YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/5654
KARAR NO : 2014/23343
KARAR TARİHİ : 10.11.2014
MAHKEMESİ : Konya 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 23/01/2014
NUMARASI : 2012/144-2014/26
Davacı, 01/02/1997-01/08/2001 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine, aksi yöndeki kurum işleminin iptaline 01/09/2011 tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun tüm, davacının ise, aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 01/02/1997-01/08/2011 tarihleri arası tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespiti ile 01/09/2011 tarihi itibariyle yaşlılık aylığı bağlanması istemine ilişkindir
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile Kurumca kabul edilen süreler haricinde davacının 01/02/1997-31/12/1997 ve 01/02/2003-31/12/2005 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine, diğer taleplerin reddine karar verilmiştir.
Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş kararları; Kurumun prim alacaklarını Bakanlar Kurulu kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi halinde, Bağ-Kur’un prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi, yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil yükümlülüğüne aykırılık teşkil ettiğinden, prim tevkifatının yapıldığı tarihi izleyen aybaşından itibaren sigortalı olarak kabulü gerektiği yönündedir.
Tarım Bağ-Kur sigortalılığının temel koşulu 2926 sayılı Yasanın 2/1 ve 3/b maddelerinde belirtildiği gibi, tarımsal faaliyette bulunmaktır. Prim tevkifatına dayalı tespit davalarında, salt ziraat odası ve kooperatif kaydı gibi belgelerin bulunması yada ürün tesliminin olması tek başına davanın kabulü için yeterli değildir. Tarım Bağ-Kur sigortalılığının tespiti için öncelikle bir prim kesintisinin (tevkifat) bulunması gerekir. Yine bu prim kesintisini (tevkifatı) takip eden yıllarda, tarımsal faaliyete ilişkin olarak, hangi tarımsal ürünlerin yetiştirildiği, nereye satıldığı veya teslim edildiği, bu ürünlerden prim kesintisinin yapılıp yapılmadığı gibi hususlar da somutlaştırılarak belirlenmelidir.
Öte yandan ilk prim kesintisini izleyen yıllarda, prim kesintisi (tevkifat) veya ürün tesliminin iki yıla kadar olan süre dışında süreklilik arzettiği hallerde tarımsal faaliyetin sürekli olduğu kabul edilip, bu yıllar için de tespit kararı verilmesi gerekmektedir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden; davacının 01/02/1997-31/12/1997, 01/02/2003-31/12/2004 ve 01/03/2005- devam şeklinde Kurumca tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak kabul edildiği, teslim ettiği ürünlerden ilk defa Ocak/1997 tarihi olmak üzere takip
Eden Ocak/2003, 2004 ve 2005 yıllarında prim kesintisinin yapıldığı, yine 1998 ve 1999 yıllarında ürün tesliminin bulunduğu, 2005 yılında ziraat odası kaydının başladığı anlaşılmaktadır.
Somut olayda, mahkemece kayıtlarına göre davacının 01/02/2003-01/03/2005 tarihleri arası sigortalı olduğunun tespitine karar verilmesi doğrudur. Ancak verilen karar 01/02/1997-31/12/1999 ve 01/01/2000-01/02/2003 tarihleri arası dönem yönünden hatalı olmuştur. Yukarıda belirtildiği gibi prim kesintisine dayalı tespit davalarında, ilk prim kesintisinin yapıldığı yılı takip eden yıllarda da, prim kesintisinin veya ürün tesliminin yani tarımsal faaliyetin sürekli olması gerekir. Sürekli prim kesintisi ve ürün tesliminden amaç, bunun her yıl yapılabileceği gibi, prim kesintisi veya ürün tesliminin iki yıla kadar olan süre dışında devam ettiği durumlarda da tarımsal faaliyetin sürekli olduğu kabul edilir. Uyuşmazlık konusu olan 01/02/1997-31/12/1999 tarihleri arası dönemde sürekli prim kesintisi ve ürün teslimi bulunduğundan bu dönemin kabulü gerekirken, öte yandan 01/01/2000-01/02/2003 tarihleri arası dönemde, prim kesintisi veya ürün tesliminin bulunup bulunmadığı araştırılmadan sonuca gidilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş,
1-) Kurumca kabul edilen süreler haricinde davacının 01/02/1997-31/12/1999 tarihleri arası tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine,
2-) 01/01/2000-01/02/2003 tarihleri arası döneme gelince yukarıda belirtilen hususlara uygun ayrıntılı araştırma yapılarak bu dönemde prim kesintisi veya ürün tesliminin bulunup bulunmadığını araştırmak eğer varsa kabulüne, yoksa şimdiki gibi davanın bu dönem yönünden reddine, yaşlılık aylığı talebini de oluşan bu yeni duruma göre değerlendirilip sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden taraflardan davacıya iadesine
10/11/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.