YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/7389
KARAR NO : 2014/23917
KARAR TARİHİ : 17.11.2014

MAHKEMESİ : Muğla 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
TARİHİ : 22/03/2012
NUMARASI : 2003/1036-2012/234

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı ile davalılardan Kurum ve Ç.. İ…İhr.San. ve Tic.A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R

Dava, davacının davalı işverenler nezdinde çalıştığı halde davalı Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa’nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa’nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davalı işverence davacı adına davalı Ç.. Dağ. Paz. Basın Yayın Özel Eğitim Hizm. İth. İhr. San. ve Tic. Aş. unvanlı işyerinde 5.5.1998 tarihinde işe başladığına dair işe giriş bildirgesinin verildiği, davalı Ç.. … AŞ’nin 16.09.1997 tarihinde kanun kapsamına alındığı, ticaret sicilinden gelen evraklardan şirketin kuruluş tarihinin de 11.09.1997 tarihi olduğu, dahili davalı K.. Dağıtım Paz. Ajans Hizm. ve Otomotiv Dayanıklı Tük. Mal. Tic. Ltd. Şti. unvanlı işyerinin 01.04.1996 tarihinden itibaren kanun kapsamında olduğu, bu şirketin de 19.01.1996 tarihinde kurulduğu, davacının hizmet cetvelinin bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Somut olayda, davalı Ç… …AŞ’nin kanun kapsamına alınma tarihinden önce davacının davalı işyerinde çalıştığının tespitine karar verilmesi, davacının talebinin ne olduğunun, hangi tarihler arasında hangi işyerinde çalıştığını iddia ettiğinin açık olmaması, davalı Ç.. …AŞ ile dahili davalı K.. …Ltd. Şti. arasında bağlantı olup olmadığının tespiti bakımından davalı işyerleri arasında işyeri devri olup olmadığı hususunun araştırılmaması, davacının çalışmasının tam zamanlı bir çalışma olup olmadığı konusunda yeterli araştırma yapılmaması ve davaya dahil edilen K.. … Ltd. Şti. hakkında olumlu olumsuz herhangi bir hüküm kurulmamış olması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
Yapılacak iş, öncelikle davacıya talebini açıklatmak, davalı işyerlerinden hangisinde hangi tarihler arasında çalıştığını açıklamasını istemek, davalı işyerleri arasında işyeri devri olup olmadığını araştırıp tespit etmek, davalılar arasında bağlantı olmadığı tespit edildiği takdirde davaları tefrik etmek, davalı işyerleri arasında bağlantı olduğu anlaşıldığı takdirde dahili davalı K.. … Ltd. Şti. hakkında olumlu olumsuz hüküm kurmak, davalı Ç.. … AŞ’nin kanun kapsamına alınma tarihinden önce davacının bu işyerinde çalıştığının tespitine karar verilemeyeceğini göz önüne almak, davacının hizmet cetvelini, dahili davalı K.. … Ltd. Şti.’nin dönem bordrolarını davalı Kurumdan istemek, davacının yaptığı işi somutlaştırmak, davacının davalı iş yerinde geçen çalışmalarının tam gün (ful time) esasına göre mi kısmi süreli (part time) çalışma esasına göre mi gerçekleşmiş olduğunu araştırıp netleştirmek, ihtilaflı döneme ilişkin dönem bordrolarında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ile davalılardan Ç.. İ…İhr.San.ve Tic.A.Ş.’ne iadesine, 17/11/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.