YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/8913
KARAR NO : 2014/23821
KARAR TARİHİ : 13.11.2014

MAHKEMESİ : Divriği Asliye Hukuk İş Mahkemesi
TARİHİ : 04/03/2014
NUMARASI : 2013/19-2014/111

Davacı, Kurum işleminin iptaline, kesilen ölüm aylığının yeniden bağlanmasına, biriken aylıkların faiziyle tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R

Dava, davacının babası nedeniyle almakta olduğu ölüm aylığının kesilmesine ilişkin kurum işleminin iptali, davacının Kuruma borçlu olmadığının tespiti ile kesildiği tarihden itibaren ölüm aylığının bağlanması gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
Yerel mahkemece, kurum işleminin yerinde olmadığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davanın, yasal dayanağı 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 56’ncı maddesinin ikinci fıkrasıdır. Fıkrada “Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilir. Bu kişilere ödenmiş olan tutarlar, 96’ncı madde hükümlerine göre geri alınır.” düzenlemesine yer verilmiştir. Anılan madde 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 5510 sayılı Yasanın 56 maddesinin Anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne yapılan 2009/86 Esas numaralı başvurunun, 28.04.2011 tarihinde verilen karar ile reddedilmiştir.
Somut olayda, davacının Divriği Asliye Hukuk(Aile) Mahkemesinin 30.3.2012 tarihli anlaşmalı boşanma ilamı ile boşandıkları,boşanma kararının 9.4.2012 tarihinde kesinleştiği,davacının babası R.. D..’in 7.7.2011 tarihinde vefat ettiği,davacının 26.4.2012 tarihinde vefat eden babasından dolayı ölüm aylığı talebinde bulunduğu ve davacıya ölüm aylığı bağlandığı,davacının eski eşi ile birlikte yaşadığı gerekçesi ile ölüm aylığının kesildiği,28.5.2009 tarihinde davacının boşandığı eşi tarafından kasten yaralama eylemine maruz kaldığı, bu nedenle eski eş Kamber Kocaoğlu aleyhine kamu davası açıldığı, davacının boşanma tarihinden sonra eski eşi ile aynı mahallede fakat ayrı adreslerde oturduklarının Nüfus Müdürlüğünce bildirildiği, tanıklardan G.. A..’nın boşanan eşlerin aynı binanın farklı katlarında ikamet ettiklerini,davacının akrabasının ise boşanan eşlerin ayrı yaşadıklarını beyan ettikleri anlaşılmıştır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 56.maddesinin ikinci fıkrasına dayalı açılan bu tür davalarda, eylemi olarak birlikte yaşama olgusunun tüm açıklığıyla ve özellikle taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu dönem yönünden ortaya konulması önem arz etmektedir. Bu aşamada, Anayasanın 20. maddesi ile 5510 sayılı Kanun, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun, 4857 sayılı İş Kanunu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümleri göz önünde bulundurulmak suretiyle yöntemince araştırma yapılmalı, tarafların göstereceği tüm deliller toplanmalı, bildirilen ve dinlenilmesi istenilen tanıkların ifadeleri alınmalı, davacı ile boşandığı eşinin yerleşim yerlerinin saptanmasına ilişkin olarak, muhtarlıktan ikametgah senetleri elde edilmeli, ilgili Nüfus Müdürlüklerinden sağlanan nüfus kayıt örnekleri ile yerleşim yeri ve diğer adres belgelerinden yararlanılmalı, adres değişiklik ve nakillerine ilişkin bilgilere ulaşılmalı, özellikle ilgili Nüfus Müdürlüğünden adres hareketleri, tarihleriyle birlikte istenilmeli, ilgililerin su, elektrik, telefon aboneliklerinin hangi adreste kimin adına tesis edildiği saptanmalı, seçmen bilgi kayıtları getirtilmeli, varsa çalışmaları nedeniyle resmi/özel kurum ve kuruşlara verilen belgelerde yer alan adresler dikkate alınmalı, boşanan eşler 4857 sayılı Kanun hükümleri kapsamında yer almakta iseler adlarına ödeme yapılabilecek özel olarak açılan banka hesabı bulunup bulunmadığı belirlenmeli, boşanan eşlerin kayıtlı oldukları bölge/bölgeler yönünden kapsamlı Emniyet Müdürlüğü/ Jandarma Komutanlığı araştırması yapılmalı, anılan mahalle/köy muhtar ve azaların tanık sıfatıyla bilgi ve görgülerine başvurulmalı, böylelikle “boşanılan eşle eylemli olarak birlikte yaşama” olgusunun gerçekleşip gerçekleşmediği toplanan kanıtlar ışığı altında değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemece dosya kapsamına göre yukarıda belirtilen araştırmalardan bir kısmı yapılmış ise de yapılan araştırma yeterli olmayıp, davacının boşandığı eşi ile birlikte yaşama olgusunun ispatı için yukarıda açıklanan ve yerine getirilmeyen araştırmaların yanı sıra belirtilen açıklamalar doğrultusunda Sosyal Güvenlik Kontrol memurluğunca beyanını imzası ile teyit eden kişilerin beyanlarının ayrıntılı olarak alınarak davacının boşandığı eşi ile birlikte yaşayıp yaşamadığının kuşkuya yer vermeyecek şekilde belirlenip, sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir.
Kabule göre ;davanın Asliye Hukuk Mahkemesi sıfatı ile görülmesi ve davalı SGK Başkanlığı’nın harçtan muaf olmasına rağmen harçtan sorumlu tutulması hatalı olmuştur.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucun davanın kabulüne karar verilmesi; usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,13/11/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.