2926 sayılı Yasanın 36 ve 10.maddesindeki şartların da gerçekleşmesi halinde 506 ve 1479 sayılı Yasalar kapsamındaki kısa süreli çalışmalar dışında kalan süreler bakımından Tarım Bağ-Kur sigortalısı olunduğunun kabulünün gerekeceği, 506 ve 1479 sayılı Yasalar kapsamındaki çalışmaların uzun süreli olduğu hallerde ise, tarımsal faaliyetin kesintiye uğradığının ve anılan çalışmaların sona ermesinden sonra, 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalılığın yeniden başlatılabilmesi için, doğrudan prim yatırılması veya aynı yasanın 36.maddesine göre ürün bedelinden tevkifat yapılması yoluyla yeniden kayıt ve tescil yolundaki iradenin ortaya konulması gerektiği dairemizin giderek Yargıtay’ın yerleşmiş görüşlerindendir.
Bunun yanında 2926 sayılı Yasa’nın 5 ve 6.maddelerine göre tarım Bağ-Kur sigortalılığının 506 ve 1479 sayılı Yasalar kapsamındaki kısa süreli çalışmaların başlamasından bir gün önce sona ereceğinin ve bu çalışmaların sona ermesinden bir gün sonra başlayacağının gözönünde bulundurulması gerekir.
Bir yıldan daha az süren zorunlu sigortalılık kapsamındaki çalışmalar kısa süreli olup, kesintisiz bir şekilde bir yıl veya daha fazla süren çalışmalar ise uzun süreli çalışmadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının tarımsal faaliyeti nedeniyle Eylül/1988 tarihli giriş bildirgesi ile 01/10/1988 tarihinde tarım Bağ-kur sigortalısı olarak tescil edildiği , ancak 01/06/1988-25/11/1988 tarihleri arasındaki 506 Sayılı Yasaya tabi zorunlu sigortalı çalışmaları nedeniyle başlangıç tarihi itibariyle tarım Bağ-kur sigortalılığının iptal edildiği, teslim ettiği ürünlerden ilk defa Nisan/1995 tarihi olmak üzere takip eden 1996, 1998 ve 1999 yıllarında prim kesintisi yapıldığı yapıldığı, yine 2000 ve 2002 yıllarında ürün tesliminin bulunduğu, 1998 yılında kooperatif, 1999 yılında ziraat odası kayıtlarının başladığı, adına kayıtlı 110 dekar tarla bulunduğu, 1987-2012 yılları arası kısa süreli SSK (5510/4-a) kapsamında çalışmalarının olduğu, 24/07/2008 tarihinde 5510/ geçici 24. maddeye yönelik talepte bulunduğu, tanık beyanlarında tarımla uğraştığının belirtildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, tarımsal faaliyetin kesintisiz devam ettiği durumlarda kısa süreli zorunlu sigortalılık kapsamındaki çalışmaların tarım bağ-Kur sigortalılığını kesmeyeceği hususu dikkate alınmadan sonuca gidilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş, davanın nitelikçe kamu düzenine ilişkin olduğu göz önünde bulundurarak öncelikle nizalı dönemlerde anılan maddede belirtilen kayıtların olup olmadığını söz konusu kuruluşlardan, davacının adına kayıtlı gözüken taşınmazları kullanıp kullanmadığı veya arazi kiralayıp kiralamadığını araştırmak, tarımsal kredi kullanıp kullanmadığını belirlemek, dönemin köy muhtarı ve azalar ile yeterli bilgi ve görgüye sahip kişileri tanık olarak dinlemek, ayrıca zabıta aracılığıyla ayrıntılı araştırma yaptıktan sonra diğer bütün delilleri birlikte değerlendirerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden taraflardan davacıya iadesine, 15/12/2014 tarihinde oybirliğiile karar verildi.