YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/5905
KARAR NO : 2014/9679
KARAR TARİHİ : 30.04.2014

MAHKEMESİ : Bodrum 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
TARİHİ : 11/10/2012
NUMARASI : 2011/513-2012/1025

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

Dava, davacının 15.3.2001-18.2.2011 tarihleri arasında geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile ,davacının davalıya ait iş yerinde 01/10/2004 -18/02/2011 tarihleri arasında fiilen ve kesintisiz olarak 2298 gün çalıştığının ve bu hizmetlerinin kuruma bildirilmediğinin ve primlerinin ödenmediğinin tespitine,davacının 2004-2009 yıllarındaki ücretinin döneme ilişkin asgari ücret, 2010 yılı aylık net ücretinin 750,00 TL brüt ise 1.046,76 TL, 2011 yılı aylık net ücretinin ise 800,00 TL aylık brüt ücretinin ise 1.116,54 TL olduğunun tespitine,fazlaya ilişkin istemlerin reddine yazılı şekilde karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Dairemizin 19.12.2013 tarihli kararı ile dava dosyasında bulunan gerekçeli karar evrakının davalı işveren B.. Ü.. adına tebliğ edilmesi amacı ile mahaline geri çevrilmesine karar verildiği,mahkemece geri çevirme kararımızın gereği olarak davalı işveren B.. Ü.. adına çıkarılan tebligat evrakının, davalının 14.2.2013 tarihinde vefat etmesi sebebi ile tebliğ edilemediği, bunun üzerine davalının tek mirasçısı olan ve kendisinden önce vefat eden kardeşi H.. Ü..’nin mirasçılarına tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun ispatı konusunda, mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa’nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa’nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden;davalı işyerinden davacı adına işe giriş bildirgesinin Kurum’a verilmediği gibi sigortalı hizmet bildiriminin de yapılmadığı,21.5.2010 tarihli yerel denetim tutanağında davacının davalı yanında çalıştığının tespit edildiği, bu tutanağa göre davacının davalı yanında işe başlama tarihi 1.10.2004 olarak davacı tarafca dile getirildiği,davacıyla birlikte çalıştıkları tespit edilen kişiler B. P.ve Ş. E.’ın işbu dosyada tanık sıfatı ile dinlendikleri,davacının ilk işe giriş tarihinin 26.12.2002 tarihi olup bu tarih ile 1.3.2003 arası 1103923 sicil nolu ,1.4.2011-4.6.2011 arası 1135570 sicil nolu davadışı işyerlerinde toplam 131 gün sigortalı çalışmalarının bulunduğu anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş;işveren B.. Ü..’ye ait mirasçılık belgesinin sağlanarak mirasçı olarak görünen kişileri davaya dahil edip taraf teşkili sağlandıktan sonra SGK ilgili il müdürlüğünden, gerekirse zabıta, vergi dairesi ve meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu iş yeri çalışanlarının; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, tanık beyanları arasındaki çelişkiyi gidermek ve davacının işe giriş ve çıkış sürelerini net belirlemek ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2, 6, 9 ve 79/10 maddeleri gereğince ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 30/4/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.